पीएफचे पैसे काढणे होणार अधिक सोपे; ईपीएफओचे नवीन निर्णय

नवी दिल्ली: कर्मचारी भविष्य निर्वाह निधी संघटने (EPFO) ने दि. २५ जून रोजी ईपीएफ ३.० सादर केले आहे, त्यात नमूद केल्याप्रमाणे इपीएफधारकांना एटीएम आणि यूपीआयद्वारे एक लाख रुपयांपर्यंत त्वरित पैसे काढणे सोपे झाले आहे, ज्यामुळे कर्मचाऱ्यांसाठी चांगलीच सोय झाली आहे.

भारतातील कर्मचाऱ्यांसाठी एक महत्वाचे पाऊल उचलत कर्मचारी भविष्य निर्वाह निधी संघटनेने (EPFO) २०२५ मध्ये कर्मचारी भविष्य निर्वाह निधी (EPF) खात्यांमधून पैसे काढण्याची प्रक्रिया सुलभ करण्याच्या उद्देशाने अनेक सुधारणांची मालिका लागू केली आहे. निवृत्ती, वैद्यकीय अडचण, घर खरेदी किंवा बेरोजगारीचा काळ असो, पीएफ निधी मिळवणे आता अतिशय जलद आणि सोपे झाले आहे. शिवाय, सदस्याचे (KYC) तपशील अपडेट केलेले असल्यास आणि त्यांचा आधार त्यांच्या युनिव्हर्सल अकाउंट नंबर (UAN) शी जोडलेला असल्यास, ५ लाख रुपयांपर्यंत पैसे काढणे आता ७२ तासांच्या आत स्वयंचलितपणे प्रक्रियेने शक्य होणार आहे. ईपीएफओचे सीईओ अमित घोष यांच्या मते, या अटींनुसार या स्वयंचलित दाव्यांसाठी आता कंपन्यांच्या मंजुरीची आवश्यकता नाही. मात्र जर पूर्ण पैसे काढायचे असतील तर त्यासीठी काही नियम लागू करण्यात आले आहेत.

पूर्ण पैसे काढण्यासाठी काय नियम आहेत?

पीएफधारक कर्मचारी ५८ वर्षांचे झाल्यावर किंवा सलग दोन महिने बेरोजगार राहिल्यानंतर त्यांचे पीएफ फंड पूर्णपणे काढू शकतात. अशा बेरोजगारीच्या प्रकरणांमध्ये, पीएफ शिल्लक रकमेच्या ७५% पर्यंत पैसे काढता येतात. दुसऱ्या देशात कायमचे स्थलांतरित झालेले कर्मचारीदेखील पूर्ण पैसे काढण्यास पात्र असतील.

वैद्यकीय उपचार, लग्न, शिक्षण, घर बांधणी आणि गृहकर्ज परतफेड यांसारख्या विशिष्ट कारणांसाठी काही प्रमाणात पैसे काढण्याची परवानगी आहे. उदाहरणार्थ, किमान सात वर्षे सेवेत असलेला कर्मचारी लग्न किंवा शिक्षण खर्चासाठी त्यांच्या योगदानाच्या ५०% रक्कम काढू शकतो.

वैद्यकीय आपत्कालीन परिस्थितीत, सदस्यांना सहा महिन्यांचा मूळ पगार किंवा व्याजासह एकूण योगदान, जे कमी असेल ते मिळू शकते - सेवा कालावधी काहीही असो.

या नवीन सुविधांचा लाभ घेण्यासाठी, कर्मचाऱ्यांनी त्यांचे केवायसी तपशील - आधार, पॅन, बँक खाते आणि मोबाइल नंबरसह - अपडेट केले आहेत आणि त्यांच्या UAN शी जोडलेले आहेत, याची खात्री केली जाईल. पैसे काढण्याचे दावे EPFO वेबसाइट किंवा उमंग मोबाइल ॲपद्वारे सबमिट केले जाऊ शकतात. यूपीआयद्वारे त्वरित पैसे काढण्यासाठी, संबंधित बँक खाते यूपीआय प्लॅटफॉर्मशी जोडलेले असणे आवश्यक आहे.

पाच वर्षांच्या सतत सेवेनंतर पैसे काढणे पूर्णपणे करमुक्त आहे. तथापि, जर सदस्याने पाच वर्षे पूर्ण करण्यापूर्वी पैसे काढले तर टीडीएस लागू होतो - पॅनसह १०% आणि पॅनशिवाय ३०%. जर एकूण काढलेल्या रकमेची रक्कम ५०,००० रुपयांपेक्षा कमी असेल तर कोणताही टीडीएस आकारला जात नाही.

सध्या, ९५% ईपीएफ दाव्यांचा स्वयंचलित प्रक्रियेद्वारे निकाली काढले जात आहे, ज्यामुळे कार्यक्षमतेत लक्षणीय सुधारणा झाली आहे. एटीएम आणि यूपीआय-सक्षम पैसे काढण्याच्या पद्धती सुरू केल्याने ईपीएफओची डिजिटल क्षमता वाढली आहे आणि सरकारच्या आर्थिक डिजिटायझेशनच्या व्यापक प्रयत्नांशी सुसंगत आहे. या बदलांचा उद्देश ईपीएफओला दीर्घकालीन निवृत्ती नियोजन आणि तातडीच्या आर्थिक गरजांसाठी अधिक प्रतिसाद देणारे बनवणे आहे, ज्यामुळे ते लाखो कर्मचाऱ्यांसाठी अधिक आर्थिक सुरक्षिततेचे जाळे बनले आहे.