'नरो’त्तमांची कहाणी

 

 

मुंबई (अक्षता बापट) -  नर वाघाची सत्ता स्थापनेसाठी चालणारी अस्तित्वाची लढाई कधीच सोपी नसते. पूर्ण वाढ झालेला नर वाघ भावंडात सगळ्यात पहिल्यांदा आपल्या आईपासून वेगळा होता. त्यानंतर इतर बहिणींपासून दूर जातो. त्याला स्वतःचे राज्य स्थापन करावेच लागते. हा निसर्गनियम आहे. तो राज्य स्थापन करण्याच्या प्रयत्नात आपल्या आईच्या आणि बहिणींच्या प्रदेशापासून खूप दूर फिरतो. एकतर त्याला कोणाचेच राज्य नसलेला भूभाग मिळतो आणि तिथेच तो स्थिरावतो किंवा कोणा दुसर्‍या प्रबळ वाघाच्या अमलाखालील भूभागावर राज्य करतो. मात्र, त्याला तो भूभाग जिंकण्यासाठी प्रतिस्पर्धी वाघासोबत युद्ध करावेच लागते. यामध्ये त्याच्या राणीलाही जिंकावे लागते. रक्तरंजित लढाया या कायम राज्य स्थापनेसाठी, विस्तारासाठी आणि स्त्रीवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी, वर्चस्व गाजवण्यासाठी लढल्या जातात. त्याला निसर्गातील या लढाया तरी अपवाद कशा असणार? पण, या सगळ्यामध्ये सर्वात कठीण असते मिळवलेले राज्य अबाधित राखणे. कारण, कधी कोणता आपल्यापेक्षा शक्तिशाली नर वाघ येऊन आपले कमावलेले साम्राज्य लुटेल याचा काहीच नेम नसतो. त्यासाठी राज्याच्या सीमा सुरक्षित करण्यासाठी त्याला अखंड गस्त घालावी लागते. जे यात अयशस्वी होतात. ते कालांतराने दूर फेकले जातात आणि त्यातही टिकतात त्यांची नावे इतिहासाच्या पानांवर अजरामर होतात. अशीच काही वाघाची नावे आहेत, ज्यांनी आणि त्यांच्या पुढच्या पिढ्यांनी भारतातील जंगले समृद्ध केली आणि आपली नावे कायमची लिहून ठेवली. त्यांनी अस्तित्वाच्या अपरिहार्य लढाया लढल्या. मात्र, काही आयुष्याच्याही लढल्या आणि जिंकल्या. बंधवगडचा ’चार्जर’, ताडोबाचा ’येडाण्णा’, ’वाघडोह’, ’गब्बर’ आणि ’मटकासूर’, रणथंभोरचा ’डॉलर’ आणि पेंचचा ’रायकस्सा’ हे त्यांच्यातलेच काही.