नासा : अंतराळ मोहिमांमधील अविभाज्य घटक

चांद्रयान - ३ ची गवसणी

    04-Aug-2023
Total Views | 94

nasa


मुंबई, दि. ४ : शेफाली ढवण
चांद्र मोहीम किंवा इतर अवकाश संशोधनांबद्दल जगभरातील अनेक संस्थांकडून विविध संशोधन समोर आले आहे. मागील दोन लेखातही आपण अशाच दोन घटकांबद्दल जाणून घेतले. अपोलो ११ आणि यामाध्यमातून चंद्रावर पहिले पाऊल टाकणारा निल आर्मस्ट्राँग. परंतु या दोन्ही मधील एक मुख्य दुवा म्हणजे अमेरिकेची स्पेस एजन्सी अर्थात नासा. अवकाशातील कोणत्याही मोहिमेबद्दल चर्चा करत असताना नासा बद्दल माहिती असणे आवश्यक आहे. तेव्हा आजच्या लेखातून आपण नासाबद्दल थोडक्यात जाणून घेऊ.
 
नासा म्हणजे नॅशनल एरोनॉटिक्स अँड स्पेस अॅडमिनिस्ट्रेशन. नासा ही एक यूएस सरकारी एजन्सी आहे जी वायु आणि अवकाशाशी संबंधित विज्ञान आणि तंत्रज्ञानासंदर्भात काम करते. अंतराळ युगाची सुरुवात १९५७ मध्ये सोव्हिएत उपग्रह स्पुतनिकच्या प्रक्षेपणाने झाली. नासा १ ऑक्टोबर १९५८ रोजी अधिकृतपणे व्यवसायासाठी खुले करण्यात आले. ही संस्था यूएस अंतराळ संशोधन आणि वैमानिक संशोधनावर देखरेख ठेवण्यासाठी तयार करण्यात आली. प्रशासक नासाचा प्रभारी आहे. नासा प्रशासकाला अध्यक्षाद्वारे नामनिर्देशित केले जाते आणि सिनेटमधील मताने पुष्टी केली जाते.
 
नासा काय करते?
नासाच्या कार्याबद्दल अनेकांना माहिती आहे. परंतु एजन्सी किती भिन्न गोष्टी करते याबद्दल बहुतेकांना कल्पना नसते. कक्षेतील अंतराळवीर वैज्ञानिक संशोधन करतात. उपग्रह शास्त्रज्ञांना पृथ्वीबद्दल अधिक जाणून घेण्यास मदत करतात. स्पेस प्रोब सौर प्रणाली आणि त्यापुढील गोष्टींचा अभ्यास करतात. नवीन घडामोडी हवाई प्रवास आणि उड्डाणाच्या इतर पैलूंमध्ये सुधारणा करतात. चंद्र आणि मंगळाच्या शोधासाठी मानव पाठवण्याचा एक नवीन कार्यक्रमही नासा सुरू करत आहे. त्या प्रमुख मोहिमांव्यतिरिक्त, नासा इतर अनेक गोष्टी करते. एजन्सी जे शिकते ते शेअर करते जेणेकरून तिची माहिती जगभरातील लोकांसाठी जीवन चांगले बनवू शकेल. उदाहरणार्थ, नवीन स्पिनऑफ उत्पादने तयार करण्यासाठी कंपन्या नासाच्या शोधांचा वापर करू शकतात.
 
नासा शिक्षकांना विद्यार्थ्यांना तयार करण्यात मदत करते जे भविष्यातील अभियंते, शास्त्रज्ञ, अंतराळवीर किंवा भविष्यात नासा साठी काम करतील. ते साहसी असतील जे सौर यंत्रणा आणि विश्वाचा शोध सुरू ठेवतील. विद्यार्थ्यांना, शिक्षकांना, कुटुंबांना आणि समुदायांना उत्तेजित होण्यासाठी आणि अन्वेषणाच्या शोधात प्रेरणा देणारे कार्यक्रम आणि उपक्रमांमध्ये गुंतवणूक करण्याची नासा ची परंपरा आहे. नासा शिक्षकांना विज्ञान, तंत्रज्ञान, अभियांत्रिकी आणि गणित शिकवण्याचे नवीन मार्ग शिकण्यास मदत करण्यासाठी प्रशिक्षण देते. नासाचे मुख्यालय वॉशिंग्टन, डी.सी. येथे आहे, परंतु नासाचे कार्य संपूर्ण यू.एस.मध्ये केंद्रे आणि संशोधन सुविधांमार्फत केले जाते.
नासासाठी कोण काम करते?
 
नासा चे मुख्यालय वॉशिंग्टन, डी.सी. येथे आहे. एजन्सीची नऊ केंद्रे आहेत, जेट प्रोपल्शन प्रयोगशाळा आणि सात चाचणी आणि संशोधन सुविधा देशभरातील अनेक राज्यांमध्ये आहेत. नासा साठी १७,००० हून अधिक लोक काम करतात. आणखी बरेच लोक एजन्सीसोबत सरकारी कंत्राटदार म्हणून काम करतात. या लोकांना नासा काम करण्यासाठी पैसे देते अशा कंपन्यांनी नियुक्त केले आहे. एकत्रित कर्मचारी वर्ग विविध प्रकारच्या नोकऱ्यांचे प्रतिनिधित्व करतो. अंतराळवीर हे नासा चे सर्वोत्कृष्ट कर्मचारी असू शकतात, परंतु ते एकूण कर्मचार्‍यांपैकी फक्त थोड्याच संख्येचे प्रतिनिधित्व करतात. नासाचे अनेक कर्मचारी शास्त्रज्ञ आणि अभियंते आहेत. पण तिथले लोक सचिवांपासून लेखक ते वकील ते शिक्षकांपर्यंत इतरही अनेक नोकऱ्या करतात.
आतापर्यंत नासाने काय केले?
 
जेव्हा नासाने सुरुवात केली तेव्हा त्याने मानवी अंतराळ उड्डाणाचा कार्यक्रम सुरू केला. बुध, मिथुन आणि अपोलो कार्यक्रमांमुळे नासा ला अंतराळात उड्डाण करण्याबद्दल शिकण्यास मदत झाली आणि परिणामी 1969 मध्ये चंद्रावर मानवाचे पहिले लँडिंग झाले. सध्या, नासा चे अंतराळवीर आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकावर राहतात आणि काम करत आहेत.
नासा च्या रोबोटिक स्पेस प्रोबने सौर यंत्रणेतील प्रत्येक ग्रह आणि इतर अनेक खगोलीय पिंडांना भेट दिली आहे. दुर्बिणींमुळे शास्त्रज्ञांना अंतराळातील दूरवरचा भाग पाहण्याची परवानगी मिळाली आहे. उपग्रहांनी पृथ्वीबद्दल भरपूर डेटा उघड केला आहे, ज्यामुळे हवामानाच्या नमुन्यांची चांगली समज यासारखी मौल्यवान माहिती मिळते.
 
नासा ने विविध प्रकारच्या अत्याधुनिक विमानांचा विकास आणि चाचणी करण्यात मदत केली आहे. या विमानांमध्ये नवे विक्रम प्रस्थापित करणाऱ्या विमानांचा समावेश आहे. इतर फायद्यांमध्ये, या चाचण्यांमुळे अभियंत्यांना हवाई वाहतूक सुधारण्यास मदत झाली आहे. स्मोक डिटेक्टरपासून वैद्यकीय चाचण्यांपर्यंत दैनंदिन जीवनात वापरल्या जाणार्‍या अनेक वस्तूंमध्ये नासा तंत्रज्ञानाने योगदान दिले आहे.




अग्रलेख
जरुर वाचा

Email

admin@mahamtb.com

Phone

+91 22 2416 3121