मलेरिया, डेंगी आजारांच्या प्रतिबंधासाठी महानगरपालिका ॲक्शन मोडवर

मुंबई : पावसाळ्यात साचलेल्या पाण्यामुळे उद्भवणाऱ्या मलेरिया आणि डेंगी आजाराला प्रतिबंध घालण्यासाठी मुंबई महानगरपालिकेच्या सार्वजनिक आरोग्य विभागाने महानगरपालिका कार्यक्षेत्रात विशेष शोध मोहीम राबविली आहे. या शोध मोहिमेअंतर्गत महानगरपालिकेच्या कीटक नाशक विभागाने जानेवारी २०२३ ते ३० सप्टेंबर २०२३ या ९ महिन्यांच्या कालावधीत तब्बल १ लाख ६ हजार ८९८ डेंगी आणि मलेरिया डासांची उत्पत्ती स्थळे नष्ट केली आहेत. नागरिकांनीदेखील त्यांच्या स्तरावर घरात आणि सोसायटी परिसरात नियमित पाहणी करावी, डासांची उत्पत्ती स्थाने नष्ट करावीत, असे आवाहन मुंबई महानगरपालिका प्रशासनातर्फे करण्यात येत आहे.

मुंबई महानगरपालिका क्षेत्रात मागील काही दिवसात हिवताप (मलेरिया) आणि डेंगी या दोन्ही आजारांचे रुग्ण आढळून येत आहेत. या दोन्ही आजारांचा प्रसार हा डासांमुळे होतो. यापैकी हिवताप या आजाराचा प्रसार ‘एनोफिलीस’ डासांमुळे, तर डेंगीचा प्रसार 'एडिस' डासांमुळे होतो. अशा स्थितीत योग्य ती काळजी घेवून व प्रतिबंधात्मक उपाययोजना केल्या तर डासांची उत्पत्ती रोखली जावू शकते. पर्यायाने आजारांचा फैलाव होणार नाही. मुंबईतील सार्वजनिक ठिकाणी पालिका प्रशासनाच्या वतीने वेगवेगळ्या उपाययोजना करण्यात आल्या असून ही कामे निरंतर सुरू असतात. त्यासोबतच, या उपाययोजना प्रत्येक व्यक्तिने आपल्या स्तरावरदेखील करणे गरजेचे आहे. कारण, डेंगी आजार पसरवणाऱ्या एडिस डासांची उत्पत्ती घरात व घराच्या अवतीभोवती होत असल्याने या उपाययोजनांमध्ये लोकसहभाग हा अतिशय महत्त्वाचा भाग आहे.

नियमितपणे सर्व स्तरीय कार्यवाही करतानाच जनजागृती मोहीमदेखील नियमितपणे राबविण्यात येत आहे. याचाच एक भाग म्हणून ‘एनोफिलीस’ आणि 'एडिस' या डासांची उत्पत्ती स्थळे नष्ट केली जातात. यासाठी घरोघरी सर्वेक्षण करून महानगरपालिकेच्या कीटक नाशक विभागाकडून कार्यवाही केली जाते.

पालिकेच्या कीटक नाशक विभागाने जानेवारी २०२३ ते ऑक्टोबर २०२३ या ९ महिन्यांच्या कालावधीत तब्बल ९४ हजार ९९७ डेंगीच्या डासांची उत्पत्ती स्थळे नष्ट केली आहेत. यासाठी १ कोटी २७ लाख ५ हजार ३८६ घरांना भेटी देऊन तेथील १ कोटी ९९ लाख ७ हजार ८२२ केंटनरची तपासणी केली आहे. तपासणी मोहिमेदम्यान अनेक घरांना २ किंवा त्यापेक्षा जास्त वेळा भेटी दिल्या जातात. अशा १ कोटी २७ लाख ५ हजार ३८६ घरांना भेटी देण्यात आल्या आहेत. तसेच मागील वर्षी म्हणजे २०२२ मध्ये ८३ लाख ९४ हजार ५३० घरांना भेटी देऊन ८९ लाख ६६ हजार २४० कंटेनरची तपासणी केली होती. यामध्ये ५३ हजार ४९६ डासांची उत्पत्ती स्थळे नष्ट करण्यात आली होती. त्याबरोबरच २०२१ मध्ये ८१ लाख ६६ हजार १३ घरांना भेटी देऊन ८६ लाख ९४ हजार ७९६ कंटेनरची तपासणी करण्यात आली होती. या तपासणीदरम्यान आढळून आलेली ४६ हजार २५९ डासांची उत्पत्ती स्थळे नष्ट केली होती.

कीटक नाशक विभागाने डेंगीसोबतच मलेलिया आजाराला कारणीभूत असलेल्या ऍनोफिलीस या डासांची उत्पत्ती स्थळे देखील नष्ट केली आहेत. या मोहिमेअंतर्गत जानेवारी २०२३ ते ऑक्टोबर २०२३ या ९ महिन्यांच्या कालावधीत तब्बल ११ हजार ७०१ मलेरियाच्या डासांची उत्पत्ती स्थळे नष्ट केली आहेत. यासाठी २० लाख ३ हजार २७४ घरांना भेटी देऊन ५ लाख ९६ हजार ३९१ कंटेनरची तपासणी करण्यात आली. तसेच २०२२ मध्ये ३० हजार ९२ घरांना भेटी देऊन ३ लाख ९२ हजार ६० कंटेनरची तपासणी करण्यात आली होती. यामध्ये ८ हजार १९५ डासांची उत्पत्ती स्थळे नष्ट केली होती. तर २०२१ मध्ये ३७ हजार ६१४ घरांना भेटी देऊन २ लाख ४७७ कंटेनरची तपासणी केली होती. यामध्ये ८ हजार ८५६ डासांची उत्पत्ती स्थळे नष्ट करण्यात आली होती.

 

नागरिकांनी तापाकडे दुर्लक्ष करू नये. ताप आल्यास महानगरपालिका दवाखाना, हिंदुहृदयसम्राट बाळासाहेब ठाकरे आपला दवाखान्याला भेट देऊन वैद्यकीय सल्ला आणि औषधोपचार घ्यावा, असे आवाहन सार्वजनिक आरोग्य विभागाच्या कार्यकारी आरोग्य अधिकारी डॉ. दक्षा शाह यांनी केले आहे.