कोकणात सॅटेलाईट टॅग केलेल्या चौथ्या कासवाचीही प्रवासयात्रा थांबली
02-Aug-2022
Total Views |
6
मुंबई(प्रतिनिधी): 'सावनी' नंतर आता गुहागर किनाऱ्यावर सॅटलाईट ट्रान्समीटर लावलेल्या 'रेवा ' या मादी ऑलिव्ह रिडले समुद्री कासवाचा 'लोकेशन सिग्नल' २२ जून रोजी बंद झाला आहे. सॅटलाईट ट्रान्समीट खराब झाल्यामुळे हे प्रसारण थांबले असावे असे वन विभागाच्या 'मॅंग्रोव्ह फाउंडेशन'ने सांगितले. गुहागर पासून मंगळूरच्या सागरी परिक्षेत्रापर्यंत या मादी कासवाने प्रवास केला होता. 'रेवा'ने आतापर्यंत २३२८ किमीचे अंतर कापले, तर ३३० मीटर पर्यंत खोल डुबकी मारली होती. 'रेवा'चे शेवटचे स्थान कारवार, कर्नाटकच्या किनाऱ्यापासून ९० किमी अंतरावर होते. तर सॅटलाईट ट्रान्समीटर लावलेल्या उर्वरित एका कासवाचा दक्षिण भारताच्या दिशेने प्रवास सुरू आहे.
वन विभागाच्या 'मॅंग्रोव्ह फाउंडेशन'ने 'भारतीय वन्यजीव संस्थान'सोबत (डब्लूआयआय) 'ट्रॅकिंग द मायग्रेटरी मूव्ह ऑफ ऑलिव्ह रिडले सी टर्टल्स ऑफ द कोस्ट ऑफ महाराष्ट्र' हा संशोधन प्रकल्प सुरू केला आहे. या अभ्यासाअंतर्गत पाच मादी कासवांवर सॅटेलाईट ट्रान्समीटर बसवून त्यांच्या स्थलांतराचा अभ्यास सुरू आहे. आत्तापर्यंत ऑलिव्ह रिडले समुद्री कासवांना फक्त भारताच्या पूर्व किनार्यावर टॅग केले गेले आहे. मात्र, भारताच्या पश्चिम किनारपट्टीवर असा संशोधन प्रकल्प राबवण्यात आला नव्हता. म्हणूनच वर्षाच्या सुरुवातीला कोकण किनारपट्टीवर पाच ऑलिव्ह रिडले कासवांच्या मादींना यशस्वीरित्या सॅटेलाइट टॅग करण्यात आले. भारताच्या पश्चिम किनार्यावरील 'ऑलिव्ह रिडले सी टर्टल्स'चा हा पहिला सॅटेलाइट टॅगिंग प्रकल्प आहे.
काही दिवसांपूर्वी 'प्रथमा' मादी कासव गुजरात सागरी परिक्षेत्रात भ्रमण करून महाराष्ट्राच्या सागरी परिक्षेत्रात परतली होती. मात्र, या मादी कसवाचा लोकेशन सिग्नल बंद झाले. काही दिवस गुजरातमध्ये घालवल्यानंतर तिने पुन्हा महाराष्ट्राच्या दिशेने प्रवास सुरू केला होता. प्रथमाचे शेवटचे स्थान कुणकेश्वर, सिंधुदुर्गच्या किनाऱ्यापासून ६० किमी अंतरावर होते. त्यानंतर आता या प्रकल्पाअंतर्गत टॅग केलेली 'सावनी' या कासवाचे सिग्नल ५ जून रोजी बंद झाले. सावनीने एकंदर १९६० किमीचे अंतर कापले होते.
सॅटलाईट ट्रान्समीटर बॅटरी लवकर संपल्याचे वन विभागाच्या 'मॅंग्रोव्ह फाउंडेशन' कडून सांगण्यात आले आहे. सावनीचे शेवटचे स्थान कुमटा, कर्नाटकच्या किनाऱ्यापासून १०० किमी अंतरावर होते. त्यानंतर दोन आठवड्यातच चौथ्या मादी कासवाचे सॅटेलाईट ट्रान्समीटर सिग्नल बंद झाले. 'रेवा'ने आतापर्यंत २३२८ किमीचे अंतर कापले, तर ३३० मीटर पर्यंत खोल डुबकी मारली होती. 'रेवा'चे शेवटचे स्थान कारवार, कर्नाटकच्या किनाऱ्यापासून ९० किमी अंतरावर होते. सॅटलाईट ट्रान्समीट खराब झाल्यामुळे हे प्रसारण थांबले असावे असे वन विभागा तर सॅटलाईट ट्रान्समीटर लावलेल्या उर्वरित एका कासवाचा दक्षिण भारताच्या दिशेने प्रवास सुरू आहे.
“ 'वाइल्डलाइफ इन्स्टिट्यूट ऑफ इंडिया'ने ट्रान्समीटरच्या बिघाडाची कारण मीमांसा करावी अशी अपेक्षा आम्ही करत आहोत”
-विरेंद्र तिवारी, अपर प्रधान मुख्य वनसंरक्षक, कांदळवन कक्ष