‘ऑक्टोबर हिट’ची उष्णता जाणवू लागली की, थंड पाणी, शीतपेये, आईस्क्रीम यांच्यावर अधिक लक्ष जाते, खाल्ले-प्यायले जाते. पण, सध्याच्या कोविडच्या काळात गरम पाण्याचा वापर करताना वरील पदार्थ घेणे अवघड झाले आहे. अशा वेळेस कही रुचकर आणि त्याबरोबरच आरोग्यदायी पर्याय, जे आयुर्वेदशास्त्रात सांगितले आहेत, त्याबद्दल आज जाणून घेऊयात. ..

वर्षानुवर्षे शारिरीक व्याधींशी निगडीत दुखणे असणाऱ्यांसाठी एक दिलासादायक वार्ता आहे. नुकत्याच एका अभ्यासातून मिळालेल्या माहितीनुसार ध्यान आणि योगासनांच्या मदतीने रुग्णांचे दीर्घकालीन दुखणे आणि तणाव नाहीसा होण्यास मदत होईल, असा दावा करण्यात आला आहे. २०१८ मध्ये 'आय इंडियन जर्नल ऑफ पॅलिएटिव्ह केयर' या संस्थेच्या अहवालानुसार भारतातील १९.३ टक्के लोकसंख्या दीर्घकालीन दुखणे, तीव्र वेदनेशी संबंधित त्रासाने पीडित आहेत. देशाच्या लोकसंख्येचा विचार केला असता ही संख्या १८ ते २० कोटींपर्यंत असू शकते...

आपल्या विचारांचा आजूबाजूच्या परिस्थितीचा सगळ्या गोष्टींचा आपल्यावर आपल्या शरीरावर परिणाम होत असतो. शरीरामध्ये साचलेल्या अनेक गोष्टींचा निचरा होणे आवश्यक असते. कारण, या गोष्टीच आपल्या आजारपणास कारणीभूत असतात. जसे शरीरात साठलेल्या किंवा वाढ झालेल्या आवश्यक नसलेल्या पेशी या कर्करोगासारख्या आजाराला आमंत्रण देऊ शकतात, तसेच अनेक वर्षांपासून साठलेले विचार त्यांना वाट मोकळी करून दिली नाही, तर रक्तामध्ये गुठळ्या निर्माण करु शकतात...

बरेचदा इतरांचे विचार, बोलणे अथवा त्यांची कृती आपल्या मनात, आयुष्यात अतिक्रमण करुन आपल्यातील ऊर्जा, सकारात्मकतेला उद्ध्वस्त करु पाहते. पण, हे सगळे होते, कारण आपण त्यांना कळत-नकळत आपल्याच आयुष्याच्या अंगणात डोकावण्याची संधी देत असतो. तेव्हा, असे लोक आपल्याबद्दल काय विचार करतात, याचा विचार करुन आसवं गाळण्यापेक्षा ‘मेरे अंगने में तुम्हारा क्या काम हैं’ असा बिनधास्त विचार एकदा करुन तर पाहा.....

एक सत्य आपल्याला लक्षात घेणे आवश्यक आहे ते म्हणजे, कोरोना आजही आहे आणि या विषाणूचा धोका तितकाच तीव्र आहे. आपल्याला बेफिकीर राहून चालणारच नाही. अशा केविलवाण्या परिस्थितीत सूक्ष्म होऊन आपण आपलचं नुकसान करुन घेण्यापेक्षा काहीतरी नावीन्य आपल्या आयुष्यात आणायलाच हवे. नवीन छंद, नवीन कला, नवीन मित्रपरिवार आणि आपल्या आयुष्यवरचा नवा विश्वास या गोष्टी आपल्याला जगवतील...

कोरोना व्हायरसच्या साथीमुळे जगभरात भीतीचे वातावरण तयार झाले व त्यामुळे लोकांमध्ये जो भयगंड निर्माण झाला त्याचे मुख्य कारण म्हणजे, अचानक येणार्‍या मृत्यूचे भय. आपल्या आजूबाजूला जिकडे तिकडे हा कोरोनाच आहे की काय, अशी भीती लोकांना वाटत राहते. सर्वांगाला सॅनिटायझर चोपडून फिरणारे लोकही मी पाहिले आहेत. या भयापोटी लोक अनेक प्रकारची औषधे, जीवनसत्वे स्वत:हून घ्यायला लागले. ..

कोरोनाच्या दीर्घकालीन अस्तित्वाबरोबर आपल्याला आपले अस्तित्व टिकवायचे आहे आणि जोपासायचे आहे, हे आपल्या लक्षात आले आणि काही काळासाठी का होईना, आपण आपले ‘लॉकडाऊन’मधले दैनंदिन आयुष्य प्रतिरोध करत का होईना, मान्य केले. कोरोनाच्या जीवघेण्या संकटाबरोबर आपल्याला काही अधिक काळ आयुष्य घालवायचे आहे...

बरेचदा पथ्य सांगते वेळी काय खाऊ नये, याचीच यादी मोठी दिसते. मग रुग्णांचा साहजिकच पुढचा प्रश्न असतो, ‘खाऊ तरी काय?’ याचे कारण असे आहे की, आधुनिकतेच्या युगात आपले ते सोडून इतर गोष्टींच्या मागे धावतो. पण, भारतीय पाककृतींमध्ये इतकी वैविध्यता अन्य कोणत्याही देशात/खंडात सापडणार नाही आणि पथ्यातील पाककृतींचा शरीरावर हितकर परिणाम तर होतोच, पण त्याचबरोबर ते रुचकर आणि करण्यास सोप्या अशाही आहेत. अशीच एक पाककृती आज इथे आपण सविस्तररित्या पाहूयात...

जगातील प्रत्येक माणसाला स्वत:च्या तब्येतीची काळजी असते. प्रत्येकजण मृत्यूला घाबरतो. प्रत्येकाला असे वाटत असते की, आपल्याला काहीही आजार होऊ नये. प्रत्येकाला असे वाटते की, आपण जास्तीत जास्त वर्षे तरुण राहावे, दिसावे. थोडक्यात काय तर, प्रत्येकजण तब्येतीच्या व आरोग्याच्या बाबतीत आत्मकेंद्री असतो आणि याचाच फायदा औषधे व प्रसाधने, निर्माण करणाऱ्या कंपन्या घेतात. ..

शोकातून जाणे मानसिक आणि शारीरिकदृष्ट्या कठीण आहे, पण त्यातून सावरणेही शक्य आहे, गरजेचे आहे. यात आपल्याला दिलासा देणार्‍या गोष्टी व्यक्तीने स्वत: शोधल्या तर अधिक चांगले. गेलेल्या गोष्टी आणि व्यक्ती आपल्या आयुष्यात पोकळी निर्माण करतात, पण त्या पोकळीत आपण हरवायचे की नाही, हे ज्याने त्याने ठरवायचे...

सध्याच्या ‘कोविड-१९’च्या पार्श्वभूमीवर, प्रतिकारशक्ती उत्तम राखण्यासाठी ‘क’ जीवनसत्त्वाचा (व्हिटॅमिन) वापर (गोळ्या, रासायनिक पद्धतीने बनविलेल्या) खूप मोठ्या प्रमाणात होताना दिसतो. काही जाहिराती बघून किंवा कुणाचे ऐकून या गोळ्या हमखास सुरू केल्या जातात. ‘ व्हिटॅमिन सी’चे शरीरात कार्य काय, त्याचे गुणधर्म काय, किती प्रमाणात त्याची गरज असते, कुठल्या आहारद्रव्यातून ते मिळू शकते. याबद्दल आपण जाणून घेऊयात...

साधारणपणे २०१९च्या शेवटी चीनच्या वुहान शहरात कोरोना व्हायरसच्या साथीला सुरुवात झाली आणि त्यानंतर झपाट्याने हा व्हायरस संपूर्ण जगभरात पसरला. या ‘कोविड-19’च्या आजाराने फक्त लोकांच्या शरीरावरच हल्ला नाही केला, तर मानसिकतेवरही प्रचंड प्रमाणात आघात केल्यामुळे त्याचे वाईट परिणामही दिसून आले...

होमियोपॅथीमध्ये एका रोगाला ठराविक अशी औषधे नसतात, तर रुग्णाच्या लक्षणांच्या आधारे प्रत्येक रुग्णाचे औषध ठरते. आजाराच्या नुसत्या नावावरून औषधे दिली जात नाहीत, तर आजारी माणसाच्या लक्षणे व चिन्हांचा अभ्यास करून मगच औषध निवडले जाते. कोरोना व्हायरससारख्या साथीच्या आजारात जेव्हा अनेक केसेसचा अभ्यास केला जातो, तेव्हा काही औषधे प्रामुख्याने उपयोगी पडतात असे दिसून येते. याच यादीतील एक औषध म्हणजे ‘कॅल्केरिया कार्ब.’ (Calcarea Carb)..

डोळे थकले की आपोआप बंद होतात आणि बोटं नकळत त्यावरुन फिरु लागतात. बोटाला काही लागलं की ते आपोआप तोंडात जात यावरून सहज लक्षात येतं की, शरीर बाह्य किंवा आंतरिक त्रास दूर करण्याचा स्वतः प्रयत्न करीत असते. आपण त्यावेळी लक्ष देऊन शरीराची भाषा समजून घेऊन त्याला हवे ते केले, तर शरीराची स्वतःची ताकद आपोआप बरं होण्याची आपल्याला अनुभवास येते. त्यासाठी शरीराला थोडा वेळ देणे गरजेचे आहे...

श्रावण सुरू झाला की, विविध व्रत-वैकल्ये सुरू होतात. घरांतील वृद्धांमध्ये उपवासाचे प्रमाण वाढते आणि विविध उपवासांमध्ये फलाहार हा प्रामुख्याने केला जातो. नैवेद्यासाठीदेखील फळे वापरली जातात. आयुर्वेदशास्त्रानुसार जसे अन्नग्रहणाचे काही नियम आहेत, त्याचप्रमाणे फलाहाराचेही आहेतच. त्याबद्दल आज जाणून घेऊया.....

कोरोना व्हायरसच्या या महामारीच्या साथीमध्ये एक गोष्ट फार महत्त्वाची असते व ती म्हणजे, प्राथमिक पातळीवरच आजाराचे निदान करणे व त्याच पातळीवर त्याला थांबवून त्यावर उपचार करून बरे करणे. जर या आजाराला प्राथमिक पातळीवरच रोखले, तर पुढील गुंतागुंतीचे प्रकार आपण टाळू शकतो व रुग्णदेखील लगेच बरा होतो. यासाठी या आजाराच्या लक्षणे व परिणामांचा व्यवस्थित अभ्यास करणे अत्यंत गरजेचे असते. या आजाराचा शरीरातील पेशींवर कसा परिणाम होतो. (Pathophysiology) हे जाणून घेणे फार गरजेचे असते. होमियोपॅथीमध्ये अशी काही प्रभावी औषधे ..

त्रासदायक आहार बंद करून काही काळ केवळ रसाहार घेतला, तर पुन्हा परत सुदृढ निरोगी आयुष्य जगू शकतो. त्यासाठी पूर्वजांनी घालून दिलेल्या नियमांचे पालन करणे गरजेचे आहे...

होमियोपॅथीच्या औषधांबद्दल सर्वात मोठा गैरसमज आहे की, लोकांना वाटते की होमियोपॅथीची औषधे संथ काम करतात व पटकन प्रभाव दाखवत नाहीत. परंतु, असे अजिबात नाही. होमियोपॅथीची औषधेसुद्धा आपत्कालात फार त्वरित आणि गुणकारी पद्धतीने उपयोगी पडतात. ‘कोविड-१९’च्या साथीमध्ये जेव्हा एखाद्या रुग्णाची प्रकृती गंभीर होते, त्यावेळी काही महत्त्वाची होमियोपॅथीक औषधे वापरल्यास या गंभीर आजारावरही मात करता येते. कोरोनाच्या गंभीर परिणामाला उपयुक्त असे एक औषध आज आपण पाहणार आहोत आणि ते म्हणजे ‘कार्बोव्हेजीटॅबिलीस’ अथवा ‘कार्बोव्हेज’ ..

अन्नाचे, आहाराचे जसे विविध गुणधर्म आहेत, तसेच ज्या भांड्यांमध्ये अन्न शिजविले जाते, ज्या पद्धतीने शिजविले जाते, त्यानुसारही त्याच्या गुणधर्मात बदल होतात. हल्ली स्वयंपाक घरात नॉनस्टिक भांडी अधिक वापरली जातात, ज्यात तेल/तूप कमी लागते. क्वचितप्रसंगी तेला-तुपाशिवायही अन्न शिजते, तसेच त्यात अन्न चिकटत नाही, पटकन सुटते. तिसरा उपयोगी गुण म्हणजे त्याची स्वच्छता करणे खूप सोपे आहे. हे वर-वर दिसणारे फायदे जरी असले, तरी नित्य जीवनात, दैनंदिन वापरात नॉनस्टिक किंवा कूकवेअर वापरू नये. असे का, ते आजच्या लेखात सविस्तर ..

इच्छाशक्तीत एक प्रकारची जबरदस्त कार्यशीलता आहे. ‘केल्याने होत आहे रे आधी केलेची पाहिजे’ ही उक्ती इच्छाशक्तीचे खरे सार आहे. काही जणांकडे प्रबळ इच्छाशक्ती आहे आणि काही जणांकडे इच्छाशक्तीची वानवा आहे, या सिद्धांतात तसे काही तथ्य नाही. तथ्य इतकेच आहे की, काही जण आपल्या आयुष्य बदलण्यासाठी वा त्यात परिवर्तन करायला तयार असतात आणि काहींची तशी अजिबात तयारी नसते. ..

तापात रुग्णाचे हात-पाय बर्फासारखे थंडगार पड़तात. रुग्णाला झोप लागत नाही व मधूनमधून दम लागू लागतो. तापामध्ये रुग्णाला खूप घाम येतो. त्यामुळे रुग्ण खूप थकून जातो. सतत आम्लपित्ताचा त्रास होऊ लागतो. छातीत थडथडायला लागते. (Palpitations ) या आणि अशा प्रकारची जर लक्षणे रुग्णामध्ये आढळली तर ‘चायना आर्स’ हे औषध तो आजार मुळापासून बरे करते...

इथिल अल्कोहोलयुक्त ‘पितांबरी शुअरक्लिन’ हॅण्ड सॅनिटायझर’ केवळ कोरोना विषाणूसाठीच नव्हे, तर आपल्या हातांवरील सर्वच घातक, तसेच साथीचे आजार पसरवणार्‍या विषाणू, जिवाणूंना निर्बंध करण्यासाठी उपयुक्त ठरते. आपल्या हातांवर असलेल्या कुठल्याही घातक विषाणूला एक मेद आवरण असते. ज्यामुळे तो विषाणू संसर्ग करु शकतो. पण, ‘पितांबरी शुअरक्लिन’ हॅण्ड सॅनिटायझरने हात स्वच्छ केल्यावर यामधील इथिल अल्कोहोलमुळे विषाणूवरील हे मेद आवरण विरघळण्यास मदत होते, ज्यामुळे तो विषाणू संपूर्णपणे नष्ट होतो आणि आपल्याला कुठलाही रोगसंसर्गाची ..

सर्वसाधारणपणे मवाळ रुग्णांमध्ये ताप व कोरडा खोकला व अंगदुखी अशी सामान्य लक्षणे दिसतात. परंतु, आजाराची तीव्रता वाढून जेव्हा अजून महत्त्वाच्या अवयवांची लक्षणे दिसू लागतात, तेव्हा ‘अँटीम टार्ट’ (Antim Tart) सारखे औषध मदतीला धावून येते. आपण या ‘अँटीम टार्ट’बद्दल आज माहिती पाहूया. ..

अभिनव उत्पादनांची निर्मिती करणार्‍या ‘पितांबरी’ कंपनीने 3 वर्ष संशोधन करुन निरोगी देशी गाईच्या दुधापासून रोगप्रतिकारशक्तीवर्धक ‘गोपियुष कॅप्सुल’ आणि ‘गोपियुष च्युएबल टॅब्लेट्स’ तयार केल्या आहेत. सध्या ‘कोविड-१९’च्या संक्रमणापासून आपल्याला वाचायचे असेल, तर सर्वात जास्त गरज आहे ती रोगप्रतिकारशक्ती वाढवण्याची आणि त्यासाठी आयुर्वेदानुसार ‘ओज’ व ‘सप्त’ धातू वर्धन होणे आवश्यक आहे. ‘गोपियुष’ सप्त धातूंपैकी रस धातू आणि शुक्र धातू यांची त्वरीत वाढ करते. त्यामुळे शरीरामध्ये ओजाचा संचय होऊन रोगप्रतिकारक क्षमता ..

कोरोनाचा कहर (भाग-१४) - जेल्सेमियम..

२०१४ पासून ‘जागतिक आरोग्य संघटने’ने FAO (Food And Agriculture Organisation of United Nations) बरोबर संयुक्त विद्यमानाने ७ जूनला जागतिक अन्न सुरक्षा दिन (म्हणजेच World Food Safety Day) साजरा करण्याचे घोषित केले आहे. असा जागतिक दिवस घोषित करण्यामागचे कारण म्हणजे, अन्नातून होणार्‍या आजारांवर, आरोग्यावर प्रतिबंधात्मक उपाय, त्याची ओळख आणि त्यावरील उपाययोजना करणे. तेव्हा, आजच्या भागात त्याविषयी सविस्तर जाणून घेऊया.....

तापामध्ये डोळे दुखू लागतात. वेदना डोक्यापासून निघून हाताच्या बोेटांपर्यंत पसरतात. सतत नाकाला चुरचुरत राहते व सर्दी होते. जिभेचा रंग निळसर होतो. कारण, रुग्णाला ऑक्सिजनचा पुरवठा कमी पडतो व दम लागू लागतो. अंग थरथरू लागते. ताप येताना थंडीपासून ताप येतो व शरीर एकदा थंड, तर नंतर गरम असे बदल होतात. अंग तापलेले असताना रुग्णाला पांघरुण घ्यावेसे वाटते. अचानकपणे ताप येतो. त्यानंतर जबरदस्त थकवा येतो. घाम कमी येतो व रुग्ण एकदम थकल्याने कोसळून जातो. ..

आपले संवाद जर निर्मळ आणि मोकळे असतील, तर ‘लॉकडाऊन’नंतरचा ‘कोविड- १९’बरोबरचा प्रवास सोपा होईल. माणसांची नाती अभंग राहतील. नात्यांमधला घरंदाजपणा आणि माननीयता शाबूत राहतील...

साहजिकच ‘कोविड’च्या विकृत आणि विलक्षण इतिहासाचा आपणही भाग होतो, याचा आपल्यालाही अभिमान वाटेल. कारण, आपण यातून सुखरूप बाहेर पडलो. कारण, आपलीही प्रतिकारशक्ती अचाट आणि पराक्रमी होती, म्हणून आपण ‘कोविड-१९’चा पाडाव केला, याचा पुरावा आपोआप आपल्याबरोबर या जगाला मिळेलच...

उन्हाळा म्हटला की अन्नधान्याची वाळवण-साठवण ही ओघाने आलीच. तेव्हा, नेमकी ही साठवण कशी करावी आणि हे करणे आरोग्यासाठी किती फायदेशीर ठरु शकते, याचा आढावा घेणारा हा लेख.....

‘लॉकडाऊन’मुळे हाताशी भरपूर रिकामा वेळ असल्यामुळे तर स्मार्टफोन वापरण्यात जाणार्‍या तासांमध्ये प्रचंड वाढ झाली आहे आणि त्यातूनच ’पिंकी फिंगर’ म्हणून ओळखल्या जाणार्‍या करंगळीमध्ये व्यंग निर्माण होत असल्याची तक्रार घेऊन येणार्‍यांची संख्या दिवसेंदिवस वाढत आहे. यात, तासनतास स्मार्टफोनचे वजन पेलण्यामुळे आपल्या डॉमिनंट किंवा प्रामुख्याने वापरल्या जाणार्‍या हाताची करंगळी वाकडी होत असल्याचे दिसून येत आहे. यालाच ‘स्मार्टफोन पिंकी’ असे म्हणतात. ..

शरीरशास्त्रानुसार कोरोना व्हायरसमुळे जे प्राथमिक व नंतर गुंतागुंतीचे बदल शरीरात होतात, ते लक्षणे व चिन्हांच्या रुपात रुग्णांमध्ये दिसून येतात. ही लक्षणे व चिन्हे नीट उतरवून घेतली जातात...

भौगोलिक अंतर असले तरी ज्येष्ठ नागरिकांसाठी मानसिक आणि सामाजिक जवळीक साधण्यासाठी टेलिफोन-मोबाईलची, अर्थात संपर्क आणि संवादाची गरज आहेच. आपण सगळ्यांनाही त्यांची सतत विचारपूस करणे आवश्यक आहे. आपण त्यांना आज प्रेमाने सांभाळणे हे तर परम कर्तव्यच. ..

कोरोनाला मी माझ्या भाषेत ‘अर्बन डिसीज’ म्हणतो, म्हणजे ‘शहरी आजार.’ आजवर ज्या साथी होत्या त्या बर्‍यापैकी गावातून शहराकडे यायच्या. पण, या आजाराचा प्रवास शहराकडून गावाकडे आहे. म्हणूनच भारतात जवळपास ५६ जिल्हे असे आहेत जिथे कोरोना पोहोचलेला नाही. ‘लॉकडाऊन’च्या घोषणेपूर्वी कित्येक लोक मोठ्या शहरातून आपापल्या गावी निघून गेले. यात सर्वाधिक जो भरडला गेला तो मजूर आणि कामगार वर्ग. ..

शिक्षकांनी आदर्श वागण्यात सार्वजनिक स्वच्छतेकडे जास्त लक्ष द्यावे. एकदा चांगले वळण पडले की, पुढे फारसे काही सांगावे लागत नाही. स्वयंशिस्त बाळगणार्‍या व्यक्ती पुढे जगभरात कुठेही गेल्या तरी आपली मूल्ये सोडत नाहीत. हा विषय फार गहन आहे. कारण, लोकसंख्या प्रचंड आहे. सगळ्यांना एका सूत्रात बांधणे अवघड असले तरी कठीण मात्र नक्कीच नाही...

‘जागतिक आरोग्य संघटने’च्या सूचनांनुसार कोरोनाचा विषाणू सुरुवातीला काहीही लक्षणे न दाखवणे ते गंभीर न्यूमोनियाची लक्षणे दाखवणे अशा स्वरुपात व्यक्त होऊ शकतो.या आजाराने प्रभावित होऊन लक्षणे दाखविण्याचा कालवधी (Incubation period) हा पाच ते सहा दिवसांचा असतो.‘जागतिक आरोग्य संघटने’च्या माहितीनुसार कोरोनाविषयी काही समज आणि गैरसमज आपण जाणून घेऊया...

डिसेंबर २०१९ मध्ये चीनच्या वुहान शहरातून पसरलेल्या नवीन प्रकारच्या कोरोना व्हायरसमुळे केवळ चीनमध्येच नाही, तर संपूर्ण जगभरात भीतीचे वातावरण तयार केले. जिकडे तिकडे तयार झालेल्या या भयग्रस्त स्थितीमुळे अनेक प्रकारच्या अफवा, नाना प्रकारच्या उपचारांबद्दल मेसेजेस सोशल मीडियावर फिरू लागले. फेसबुक व व्हॉट्सअ‍ॅपसारख्या माध्यमांवर या प्रकारच्या संदेशांचा अक्षरक्षः पाऊस पडला. परंतु, याचा परिणाम म्हणून या व्हायरसबद्दलचे भय लोकांच्या मनात लगोलग वाढू लागले. ..

आपल्या आत्मसंयमाच्या वैशिष्ट्यपूर्ण नमुन्यात एका बाजूला देव असतात आणि दुसर्‍या बाजूला दानव असतो आणि त्याची भीषण लढाई सतत चालू असते. आपल्या सर्वांना मात्र असं वाटतं की, ज्याची इच्छाशक्ती प्रबळ आहे, त्या व्यक्ती ही लढाई उत्तम लढतात. ..

आजाराचा योग्यवेळी प्रतिबंध करणे हे आजार बरे करण्यापेक्षाही जास्त महत्त्वाचे असते. (Prevention is better than Cure) असे नेहमी म्हटले जाते. कोरोना व्हायरसच्या प्रतिबंधासाठी काही गोष्टींची खबरदारी घेणे महत्त्वाचे असते...

आपल्या जीवनाच्या शारीरिक, मानसिक, भावनिक जडणघडणीमध्ये महत्त्वाची भूमिका निभावतं ते आपण ग्रहण केलेले अन्न. तेव्हा, या अन्नसेवनाशी संबंधित विविध पैलूंवर आपण पुढील काही भागांमधून प्रकाश टाकणार आहोत...

या विषाणूचा प्रसार नक्की कशाप्रकारे होतो, याची निश्चित माहिती जरी उपलब्ध नसली तरी या लक्षणांचे स्वरुप पाहता शिंकणे, खोकणे यामार्फत या विषाणूचा प्रसार होत असावा, असा एक प्राथमिक अंदाज आहे. यालाच 'Droplet infection' असेही म्हटले जाते. या विषाणूकरिता कोणतीही लस उपलब्ध नाही. त्यामुळे कोणीही जर कोरोनाची लस देत असल्यास ती फसवेगिरी आहे, हे लक्षात ठेवावे. कोरोना विषाणू हा प्राणिजन्य आजार आहे. नवीन जनुकीय रचना असलेल्या कोरोना विषाणूचा प्रसार नक्की कुठल्या प्राण्यापासून होतो, याची निश्चित अशी माहिती अद्याप ..

जे आरोग्याचे विशेषतः मानसिक आरोग्याचे रोग टाळता येतील ते टाळावे. मेंदू आपल्या शरीरातील सर्वात मोठा महत्त्वाचा अवयव आहे. कोरोनासारख्या अनेक जंतूंमुळे आपण त्याच्याकडे दुर्लक्ष का करायचे?..

सध्या संपूर्ण जगभरात चर्चेत असणारा व त्याचबरोबर सर्व जगाला भयग्रस्त करणारा विषय म्हणजे ‘कोरोना’ व्हायरस. या कोरोना व्हायरसबद्दल विविध बातमीस्रोतांमधून वेगवेगळ्या बातम्या रोज येतच आहेत. परंतु, बर्‍याचदा या बातम्यांमध्ये विसंगतीही दिसून येते. अशा बातम्यांमुळे सामान्य जनतेमध्ये फार गोंधळ उडतो व अशा आजाराच्या साथींमध्ये आपण नक्की करायचे तरी काय, हे त्यांना कळत नाही. आपली नियमित लेखमाला थोडी बाजूला ठेवून आजपासून आपण ‘कोरोना’बद्दल सत्य माहिती जाणून घेऊया...

एकतर्फी लक्षणांच्या आजारात काही वेळा आजाराची मुख्य किंवा प्रधान लक्षणे ही बाह्य स्वरूपाची असतात व काही ठराविक अवयवांपुरतीच मर्यादित असतात. ही बाह्य किंवा दृश्य लक्षणे मुख्यत्वे करून शरीराच्या बाह्य व दृश्य भागावर प्रवर्तित होत असतात. शरीर, मन व चैतन्यशक्तीमध्ये झालेल्या बिघाडाचे हे बाह्य स्वरूप मुख्यत्वे करून त्वचेवर दिसते. शरीराच्या त्वचेवर या आजाराचा प्रादुर्भाव प्रामुख्याने दिसून येतो. याचप्रमाणे या बाह्य स्थानिय लक्षणांमध्ये एखाद्या अवयवापुरतीच मर्यादित अशी लक्षणे दिसून येतात आणि म्हणूनच त्याला ..

तोंड हे पचनसंस्थेचे प्रवेशद्वार आहे. मुखाचे आरोग्य हे एकूणच आरोग्याच्या द़ृष्टीने महत्त्वाचे आहे. दातांचा प्रामुख्याने उपयोग होतो तो चर्वणासाठी! त्यामुळे दात व हिरड्या हे घटक महत्त्वाचे ठरतात. खराब झालेले दात, किडलेले दात, वेडे-वाकडे दात, पुढे आलेले दात, हिरड्यांचे आजार यामुळे व्यक्ती संत्रस्त होते. ठणकणार्‍या दाढेपुढे जगातील कोणतंही दु:ख फिकं पडतं! अशावेळेस दंतवैद्य हा देवदूतासारखा वाटू लागतो. कोणतीही वेदना त्रासदायक असतेच, पण दातांच्या दुखण्यामुळे एखादी व्यक्ती हवालदिल होते. आपण प्रत्येकाने कधी ..

एकतर्फी लक्षणांच्या आजारांचे उपचार करत असताना चिकित्सकाला फार काळजी घ्यावी लागते. कारण, बर्‍याच वेळा ‘सम’ असे औषध न मिळता ‘अंशत: संलग्न’ असे औषध दिले जाण्याचा संभव असतो. अशामुळे आजाराचे दमन होऊ शकते, पण आजार बरा होत नाही. एकतर्फी लक्षणांचे आजार शरीरावर पूर्णपणे दृश्य होत नसल्यामुळे बरे होण्यास कठीण असतात व त्यांना बरे होण्यास खूप कालावधी लागतो...

'कोरोना'मुळे केवळ चीनच नाही, तर संपूर्ण जगभरात चिंतेचे वातावरण आहे. तेव्हा, हा 'कोरोना' विषाणू म्हणजे नेमके काय, त्याची लक्षणे कोणती, काय काळजी घ्यावी, हे जाणून घेऊया. ..

शारीरिक व्याधींवर उपचार म्हणून सतत दिलेल्या या 'पेनकिलर'मुळे रुग्णाला आराम वाटू लागतो, पण काही काळापुरताच. काही कालावधीनंतर मात्र हा आजार जास्त प्रमाणात बळावतात. काही वेळा या आजारांमध्ये काही प्रमाणात आराम वाटतो. परंतु, आतील आजार मात्र तसाच राहतो...

‘देही आरोग्य नांदते। भाग्य नाही यापरते।’ आरोग्याविषयी इतके यथार्थ वर्णन दुसरे कोणतेच नसावे. केवळ सहाच शब्दांमध्ये आरोग्य आणि व्यक्तीचे भाग्य यांचा संबंध किती अतूट आहे, याचे महत्त्व अधोरेखित केलेले आहे...

आहार-शरीराचे भरणपोषण करण्यासाठी, ऊर्जानिर्मितीसाठी, ताकद भरून काढण्यासाठी, झीज भरून नवीन पेशी निर्माण करण्यासाठी तसेच सुदृढ, सक्षम शरीर-मन आणि बुद्धीच्या विकासासाठी अत्यंत महत्त्वाचे आहे. विविध आहारघटक शरीरात जाऊन त्यांचे पचन झाल्यावर वरील सर्व कार्ये करण्यात उपयोगी पडतात. यासाठी सकस, पौष्टिक व नियमित आहार घेणे गरजेचे आहे. अन्न, वस्त्र आणि निवारा या तीन मूलभूत गरजांपैकी ‘अन्न’ हे पहिल्या क्रमांकावर आहे. यातूनच त्याचे महत्त्व सिद्ध होते. ..