बिल्ली चली हज को?

पाकिस्तानने मग जाणीवपूर्वक गिलानीला पाठबळ दिले. काश्मीरचे स्वातंत्र्य मिळविण्यासाठी ‘जिहाद’ हा एकमेव मार्ग आहे, हे पाकिस्तानच्या साथीने गिलानीने तरुणांच्या मनात अगदी घट्ट बिंबविले. त्यासाठी त्याने सुरुवातीला ‘निजाम-ए-मुस्तफा’ म्हणजे ‘पैगंबराचा आदेश’ या नावाखाली जनतेमध्ये प्रचार केला आणि हळूहळू त्यास काश्मीरच्या स्वातंत्र्याचा विचारही जोडला. त्यामध्ये सर्वांत महत्त्वाचा होता हिंसेचा मार्ग. इस्लामच्या रक्षणासाठी हिंसा वर्ज्य नाही, काश्मीरचे स्वातंत्र्य हवे असेल, तर हिंसा करावीच लागेल, असा विकृत विचार त्याने काश्मिरी तरुणांच्या मनात रुजवला. त्यामुळे पाकिस्तानला काश्मीरमध्ये हिंसक कारवाया करण्यासाठी आयते मनुष्यबळ उपलब्ध व्हायला लागले. त्यानंतर मग काश्मीरच्या अराजकतेचा चेहरा म्हणून गिलानी प्रस्थापित झाला. विशेष म्हणजे, काश्मीरमध्ये हिंसक आंदोलने करणे, भारतीय सैन्यावर, पोलिसांवर, निमलष्करी दलांवर दगडफेक करणे, दहशतवादी संघटनांना मनुष्यबळ पुरविणे, दहशतवाद्यांचे प्रशिक्षण तळ चालविणे, पाकिस्तान, ‘आयएसआय’सोबत नेहमी संपर्कात राहणे असा खरा चेहरा असणारा गिलानी देशाच्या राजधानीत म्हणजे दिल्लीत येऊन लोकशाहीच्या गप्पा मारायचा. दिल्लीमध्ये त्याला साथ द्यायला, त्याला ‘लोकशाहीवादी’ ठरवायला अरुंधती रॉयसारखे पुरोगामी टोळीचे सदस्य तयारच असायचे. त्यामुळे गिलानी कोणीतरी फार मोठा संत माणूस आहे, काश्मीरच्या भल्यासाठी तो कष्ट करत आहे, अशी त्याची प्रतिमा ‘पुरोगामी’ म्हणवणारे कथित विचारवंत, सामाजिक कार्यकर्ते, लेखक, वकील, पत्रकार यांनी केली होती. देशाच्या दुर्दैवाने तेव्हा केंद्रामध्ये या सर्व मंडळींच्या दबावाखाली लगेच येणारी सरकारे सत्तेत होती, त्यामुळे गिलानी दिल्लीत आला की त्यांला अगदी सरकारी जावई असल्यासारखी वागणूक मिळायची. त्यामुळे खरा अन्याय व्हायचा तो फुटीरतावादास जीव तोडून विरोध कऱणार्‍या काश्मिरी नागरिकांवर. कारण, ही मंडळी हिंसेला न घाबरता फुटीरतावादाला विरोध करायचे, त्याला साहाय्य करण्याचे सोडून दिल्लीमध्ये गिलानीची अगदी साग्रसंगीत सरबराई व्हायची. एकीकडे काश्मिरी तरुणाच्या हाती दगड देणार्‍या, ते नेहमीच दारिद्-यात कसे राहतील, अशी काळजी घेणार्‍या गिलानीने मात्र बक्कळ पैसा जमवला. त्यामुळेच त्याची मुले, नातवंडे कधीही दगडं फेकायला सर्वसामान्य काश्मिरी तरुणांसोबत रस्त्यावर आली नाहीत. कारण, ती कधीच परदेशात शिकायला गेली होती.