ई-जनगणनेचा अन्वयार्थ...

दक्षिण भारतातून अनेकदा हिंदी भाषेविषयी आणि उत्तर भारताविषयी द्वेषपूर्वक वक्तव्य समोर येत असतात. विशेषतः तामिळनाडूमध्ये हिंदी भाषेला सर्वाधिक दुय्यम दर्जाची वागणूक दिली जाते, याची अनेक उदाहरणे वारंवार आली आहेत. आता तामिळनाडूच्या स्टॅलिन सरकारमधील उच्च शिक्षणमंत्री पोनमुडी यांनी हिंदी भाषा आणि भाषिकांच्या संदर्भात एक वादग्रस्त वक्तव्य केले आहे. हिंदी भाषिक लोक पाणीपुरी विकत असल्याचा साक्षात्कार त्यांना झाला. ते म्हणाले की, “हिंदी भाषिक लोक पाणीपुरी विकत आहेत. भाषा म्हणून हिंदीपेक्षा इंग्रजी अधिक मौल्यवान आहे. हिंदी भाषा ऐच्छिक असली पाहिजे. तिची सक्ती नसावी.” भरथियार विद्यापीठ, कोईम्बतूर येथे आयोजित दीक्षांत समारंभात ते बोलत होते. हिंदी भाषिक लोक छोट्या छोट्या नोकर्‍यांमध्ये गुंतलेले आहेत. कोईम्बतूरमध्ये हिंदी भाषिक लोक पाणीपुरी विकत असल्याची मुक्ताफळेही पोनमुडींनी उधळली. इंग्रजी ही आंतरराष्ट्रीय भाषा असताना आणि ती आधीच शिकवली जात असताना हिंदी का शिकायची, असा प्रश्न पोनमुडी यांनी उपस्थित केला. देशामध्ये बहुतांशी लोक हिंदी भाषिक आहेत. तसेच, साधारणपणे हिंदी देशातील सर्वाधिक नागरिकांना समजते. जसे की, मराठी माणसाला पंजाबी समजत नाही, पण हिंदी थोडीफार समजते. हिंदी अनिवार्य नसली तरीही ती सर्वाधिक लोकांना समजणारी भाषा असल्याने तिचा वापर देशामध्ये शासकीय कामांसाठी किंवा संवादासाठी मोठ्या प्रमाणावर केला जातो. तामिळनाडूमधील राजकारण तामिळ अस्मितेवर केंद्रीत आहे. त्यामुळे तेथील राजकारण्यांना हिंदीचा नेहमीच तिटकारा. तामिळनाडूत इंग्रजी आणि तामिळ जास्त बोलली जाते. तामिळनाडूच्या शिक्षणमंत्र्यांच्या म्हणण्यानुसार जर हिंदी भाषिक नागरिक पाणीपुरी विकत असतील, तर मग महाराष्ट्रात रोज सकाळी सकाळी भोपू वाजवत कोण येतो? रेल्वे स्थानक असो वा बस स्थानक, जवळपास प्रत्येक गर्दीच्या ठिकाणी महाराष्ट्रात इडली डोसा विकणार्‍यांचे बस्तान आहे. मग तामिळ आणि इंग्रजीचा कळवळा असणार्‍यांना हिंदी भाषिकांनी इडली डोसा विकणारे म्हटले, तर कसे चालेल? राजकारणासाठी भाषिक द्वेष भले तामिळनाडूच्या राजकारणाची गरज असेल, पण ती गरज देशाच्या एकसंघतेसाठी कधीही धोकादायकच आहे.