नवी दिल्ली : अमेरिकेने भारताच्या १०५ प्राचीन कलाकृती परत केल्या आहेत. अमेरिकेच्या या निर्णयाकडे पंतप्रधान मोदींच्या अमेरिकन दौऱ्याचे यश मानले जात आहे. या सर्व कलाकृती भारताकडून अमेरिकेने चोरी आणि तस्करीच्या माध्यमातून नेल्या होत्या. भारताचा वारसा परत करण्यासाठी दि. १७ जुलै रोजी न्यूयॉर्कमधील भारतीय वाणिज्य दूतावासात एका कार्यक्रमाचे आयोजन करण्यात आले होते
या कार्यक्रमाला संबोधित करताना अमेरिकेतील भारताचे राजदूत तरनजीत सिंह सिंधू म्हणाले की, भारतात पाठवल्या जाणार्या प्राचीन कलाकृती या केवळ कला नसून भारताच्या वारसा, संस्कृती आणि धर्माचा भाग आहेत. हा हरवलेला वारसा जेव्हा मायदेशी परततो तेव्हा त्याचे मोठ्या भावनेने स्वागत केले जाते. हे वारसा लवकरच भारतात नेण्यात येणार आहेत.
भारताचा प्राचीन वारसा परत केल्यावर जारी केलेल्या अधिकृत प्रेस रिलीझमध्ये असे म्हटले आहे की,सर्व १०५ कलाकृती संपूर्ण भारताचे प्रतिनिधित्व करतात. या कलाकृतींपैकी ४७ पूर्व भारतातील आहेत. तर २७ दक्षिण भारतातील, २२ मध्य भारतातील, ६ उत्तर भारतातील आणि ३ पश्चिम भारतातील आहेत. दुसऱ्या तिसऱ्या शतकापासून १८व्या-१९व्या शतकापर्यंतच्या या कलाकृती टेराकोटा, दगड, धातू आणि काचेच्या बनलेल्या आहेत. यातील ५० कलाकृती धर्माशी संबंधित आहेत. बाकीचे भारताच्या सांस्कृतिक मूल्यांबद्दल बोलतात.
दुसरीकडे, या मूर्ती भारतात परत करण्याबाबत अमेरिकेचे भारतातील राजदूत एरिक गार्सेटी म्हणाले, “आम्ही भारतातील कला संग्रह परत करण्याच्या दिशेने काम करत आहोत. भारतातून अनेकदा कलाकृती चोरल्या जातात किंवा अवैधरित्या तस्करी करून विकल्या जातात. ही अगदी योग्य वेळ आहे. त्याना मृती परत करण्याची असे ही ते म्हणाले. सांस्कृतिक तडजोडीखालीही हे घडत आहे. पंतप्रधान मोदी आणि राष्ट्राध्यक्ष बिडेन यांच्या राज्य दौऱ्यादरम्यान ही घोषणा करण्यात आली. येत्या काही महिन्यांत आम्ही यावर संपूर्ण वाटाघाटी पूर्ण करणार आहोत. जेणेकरून ती फक्त एक वर्षाची मैत्री राहू नये. त्याऐवजी आमच्या मैत्रीचा आणि नातेसंबंधाचा कायमचा भाग व्हा.
मॅनहॅटन डिस्ट्रिक्ट अॅटर्नी ऑफिसचे चीफ ऑफ स्टाफ जॉर्डन स्टॉकडेल यांनी म्हटले आहे की, एजन्सीने होमलँड सिक्युरिटीसह तस्कर सुभाष कपूर आणि त्याच्या सहकाऱ्यांची बेकायदेशीरपणे लूट आणि जगभरातील कलाकृती विकल्याबद्दल तपास केला आहे. च्या २०२२ मध्ये अमेरिकेने ३०० हून अधिक प्राचीन कलाकृती भारतात परत पाठवल्या होत्या. यानंतरही येथे १४०० हून अधिक जप्त केलेल्या कलाकृती जप्त करण्यात आल्या आहेत.
उल्लेखनीय म्हणजे, गेल्या महिन्यात अमेरिकेच्या राज्य भेटीदरम्यान, पंतप्रधान मोदींनी सांस्कृतिक मालमत्ता परत करण्यात मदत केल्याबद्दल अमेरिकेचे अध्यक्ष जो बिडेन यांचे आभार मानले. भारतातून चोरलेल्या १०० हून अधिक कलाकृती अमेरिका भारताकडे सोपवत असल्याचे त्यांनी म्हटले होते. २०१६ मध्ये पंतप्रधान मोदींच्या अमेरिका दौऱ्यात अमेरिकेने १६ प्राचीन कलाकृती भारताला सुपूर्द केल्या होत्या. यानंतर २०२१ मध्ये अमेरिकेने भारताला १५७ वस्तू दिल्या होत्या.