अवशेषसंपन्न अवचितगड

महाराष्ट्रातील अवशेषसंपन्न किल्ल्यांपैकी एक किल्ला म्हणजे रायगड जिल्ह्यातील रोहा या तालुक्याच्या गावाजवळ वसलेला अवचितगड. पायथ्यापासून तासाभरात आपण गडाच्या भग्न दरवाजातून गडावर प्रवेश करतो.

गडावरील चाफ्याच्या झाडाखालील जोडटाकी हे अवचितगडाचे प्रमुख आकर्षण आहे. किल्ल्याच्या लहान उंचीमुळे किल्ल्याला चारही बाजूंनी तटबंदी उभारली गेली असून, सुरक्षिततेसाठी गडावर आपल्याला तोफाही पाहायला मिळतात. किल्ल्याच्या पिंगळसई गावाकडून येणारा मार्गही एका दरवाजाने अडवलेला असून सध्या हा दरवाजा भग्नावस्थेत आहे. त्यामुळे उंचीने लहान असला, तरी सुरक्षिततेच्या दृष्टीने पूर्णपणे खबरदारी घेऊन उभारणी केलेला अवचितगड म्हणजे शिवरायांच्या दूरदृष्टीचे आदर्श उदाहरणच आहे. अवचितगडाची उंची लहान असली तरी माथ्यावर अवशेषांची संपन्नता असल्याने किल्ला व्यवस्थित पाहण्यास दीड तास लागतो. अवचितगड किल्ल्याला जोडून त्या परिसरातील बिरवाडी, तळागड, घोसाळगड व सुरगड या चारही किल्ल्यांची डोंगरयात्रा व्यवस्थित नियोजन केल्यास सहज शक्य आहे.

-ओंकार ओक