गडचिरोली जिल्ह्यातील सिरोंचा तालुक्यात वावरणाऱ्या हत्तीच्या कळपात दोन पिल्लांची भर पडली आहे (gadchiroli elephant). बुधवारी दि. १७ एप्रिल रोजी या कळपातील माद्यांनी दोन पिल्लांना जन्म दिला आहे (gadchiroli elephant). त्यामुळे आता गडचिरोली जिल्ह्यात ..

वन विभागाने सिंधुदुर्ग जिल्ह्यातील दोडामार्ग तालुक्यामधून साडे अकरा फुटांच्या किंग कोब्रा सापाचा बुधवार, दि. १७ एप्रिल रोजी बचाव केला (king cobra dodamarg). दोडामार्ग तालुक्यातील झोळंबे गावातून या सापाचा बचाव करण्यात आला आहे (king cobra dodamarg). ..

गेल्या १८ वर्षांमध्ये राज्यातील भारतीय लांडग्याच्या अधिवासाच्या परिघाचा विस्तार (होम रेंज) अडीच पटीने वाढला आहे (Maharashtra’s Indian wolf). ‘भारतीय वन्यजीव संस्थान’चे वरिष्ठ प्रकल्प साहाय्यक डॉ. शहीर खान यांनी राज्यातील लांडग्यांवर केलेल्या संशोधनामधून ..

दापोली तालुक्यातील आंजर्ले किनाऱ्यावर डाॅल्फिनच्या (anjarle dolphin) वासराचे (पिल्लू) मृत शरीर रविवार दि. ७ जून रोजी वाहून आल्याचे आढळून आले. या वासराच्या तोंडाला प्लास्टिकचे रीळ अडकलेले होते (anjarle dolphin) . शिवाय त्याच्या शरीरावर जाळ्यामध्ये ..

जगात केवळ नारकोंडम बेटावर आढळणाऱ्या नारकोंडम धनेश (narcondam hornbill) पक्ष्यांच्या स्थानांतरणाचा निर्णय घेण्यापूर्वी, या पक्ष्याचा सखोल अभ्यास करणे गरजेचे असल्याचे मत संशोधकांनी मांडले आहे. महत्त्वाचे म्हणजे हा पक्षी नारकोंडम बेटावर प्रदेशनिष्ठ ..

वाघ-बिबट्यांसारख्या मांसभक्षी प्राण्यांचा यादीत असणार्‍या कोळसुंद्याचे कोकणातील वाढते दर्शन हा सध्या चर्चेचा विषय आहे (wild dog in konkan). कोळसुंद्याचे कोकणातील विस्तारणारे अधिवास क्षेत्र आणि शेतीसाठी नुकसानदायी ठरणार्‍या तृणभक्षी प्राण्यांवर नियंत्रण ..

समुद्री शेवाळाची शेती रत्नागिरीतील तीन गावांना फलदायी ठरली आहे (ratnagiri seaweed farming). गेल्या वर्षभरात गावकऱ्यांनी सुमारे २० टन समुद्री शेवाळ उत्पादित केले आहे (ratnagiri seaweed farming). त्यामाध्यमातून लाखो रुपयांची उलाढाल झाली असून गावातील ..

महाराष्ट्रात हायड्राॅईड्स (Hydroid) या समुद्री जीवाच्या 'कॉरिमॉर्फा' कुळाचे ७१ वर्षांनी दर्शन झाले. वसई तालुक्यातील भुईगाव किनाऱ्यावर या जीवाचे दर्शन झाले असून राज्यातून १९५३ साली 'कॉरिमॉर्फा' कुळाची शेवटची नोंद करण्यात आली होती. हायड्राॅईड्स (Hydroid) ..

भीमाशंकर अभयारण्यातील (bhimashankar sanctuary) 'महादेव वन निसर्ग परिचय केंद्र' पर्यटकांसाठी खुले करण्यात आले आहे. शुक्रवार दि.८ मार्च रोजी राज्याचे वनमंत्री सुधीर मुनगंटीवार यांनी या निसर्ग परिचय केंद्राचे 'व्हिडीओ काॅन्फरन्स'व्दारे उद्घाटन केले ..

भारतामधून प्रथमच 'कोस्टासिएला पॅलिडा' या समुद्री गोगलगायीच्या प्रजातीची नोंद करण्यात आली आहे ( Costasiella pallida sea slug ). वसई तालुक्यातील दलदलीच्या किनाऱ्यावर ही प्रजात आढळली आहे ( Costasiella pallida sea slug ). वसईत सागरी जीवांचे निरीक्षण ..

वैतरणा नदी परिसरातील मनोर गावात एका युवकावर शार्क (bull shark) माशाने प्राणघातक हल्ला केल्याचे समोर आले आहे. (bull shark) मंगळवार दि. १३ फेब्रुवारी रोजी ही घटना घडली. सरपणाकरिता लाकडे आणण्यासाठी नदीच्या प्रवाहात उतरलेल्या या युवकावर शार्कचा हल्ला ..

'इंटरनॅशनल यूनियन फाॅर काॅन्झर्वेशन आॅफ नेचर'च्या (आययूसीएन) (iucn red list plant) लाल यादीत महाराष्ट्रात आढळणाऱ्या वनस्पतीच्या तीन प्रजातींना धोकाग्रस्त म्हणून घोषित करण्यात आले आहे. निसुर्डीच्या कुळातील दोन प्रजातींना 'संकटग्रस्त' (एनडेंजर्ड) ..

महाराष्ट्रात कोकण किनारपट्टीवर सागरी कासव विणीच्या हंगामाला सुरुवात झाली आहे (konkan sea turtle). यंदाच्या सागरी कासव विणीच्या हंगामात संरक्षित करण्यात आलेल्या अंड्यांमधून पिल्लांनी डोके वर काढण्यास सुरूवात केली आहे (konkan sea turtle). राजापूरमधील ..

संकटग्रस्त पक्ष्यांच्या यादीत नोंद असणाऱ्या 'इंडियन स्किमर' ( indian skimmer sindhudurg ) म्हणजेच 'पाणचिरा' या पक्ष्याचे बुधवारी सिंधुदुर्ग जिल्ह्यातील शिरोडा किनाऱ्यावर दर्शन झाले. ( indian skimmer sindhudurg ) महत्त्वाचे म्हणजे सिंधुदुर्ग जिल्ह्यातील ..

गणपतीपुळ्यातील व्हेल बचाव कार्यामुळे ‘महाराष्ट्र वन विभाग’ हवा तसा सागरी सस्तन प्राण्यांच्या बचावकार्यामध्ये सक्षम नसल्याचे समोर आले. या बचावाकार्यातील उणिवा हेरून प्रशासनाने यापुढे काम केल्यास, अनेक सागरी सस्तन प्राण्यांचे जीव आपण वाचवू शकतो. त्यावर ..

भारताच्या पश्चिम किनारपट्टीवर किनाऱ्यालगत 'किलर व्हेल' ( killer whale ) या सागरी सस्तन प्राण्याचे दर्शन घडत आहे. महाराष्ट्रातील वेंगुर्ला ते कर्नाटकपर्यंतच्या सागरी परिक्षेत्रामध्ये 'किलर व्हेल'चा ( killer whal ) गट (पाॅड) फिरत असल्याचे निरीक्षण ..

मध्य प्रदेशातील चित्त्यांच्या मृत्यूमुळे या स्थानांतरण प्रकल्पाविषयी भारतीय समाज निराशावादी वाटतो किंवा तो या प्रकल्पाबाबत निराशावादी व्हावा, असा प्रचार केलेला तरी दिसतो. हा प्रसार आणि त्याच्या प्रचार सांगोवांगीच्या गोष्टींवरून केल्याने हा प्रकल्प ..

‘महाशीर’ या संकटग्रस्त माशांबरोबरीनेच अनेक दुर्मीळ प्रदेशनिष्ठ वनस्पतींच्या संवर्धनासाठी ‘टाटा पॉवर’ ही कंपनी कार्यरत आहेत. ऊर्जानिर्मितीबरोबरच उत्तर पश्चिम घाटातील प्रदेशनिष्ठ जीवांच्या संवर्धनासाठी काम करुन त्याचे दस्तावेजीकरण करणे, हे या कंपनीचे ..

गेल्या काही वर्षांपासून भारतातील कमी ज्ञात असलेल्या दुर्लक्षित प्रजातींवर 'ठाकरे वाईल्डलाईफ फाऊंडेशन'कडून महत्त्वपूर्ण काम सुरू आहे. खास करुन पश्चिम घाटात अधिवास करणाऱ्या प्रदेशनिष्ठ प्रजाती आणि त्यांच्या अधिवासाच्या संरक्षणासाठी फाऊंडेशनने पुढाकार ..

संकटग्रस्त पक्ष्यांच्या यादीत नोंद असणाऱ्या 'इंडियन स्किमर' (indian skimmer) म्हणजेच 'पाणचिरा' या पक्ष्याचे रविवारी पालघरमध्ये दर्शन झाले. पक्षीनिरीक्षकांना हा दुर्मीळ हिवाळी पाहुणा नांदगाव किनाऱ्यावर दिसला. मुंबई महानगर प्रदेशात 'पाणचिरा' (indian ..

बोरिवलीच्या 'संजय गांधी राष्ट्रीय उद्यानात' काही दिवसांपूर्वीच गुजरातमधून सिंहाची (jespa lion) जोडी दाखल झालेली असताना उद्यानातच जन्मलेल्या एका सिंहाचा मृत्यू झाला आहे. 'जेस्पा' (jespa lion) नामक नर सिंहाचा रविवारी वृद्धापकाळाने मृत्यू झाला. राष्ट्रीय ..

’संयुक्त राष्ट्र संघा’अंतर्गत काम करणार्‍या ’कनव्हेन्शन ऑन इंटरनॅशनल ट्रेड इन एनडेंजर्ड स्पिसीज ऑफ वाईल्ड फौना अ‍ॅण्ड फ्लोरा’ने (cites) हॅमरहेड आणि रेक्कीएम गटातील शार्क आणि गिटारफीश माशांच्या आंतरराष्ट्रीय तस्करीवर बंदी आणली आहे. आंतरराष्ट्रीय ..

पश्चिम घाटाच्या (sahyadri) पर्यावरणीय संवेदनशील क्षेत्राला लागून असलेले कोल्हापूर जिल्ह्यातील ६० हेक्टर राखीव वनक्षेत्र बाॅक्ससाईट खाणकामाकरिता वळते करण्यासाठी तत्वत: मान्यता (इन-प्रिन्सिपल) मिळाली आहे. शाहूवाडी तालुक्यातील पठार (सडा) पट्ट्यातील ..

एकदा का वन्यजीव जायबंदी झाला की, त्याचे आयुष्य पिंजर्‍यातच जाते. अशा वातावरणात त्यांच्यावर मायेची सावली धरणारे प्राणीरक्षक मुकेश पुनमचंद मोरे यांच्याविषयी.....

कमलापूर, पातानील आणि ताडोबा येथील वयोवृद्ध, अप्रशिक्षित आणि छोटी पिल्ले धरून एकूण 13 हत्तींना जामनगर स्थित ‘राधे कृष्ण टेम्पल एलिफंट वेल्फेअर ट्रस्ट’ येथे पाठविण्यात आले. मात्र, या सर्व प्रकारामागील आर्थिक आणि व्यवस्थापकीय बाजू समजून न घेता, केवळ ..

वन्यजीव बचावाचे काम करून मानव-वन्यजीव संघर्षात सापडलेल्या विदर्भातील वन्यजीवांचा तारणहार ठरलेल्या वनरक्षक अमोल साहेबराव गावनेर यांच्याविषयी.....

कोल्हापूर जिल्ह्यातील राधानगरी वन्यजीव अभयारण्यात पट्टेरी वाघाचे दर्शन झाले आहे. वन विभागाकडून लावण्यात आलेल्या कॅमेरा ट्रॅपमध्ये वाघाचे छायाचित्र टिपण्यात आले. सह्याद्री व्याघ्र प्रकल्पातील वाघांच्या अधिवासाच्या दृष्टीने ही बाब महत्त्वाची आहे...

जमिनीखालच्या अंध लाल मुंग्या या कोकण किनारपट्टीवर जन्म घेणाऱ्या सागरी कासवांच्या पिल्लांच्या जीवावर उठल्या आहेत. ही बाब संशोधनाअंती समोर आली आहे. हवामान बदलामुळे तापमान वाढ झाल्याने कोकणातील सागरी कासवांच्या ( konkan sea turtle ) विणीच्या हंगामात ..

कोकण किनारपट्टीवर konkan sea turtle सॅटेलाईट ट्रान्समीटर लावलेल्या 'प्रथमा' नामक मादी कासवाने गेल्या दोन महिन्यांमध्ये २५० किमी अंतर कापले आहे. येत्या काही दिवसांमध्ये ही मादी गुजरातच्या सागरी परिक्षेत्रामध्ये प्रवेश करण्याची शक्यता आहे. भारताच्या ..

सिंधुदुर्ग जिल्ह्यातील देवबागच्या किनाऱ्यावर सागरी कासवांमधील ग्रीन सी टर्टल प्रजातीच्या पिल्लाचा जन्म झाला आहे. ( green sea turtle ) शनिवारी (५ मार्च, २०२२) देवबाग किनाऱ्यावर संरक्षित केलेल्या घरट्यामधून ग्रीन सी कासवाचे पहिले पिल्लू जन्माला आले. ..

महाराष्ट्रामधून नुकताच विंचवाच्या नव्या प्रजातीचा शोध लावण्यात आला आहे. मात्र, वाघ-बिबट्यांसारख्या मोठ्या जीवांभोवती आपल्या देशातील वन्यजीव संवर्धनाचे धोरण केंद्रित असल्याने विंचवासारख्या सूक्ष्मजीवांच्या संशोधनाकडे कानाडोळा केला जातो. विंचवाविषयी ..

जळगाव जिल्ह्यातून विंचूच्या (scorpion) नवीन प्रजातीचा शोध लावण्यात महाराष्ट्रातील तरुण संशोधाकांना यश मिळाले आहे. त्याचे नामकरण 'कॉमसोबुथस सातपुराएनसीस' (Compsobuthus satpuraensis) असे करण्यात आले असून 'कॉमसोबुथस' या जातीमधील महाराष्ट्रात आढळलेली ..

maharashtra marine protected area महाराष्ट्राला सागरी आणि किनारी जैवविविधतेचे वरदान मिळाले आहे. नानाविध स्वरुपाच्या किनारी पर्यावरणीय परिसंस्था राज्याच्या किनारपट्टी प्रदेशात वसलेल्या आहेत. या किनारी क्षेत्रामधील ‘सागरी संरक्षित क्षेत्रां’वर प्रकाश ..

मुंबई उच्च न्यायालयाने दिलेल्या आदेशानुसार शहर आणि औद्योगिक विकास महामंडळाकडून (सिडको) 'कांदळवन कक्षा'ला पनवेल तालुक्यातील काही कांदळवन क्षेत्र हस्तांतरित करण्यात येणार आहे. न्यायालयीन आदेशाचा धसका घेऊन 'सिडको'कडून ( cidco mangrove) दुसऱ्या टप्प्यामध्ये ..

भाईंदर पश्चिम कडील रेल्वे यार्ड परिसरातून बिबट्याचा बचाव करण्यात आला आहे. गेले काही दिवस हा बिबट्या या परिसरात वावरत होता. त्यामुळे वन विभागाने खबरदारीचा उपाय म्हणून या बिबट्याला रेस्क्यू केले. दरम्यान हा बिबट्या वसईची खाडी पोहून आल्याचा अंदाज आहे. ..

वृक्षसंवर्धनाच्या कामाचा वसा घेऊन आपल्या ‘ग्रीन अंब्रेला’ संस्थेअंतर्गत देशी वृक्षांच्या रोपणाची चळवळ उभी करणाऱ्या विक्रम सुधाकर यंदे यांच्याविषयी.....

भारतात केवळ आसाममध्येच नैसर्गिक अधिवासात राहणार्‍या एकशिंगी गेंड्यांची शिकार रोखल्याबद्दल जगभरातून पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांचे कौतुक होत आहे. क्रिकेटपटू केविन पीटरसनने जाहीररित्या एकशिंगी गेंड्यांच्या शिकारीवर नियंत्रण मिळवल्याबद्दल पंतप्रधानांचे ..

भारतीय वनसर्वेक्षण अहवाल, २०२१ नुसार राज्यातील वनक्षेत्रात वाढ झाली असली, तरी कोकणातील वनक्षेत्र (konkan forest) मात्रघटले आहे. खास करुन सिंधुदुर्ग आणि रत्नागिरी जिल्ह्यातील वनक्षेत्रात झालेली घट अहवालामधून निदर्शनास आली आहे. तर रायगड जिल्ह्यातील ..

संरक्षित सागरी जीवांच्या संवर्धनासाठी वन आणि मत्स्यव्यवसाय विभागाकडून योजना राबवली जाते. या योजनेअंतर्गत जाळे कापून संरक्षित सागरी प्रजातींना पुन्हा समुद्रात सोडल्याबद्दल मच्छीमारांना आर्थिक भरपाई देण्यात येते. या योजनेच्या माध्यमातून गेल्या पंधरा ..

सांगलीतील अंकलखोप हाळभाग येथील कृष्णा नदीच्या पात्रात पाणमांजरांचे ( otter ) दुर्मीळ दर्शन झाले आहे. स्थानिक वन्यजीव प्रेमींनी या पाणमांजरांची छायाचित्रे आपल्या कॅमेऱ्यात कैद केली आहेत. मगरींच्या अधिवासाकरिता प्रसिद्ध असणाऱ्या कृष्णा नदीच्या खोऱ्यात ..

जागतिक तापमान बदलामुळे हिमालयातील हिमनद्या वेगाने वितळत असल्याचे समोर आले आहे. ज्यामुळे आशियातील लाखो लोकांच्या पाणीपुरवठ्याला धोका निर्माण होण्याची शक्यता आहे. साधारण ४००-७०० वर्षांपूर्वी मोठ्या हिमनद्यांचा शेवटचा विस्तार झाला. तेव्हापासून गेल्या ..

राजेशाही बंगाल वाघाची प्रजाती ही भारतीय उपखंडातील जंगलाचे खर्‍या अर्थाने वैभव. मात्र, २०२१ साली देशात झालेल्या वाघांच्या मृत्यूची संख्या पाहिली, तर या वैभवाला ग्रहण लागल्याचे दिसते. सरत्या वर्षाला निरोप देताना विदर्भात हाड आणि पंजे गायब असलेल्या ..

कोल्हापूर वन विभागात कार्यरत राहून शहरी आणि ग्रामीण भागातील वन्यजीवांचा तारणहार ठरलेले पशुवैद्यक डॉ. संतोष भिकाजी वाळवेकर यांच्याविषयी.....

उसाच्या शेतात बेवारस अवस्थेत सापडलेल्या बिबट्याच्या सात पिल्लांची (leopard cub) त्यांच्या आईसोबत पुनर्भेट करुन देण्यामध्ये जुन्नर वन विभाग आणि ‘वाईल्डलाईफ एसओएस’ टीमला यश मिळाले आहे. महत्त्वाचे म्हणजे, ही सात पिल्ले (leopard cub) केवळ सात दिवसांमध्ये ..

महाराष्ट्रातून प्रथमच 'रेड नाॅट' (लाल जलरंक) ( red knot ) या पाणपक्ष्यांची नोंद करण्यात आली आहे. 'बाॅम्बे नॅचरल हिस्ट्री सोसायटी'च्या (बीएनएचएस) संशोधकांना 'ठाणे खाडी फ्लेमिंगो अभयारण्या'मधील सर्वेक्षणादरम्यान या पक्ष्यांचे दर्शन घडले. भारतातून ..

पश्चिम घाटाच्या sahyadri पर्यावरणीय संवेदनशील क्षेत्राला लागून असलेले कोल्हापूर जिल्ह्यातील ६० हेक्टर राखीव वनक्षेत्र बाॅक्ससाईड खाणकामासाठी वळते करण्यात येणार आहे. शाहूवाडी तालुक्यातील पठार (सडा) पट्ट्यातील हे राखीव वनक्षेत्र खाणकामासाठी वळते करण्यासाठी ..

सिंधुदुर्ग जिल्ह्यातील 'तिलारी कॉन्झर्वेशन रिझर्व्ह'मध्ये वाघाचे ( sahyadri tiger ) छायाचित्र टिपण्यात वन विभागाला यश मिळाले आहे. वाघाने शिकार केलेल्या ठिकाणी लावलेल्या कॅमेऱ्यांमध्ये त्याचे छायाचित्र कैद झाले आहे. नुकतेच कोल्हापूर जिल्ह्यातील 'चंदगड ..

रशियावरुन साधारण ५ हजार किमीपेक्षा अधिकचे अंतर कापून मुंबईमध्ये पाहुणा पक्षी दाखल झाला आहे. बुटेड गरुड (Booted Eagle) प्रजातीमधील हा पक्षी आपल्या हिवाळी स्थलांतराच्या निमित्ताने सध्या मुंबईत पाहुणाचारासाठी थांबला आहे. रशियामध्ये संकटात सापडलेल्या ..

ग्रेट बॅरिअर रिफ’मधील जैविक विविधतेचा वारसा महाराष्ट्राला मिळाला आहे, तो म्हणजे ‘आंग्रिया बँक’ या प्रवाळ बेटाच्या रुपाने. समृद्ध सागरी किनारा लाभलेल्या कोकण किनारपट्टीवरुन काहीशे किलोमीटर अंतरावर असणार्‍या या बेटाला आता संरक्षित करण्याच्या हालचालींना ..

रत्नागिरी जिल्ह्यातील कांदळवनांना (mangrove) बळकटी मिळाली आहे. कारण, रत्नागिरी जिल्ह्यातील शासकीय जमिनीवरील सर्व कांदळवन ( mangrove ) क्षेत्रांना 'वन कायद्या'अंतर्गत संरक्षण मिळाले आहे. नुकतेच कोकण विभागीय आयुक्तांनी रत्नागिरीतील ९६१ हेक्टर कांदळवन ..

चाकोरीबद्ध आयुष्याच्या पलीकडे जाऊन इच्छाशक्ती आणि कष्टाच्या बळावर आपले वनसेवेचे स्वप्न पूर्ण करणाऱ्या वनपरिक्षेत्र अधिकारी शीतल नगराळे यांच्याविषयी.....

चंद्रपूर जिल्ह्यातील वाघांच्या वाढत्या संख्येवर नियंत्रण मिळवण्याचा उतारा म्हणून या वाघांचे त्याचठिकाणी व्यवस्थापन करण्याचा निर्णय राज्य सरकारने घेतला आहे. या समस्येच्या अभ्यासाकरिता गठीत करण्यात आलेल्या समितीच्या शिफारसींना राज्य सरकारने मंजूरी ..

कांदळवनाच्या संरक्षणासाठी झटून त्यावर आधारित उपजीविका योजनेच्या माध्यमातून लोकांना रोजगाराची संधी देणारी वनदुर्गा म्हणजे चेतना एकनाथ शिंदे... ..

मुंबई उच्च न्यायालयाच्या आदेशानुसार सिंधुदुर्ग जिल्ह्यातील सावंतवाडी आणि दोडामार्ग तालुक्यांना पर्यावरणीय संवेदनशील क्षेत्र घोषित करण्यासाठी भारतीय वन्यजीव संस्थानने (डब्लूआयआय) केलेल्या पहिल्या सर्वेक्षणामध्ये वन्यजीवांच्या १९ प्रजातींची नोंद करण्यात ..

प्लास्टिकपासून मुक्ती हवी असल्यास त्याच्या मुळाशी घाव घालण्याचे काम करावे लागेल. ‘इंडिया प्लास्टिक पॅक्ट’च्या माध्यमातून अशाच प्रकारे प्लास्टिक समस्येच्या मर्मावर बोट ठेवण्यात आले आहे. म्हणजेच ‘सिंगल-युज’ प्रकारात मोडणार्‍या प्लास्टिक वेष्टनाच्या ..

बेडकांवर प्रेम करणारी माणसं मिळणं तसं दुर्मीळच. मात्र, ज्या बेडकांना आपण घरातून पळवून लावतो, त्याच बेडकांचे पालन करणार्‍या बेडूक मित्र मंगेश सुहास माणगावकर यांच्याविषयी... ..

आग्नेय आणि इशान्य आशियाई देशांमध्ये सापडणारी 'इरुरा' ही कोळ्याची पोटजात प्रथमच भारतात सापडली आहे. सिंधुदुर्ग जिल्ह्यातील कुडाळ तालुक्यात संशोधकांना या पोटजातीमधील 'इरुरा मंदारिना' ही प्रजात आढळून आली. या संशोधनाच्या निमित्ताने भारतामधील 'जम्पिंग ..

पर्यावरणीय वार्तांकनामध्ये संशोधन, तज्ज्ञांशी चर्चा, सखोल अभ्यास याला पर्याय नाही. आपण ज्या विषयावर काम करत आहोत, त्याकडे भावनिकतेने न पाहता, कसलेही पूर्वग्रह मनात न ठेवता, स्वत: केलेले निरीक्षण, स्थानिकांचे मत, अधिकारी किंवा प्रशासनाची बाजू समजून ..

निसर्गाची कास धरून त्यामधील फुलपाखरांचे विश्व आपल्या कॅमेर्‍यात कैद करणार्‍या मंगल अर्जुन राणे यांच्याविषयी.....

विरारमधील न्यू व्हिवा महाविद्यालयाच्या परिसराला लागून असलेल्या पाणथळ जमिनीवर वन्यजीवांची शिकार करण्याच्या अनुषंगाने लावलेले सापळे आढळून आले आहेत. स्थानिक पक्षीनिरीक्षकांना पक्षी निरीक्षण करतेवळी हे सापळे दिसले. वन विभागाकडून या प्रकरणाची चौकशी सुरू ..

मुंबई महानगर प्रदेशातील जवळपास १ हजार ९१९ हेक्टर कांदळवन आच्छादित क्षेत्र वन विभागाच्या ताब्यात येणार आहे. 'शहर आणि औद्योगिक विकास महामंडळ' (सिडको), 'मुंबई महानगर प्रदेश विकास प्राधिकरण' (एमएमआरडीए) आणि वसई-विरार महानगरपालिकेच्या ताब्यातील हे क्षेत्र ..

कासच्या पठारावरील वनस्पतींची खडान्खडा माहिती असणारे आणि आपल्या वनसेवेतील 36 वर्षे वनस्पतींची माहिती गोळा करणारे निवृत्त वनकर्मचारी श्रीरंग पांडुरंग शिंदे यांच्याविषयी.....

सिंधुदुर्ग जिल्ह्यातील तिलारी जंगल क्षेत्राच्या आसपासच्या भागातील एका वाघिणीने गोव्यातील 'म्हादई अभयारण्या'मध्ये आपले बस्तान बसवले आहे. चार वर्षांपूर्वी या वाघिणीचा तिलारीच्या आसपासच्या क्षेत्रामध्ये अधिवास होता. आता या वाघिणीने 'म्हादई अभयारण्या'मध्ये ..

गेल्या महिन्याभरात मुंबईमधून 'व्हेल' या सागरी सस्तन प्राण्याच्या उलटीच्या (एम्बर्ग्रिस) तस्करीची सात प्रकरणे उडकीस आली आहेत. या माध्यमातून एकूण ६८ किलो 'एम्बर्ग्रिस' ताब्यात घेण्यात आलंय. या तस्करीमागे गुजरात आणि कर्नाटकमधील तस्करांचे धागेदोरे ..

तळकोकणाला लाभलेल्या निसर्गसंपदेचे जतन करण्यासाठी निसर्ग पर्यटनाची कास धरलेल्या प्रवीण दत्ताराम देसाई या तरुणाविषयी.....

सह्याद्रीच्या खोऱ्यातील जैवविविधतेची खाण असणाऱ्या आंबोली गावातून गोगलगायीची नवी पोटजात आणि प्रजातीचा शोध लावण्यात आला आहे. या पोटजातीला ‘वरदिया’ असे नाव देण्यात आले असून प्रजातीचे नामकरण ‘वरदिया आंबोलिएन्सिस’ असे करण्यात आले आहे. महत्त्वाचे म्हणजे ..

गेल्या आठवड्यामध्ये मुंबई पोलिसांच्या गुन्हे शाखेने शहरातील दोन ठिकाणी छापा मारून व्हेल माशाची उलटीची (एम्बर्ग्रिस) तस्करी उघडकीस आणली. मुलुंडमध्ये मारलेल्या छाप्यामध्ये २.७ किलो वजनाची व्हेलची उलटी हस्तगत करण्यात आली, तर लोअर परळ येथून ७.७५ किलो ..

गेल्या आठवड्यात पार पडलेल्या सारस गणनेव्दारे महाराष्ट्रात अंदाजे ४१ सारस क्रेन पक्ष्यांचे वास्तव्य असल्याचे समोर आले आहे. गोंदिया, भंडारा जिल्ह्यात ही गणना पार पडली. गेल्या वर्षीच्या तुलनेत यंदा सारस पक्ष्यांच्या संख्येत घट झाल्याने या पक्ष्यांच्या ..

आज हाताच्या बोटावर मोजण्याइतकेच वन्यजीव पशुवैद्यक हे राज्यात काम करत आहेत. यामधीलच एक तरुण वन्यजीव पशुवैद्यकीय अधिकारी डॉ. निखिल बनगर याच्याविषयी.....

कोकण किनारपट्टीवरुन यंदा समुद्री कासवांची २३ हजार ७०६ पिल्ले समुद्रात सोडण्यात आली आहेत. २०२०-२१ सालच्या सागरी कासवांच्या विणीच्या हंगामात राज्यातील तीन सागरी जिल्ह्यांमध्ये कासवांची ४७५ घरटी आढळली आहेत. पिल्लांची आणि घरट्यांची ही संख्या २०१९-२० ..

'महाराष्ट्र वृक्ष संरक्षण आणि संवर्धन कायद्या'मधील सुधारणांना गुरुवारी मंत्रिमंडळाच्या बैठकीत मान्यता देण्यात आली. यामुळे वृक्ष कायद्यामध्ये महत्त्वाचे बदल होणार आहेत.या बदलांअंतर्गत राज्यामध्ये 'हेरिटेज ट्री' संकल्पना, महाराष्ट्र राज्य वृक्ष आणि ..

गोराई आणि मनोरी खाडीपरिसरातील 'महाराष्ट्र पर्यटन विकास महामंडळा'च्या (एमटीडीसी) मालकीची जवळपास ४६६.७२ एकर कांदळवन आच्छादित जमीन वन विभागाच्या कांदळवन कक्षाकडे (मॅंग्रोव्ह सेल) हस्तांतरित करण्यात आली आहे. यामुळे गोराई आणि मनोरी भागातील कांदळवनांना ..

मुंबई महानगरक्षेत्रात र्‍हास पावणार्‍या पाणथळ जागांचा आणि कांदळवनांचा आवाज असलेल्या नंदकुमार पवार यांच्याविषयी... ..

गोंदिया जिल्ह्यातील वन्यजीव संवर्धनाच्या प्रश्नांना वाचा फोडून त्यांच्या निराकरणासाठी झटणार्‍या सावन बहेकार यांच्याविषयी.....

पावसाळा सुरू झाल्यानंतर समुद्राला आलेले उधाण सहन न करू शकलेले अशक्त आणि मृतप्राय सागरी जीव हे समुद्र किनार्‍यांवर वाहून येतात. यामध्ये काही जीव हे अशक्त मात्र जीवंत असतात, तर काही जीव मृत्युमुखी पडलेले असतात. अशा वाहून आलेल्या जीवंत जीवांना काही ..

तौत्के चक्रीवादळामुळे कोकणातील समुद्र किनाऱ्यांवर संवर्धित करण्यात आलेल्या सागरी कासवांच्या घरट्यांचे नुकसान झाले आहे. घरट्यांवरुन पाणी गेल्याने यामधील अंडी खराब होण्याची दाट शक्यता आहे. गेल्यावर्षीच्या तुलनेत यंदा कोकण किनारपट्टीवर समुद्री कासवांची ..

गिधाडासारख्या नामशेष होत असलेल्या पक्ष्यांच्या संवर्धनासाठी आयुष्य वेचून रायगडमध्ये त्यांची संख्या स्थिर करणारे वन्यजीव अभ्यासक प्रेमसागर मेस्त्री यांच्याविषयी.....

राज्यामध्ये भारतीय वनसेवेअंतर्गत कार्यरत असलेल्या महिला अधिकार्‍यांचे प्रतिनिधित्व करणार्‍या मुख्य वनसंरक्षक आणि मेळघाट व्याघ्र प्रकल्पाच्या क्षेत्र संचालक जयोती बॅनर्जी यांच्याविषयी.....

सह्याद्रीमधून बांबूच्या नव्या प्रजातीचा शोध लावण्यात संशोधकांना यश मिळाले आहे. बांबूंच्या 'मेस' आणि 'मणगा' या दोन प्रजातींना आजतागायत वनस्पतीशास्त्रानुसार 'स्टुडोक्सिटेननथेरा स्टाॅक्सि' या नावानेच ओळखले जात होते. मात्र, संशोधनाअंती या दोन्ही प्रजात ..

सह्याद्री मधील एका 'संवर्धन राखीव वनक्षेत्रा'मध्ये (काॅन्झर्वेशन रिझर्व्ह) वाघाचे दर्शन घडले आहे. वन विभागाने लावलेल्या कॅमेरा ट्रॅपमध्ये बुधवारी या वाघाचे छायाचित्र टिपण्यात आले. सह्याद्रीमधील वनक्षेत्रांना 'कॉन्झर्वेशन रिझर्व्ह'चा दर्जा दिल्यानंतर ..

महानगरांमध्ये निर्माण होणारा घनकचरा आणि त्यांचे अनियोजित व्यवस्थापन ज्याप्रमाणे चिंतेची बाब आहे. त्याचप्रमाणे या ठिकाणी तयार होणारा इलेक्ट्रॉनिक कचरा आणि त्याच्या निर्मितीचे वाढते प्रमाण हे नियोजनाच्या दृष्टीने..

सरकारी कागदांबरोबरच समाजात गवताळ प्रदेश म्हणजे ‘पडीक जमीन’ वा ‘गायरान’ जमीन असा समज आहे. या समजुतीमुळेच आजवर गवताळ प्रदेशाची परिसंस्था ही दुर्लक्षित तरी राहिली आहे किंवा तिचा र्‍हास सुरू झाला आहे. परिणामी, याचा फटका येथील जीवांना बसला. त्यांची संख्या ..

‘महाराष्ट्र प्रदूषण नियंत्रण मंडळा’च्या (एमपीसीबी) आकडेवारीनुसार 2019-20 मध्ये राज्यात निर्माण झालेल्या एकूण इलेक्ट्रॉनिक कचर्‍यापैकी (ई- कचरा ) केवळ एक टक्का कचर्‍यावर पुनर्प्रक्रिया केल्याची धक्कादायक माहिती समोर आली आहे. शिवाय मानवी आरोग्यास ..

महाराष्ट्रातील ‘मानव-वन्यजीव संघर्ष’ हा आजतागायत केवळ वाघ आणि बिबट्यांभोवती केंद्रित राहिला आहे. मात्र, तसे असले तरी स्थानिक पातळीवर हा संघर्ष इतर वन्यजीव प्रजातींमुळे चिघळला आहे. ‘मानव-वाघ संघर्षा’चे नियोजन करण्यात व्यस्त असलेल्या प्रशासनाला ..

भारतातील सापांविषयीचे समज-गैरसमज दूर करणारे आणि एका क्लिकवर त्यांच्याविषयीची इत्थंभूत माहिती देणारे अ‍ॅप विकसित करण्यात आले आहे. ‘स्नेकहब’ नावाचे हे अ‍ॅप ‘डाऊनलोड’ करून आपल्याला सापांच्या 183 प्रजातींची माहिती, त्यांच्याभोवती असलेल्या अंधश्रद्धा, ..

महाराष्ट्राच्या सागरी परिक्षेत्रात 'लेदरबॅक' या जगातील सर्वात मोठ्या सागरी कासवाचा वावर आढळून आला आहे. राज्याच्या समुद्री कक्षेत या कासवाचे दुसऱ्यांदा दर्शन झाले आहे. पंधरा दिवसांपूर्वी पालघरमधील मच्छामाऱ्याच्या जाळ्यात हे कासव अडकले होते. त्यावेळी ..

'इंटरनॅशनल युनियन फॉर कॉन्झर्वेशन ऑफ नेचर’ (आययुसीएन) या संस्थेकडून जगातील वन्यजीवांच्या अस्तित्वाचे मूल्यांकन करण्यात येते. यासंबंधीचे नवे मूल्यांकन समोर आले आहे. त्यामध्ये ३७,४०० प्रजातींना जगातून लुप्त होण्याचा धोका असल्याचे म्हटले आहे. महत्त्वाचे ..

सिंधुदुर्गातील आंबोली-दोडामार्ग काॅन्झर्वेशन रिझर्व्हमध्ये वाघाची पदचिन्ह आणि त्याने केलेली शिकार मिळून आली आहे. वाघाने मारलेल्या गव्याचे कुजलेल शरीर याठिकाणी आढळून आले आहे. या परिसरात नर वाघाचा वावर असल्याची शक्यता असून तिलारी, आंबोली आणि चंदगड ..

सह्याद्रीच्या उत्तरेकडील डोगररागांमध्ये असलेल्या राजगड किल्ल्यावरुन पालीच्या नव्या प्रजातीचा शोध लावण्यात आला आहे. 'निमास्पिस' कुळातील या पालीचे नामकरण राजगड किल्ल्याच्या नावे 'निमास्पिस राजगडएन्सिस', असे करण्यात आले आहे. महत्त्वाचे म्हणजे ही पाल ..

सह्याद्रीच्या खोर्‍यात आढळणारी वन्यजीवांची प्रदेशनिष्ठता ही थक्क करणारी गोष्ट आहे. सोप्या भाषेत प्रदेशनिष्ठता म्हणजे एखादी गोष्ट स्थानिक असणे. थोडक्यात, एखादा जीव जगामध्ये केवळ विशिष्ट भूभागामध्येच आढळत असल्यास त्याला इंग्रजीमध्ये ‘एन्डेमिक’ आणि ..

'ठाणे खाडी फ्लेमिंगो अभयारण्या'च्या 'पर्यावरणीय संवेदनशील क्षेत्रा'त (इएसझेड) वाढ करण्यात आली आहे. यासंदर्भातील अंतिम मंजुरीचा प्रस्ताव नुकताच राज्य शासनाने केंद्र सरकारला पाठवला आहे. यापूर्वी प्रस्तावित करण्यात आलेल्या 'ईएसझेड' क्षेत्रात १४.२६ ..

२०२०च्या प्रारंभी भारतासह जगभर ओढवलेल्या ‘कोविड’च्या संकटात अनेक उद्योजक भरडले गेले. उद्योगधंद्यांना टाळे लावायची वेळ आली. जून ते डिसेंबर या ‘लॉकडाऊन’च्या काळात ‘अपार’ उद्योग समूहाने उत्पादनाच्या अनुषंगाने अनेक विक्रम मोडले. अशा कठीण प्रसंगात ‘अपार ..

कोरोना महामारीमुळे अपरिहार्यपणे घ्याव्या लागणाऱ्या ‘लॉकडाऊन’च्या कठोर निर्णयामुळे भारतासह जगभरात अनेक उद्योगधंद्यांना टाळे लागले. अनेक औद्योगिक संस्था आर्थिक गणित कोलमडल्याने लयास गेल्या. कर्मचाऱ्यांचे हाल झाले. हातावर पोट असणाऱ्या कामगारांच्या ..

भारतीय संस्कृतीत ‘अन्न हे पूर्णब्रह्म’ असे म्हटले जाते. कोरोनामुळे उद्भवलेल्या ‘लॉकडाऊन’च्या गंभीर परिस्थितीतही समाजाप्रतीची आपली जबाबदारी वेळीच ओळखून अनेकांनी आपली चूल पेटती ठेवून अन्नदानाचे सत्कार्य केले आणि उद्योजक कमलेश शहांनीदेखील आपल्या केटरिंगच्या ..

उरण मधील धुतुम गावातील पाणथळीवर भराव टाकण्याचे काम सुरू असल्याने येथील कांदळवनांचा ऱ्हास होण्याची भिती व्यक्त करण्यात येत आहे. अशा परिस्थितीत वन विभागाचे 'मॅंग्रोव्ह फाऊंडेशन' आणि 'बाॅम्बे नॅचरल हिस्ट्री सोसायटी'ने (बीएनएचएस) गुरुवारी प्रसिद्ध केलेल्या ..

बोरिवलीच्या संजय गांधी राष्ट्रीय उद्यानातील रेडिओ टेलिमेट्री प्रकल्पाअंतर्गत सोमवारी दुसऱ्या बिबट्याला सेटलाईट काॅलर लावण्यात आली. हा बिबट्या नर प्रजातीचा असून त्याचे नामकरण 'महाराज' असे करण्यात आले आहे. मुंबईतील मानव-बिबट्या सहसंबधाचा अभ्यास करण्यासाठी ..

मुंबईच्या इतिहासामध्ये प्रथमच बोरिवलीच्या 'संजय गांधी राष्ट्रीय उद्याना'तील बिबट्याला 'सॅटलाईट काॅलर' लावण्यात आले आहे. शनिवारी सायंकाळी उद्यानामध्ये ही प्रक्रिया पार पडली. मुंबईतील मानव-बिबट्या सहसंबधाचा अभ्यास करण्यासाठी हा उपक्रम हाती घेण्यात ..

मुंबईच्या नैसर्गिक सुरक्षेची भिस्त असणाऱ्या कांदळवनांच्या रक्षणासाठी कार्यरत असणारे वनपरिक्षेत्र अधिकारी सुरेश धोंडीराम वरक यांच्याविषयी.....

भारतात प्रथमच वनक्षेत्राला 'फुलपाखरू काॅन्झर्वेशन रिझर्व्ह'चा दर्जा..

सांगलीतील जनमानसात निसर्गशिक्षणाचे बीज रुजण्यासाठी कार्यरत असलेले अमोल सर्जेराव जाधव यांच्याविषयी.....

'बॉम्बे नॅचरल हिस्ट्री सोसायटी’ने (बीएनएचएस) 'जीपीएस टॅग’ केलेला एक रोहित (फ्लेमिंगो) पक्षी 'अटल बिहारी वाजपेयी शिवडी न्हावा शेवा अटल सेतू’च्या निवार्‍यास आला आहे (flamingo migration). 'मकॅन’ नावाचा हा रोहित पक्षी टॅग केल्यापासून गुजरात ते ठाणे ..

पश्चिम घाटात यंदा महाधनेश पक्ष्यांच्या वीण अयशस्वी झाल्याच्या नोंदी मोठ्या प्रमाणावर होत आहेत. अशातच संगमेश्वर तालुक्यातील देवळे गावात महाधनेशाच्या पुढच्या पिढीने जन्म घेतला आहे. देवरुखच्या ’सह्याद्री संकल्प सोसायटी’ने धनेश संवर्धन प्रक्लपाअंतर्गत ..

सिंधुदुर्ग जिल्ह्यातील दोडामार्ग तालुक्यामधील तिलारीच्या खोऱ्यात हत्तीच्या पिल्लाचा जन्म झाला आहे (sindhudurg elephant). याठिकाणी अधिवास करणाऱ्या हत्तीच्या मादीने गुरुवारी दि. ११ एप्रिल रोजी सायंकाळी पिल्लाला जन्म दिला (sindhudurg elephant). त्यामुळे ..

वन्यजीव संशोधनामधील ’कॅमेरा ट्रॅपिंग’सारख्या अत्याधुनिक तंत्राची कास धरत चिपळूणमधील (chiplun wildlife) शाळकरी विद्यार्थ्यांनी आपल्या गावांमधील वन्यजीवांची नोंद केली आहे. ’सह्याद्री निसर्ग मित्र-चिपळूण’ यांनी ’डीएमसीसी स्पेशालिटी केमिकल्स लि.’ कंपनीच्या ..

सिंधुदुर्ग जिल्ह्यातील दोडामार्ग तालुक्यामधीव 'वाईल्डवन फिल्ड स्टेशन अॅण्ड नेचर स्टे'च्या आवरात दुर्मीळ 'ब्लॅक पॅंथर'चे दर्शन झाले आहे (tillari black panther). या आठवड्यात निसर्ग भ्रमंतीदरम्यान नेचर स्टेमधील कर्मचाऱ्यांना 'ब्लॅक पॅंथर'चे दर्शन झाले ..

दोडामार्ग तालुक्यातील तळकट-खडपडे-कुभंवडे रस्त्यावर शनिवारी सकाळी नागरिकांना वाघाचे दर्शन झाले (tiger in dodamarg). या भागात पूर्वीपासून वाघाचे अस्तित्व आहे (tiger in dodamarg). दोडामार्ग तालुक्याचे जैवविविधतेच्या दृष्टीने असलेले महत्त्व यापूर्वी ..

निसर्गात मुक्तछंदाने बागडणाऱ्या फुलपाखरांचे आता हिंदी भाषेत नामकरण झाले आहे (butterflies hindi names). आजच्या 'आतंरराष्ट्रीय फुलपाखरु दिना'निमित्त 'राष्ट्रीय तितली नामकरण सभे'ने फुलपाखरांची हिंदी भाषेतील नावांची यादी प्रसिद्ध केली आहे (butterflies ..

पालघर जिल्ह्यातील चिंचणीचा किनारा हा स्थलांतरित पक्ष्यांसाठी माहेरघर ठरत आहे (lesser sand plover). येथील पक्षीनिरीक्षक दरवर्षी पायामध्ये 'A9P' या क्रमांकाचा 'कलर फ्लॅग' असलेल्या छोट्या चिखल्या (lesser sand plover) प्रजातीच्या पक्ष्याची नोंद करत ..

श्रीवर्धन तालुक्यातील काळिंजेच्या कादंळवनात पहिल्यादाच 'कालव फोड्या' पक्ष्याचे दर्शन झाले आहे (Eurasian oystercatcher). काळिंजे कांदळवन निसर्ग पर्यटनाअंतर्गत कांदळवन सफारीदरम्यान या पक्ष्याचे दर्शन पर्यटकांना होत आहे (Eurasian oystercatcher). सर्वसामान्यपणे ..

आंबोलीतील काळ्या बिबट्याचे म्हणजेच ब्लॅक पॅंथरचे ( black panther ) पुन्हा एकदा दर्शन झाले आहे. मात्र, यावेळीस हा प्राणी कॅमेऱ्यात कैद झाला आहे ( black panther ). मुंबईतील रुपारेल महाविद्यालयाच्या विद्यार्थ्यांना आंबोलीतील शैक्षणिक सहलीदरम्यान या ..

'हिंदूहद्यसम्राट बाळासाहेब ठाकरे समृद्धी महामार्गा'वरील (samruddhi mahamarg) 'वाईल्डलाईफ ओव्हरपास'वर पहिल्यांदाच वन्यजीवांच्या हालचाली टिपण्यात आल्या आहेत. या महामार्गावर वन्यजीवांच्या सुखकर हालचालींकरिता 'ओव्हरपास' आणि 'अंडरपास' बांधण्यात आले ..

'सह्याद्री व्याघ्र प्रकल्पा'तील चांदोली राष्ट्रीय उद्यानात पट्टेरी वाघाचे दर्शन घडले आहे. (sahyadri tiger) वनकर्मचाऱ्यांनी केलेल्या कॅमेरा ट्रॅपिंगमध्ये वाघाचे छायाचित्र कैद झाले आहे. (sahyadri tiger) छायाचित्रित झालेला वाघ हा नर जातीचा असल्याचा ..

दापोली तालुक्यातील हर्णे बंदराचे सागरी परिक्षेत्र हे 'अरेबियन सी हम्पबॅक व्हेल'चे (humpback whale konkan) हाॅटस्पाॅट असल्याची नोंद 'भारतीय वन्यजीव संस्थान'ने (डब्बूआयआय) केली आहे. संस्थानच्या शास्त्रज्ञांनी मच्छिमारांच्या मदतीने केलेल्या सर्वेक्षणाअंती ..

गणपतीपुळ्यातील व्हेल बचाव कार्यामुळे ‘महाराष्ट्र वन विभाग’ हवा तसा सागरी सस्तन प्राण्यांच्या बचावकार्यामध्ये सक्षम नसल्याचे समोर आले (ganpatipule blue whale calf ). या बचावाकार्यातील उणिवा हेरून प्रशासनाने यापुढे काम केल्यास, अनेक सागरी सस्तन ..

रत्नागिरीतील गणपतीपुळ्याच्या समुद्रकिनाऱ्यावर वाहून आलेल्या ब्लू व्हेल माशाच्या वारसाला ४२ तासांच्या अथक प्रयत्नानंतर समुद्रात सोडण्यात आले. ( ganpatipule whale calf ) मंगळवारी दि. १४ नोव्हेंबर रोजी रात्री ११ वाजण्याच्या सुमारास हे बचाव कार्य पार ..

महाराष्ट्रात कोकण किनारपट्टीवर सागरी कासव विणीच्या हंगामाला सुरुवात झाली आहे. (sea turtle) यंदाच्या हंगामातील पहिले घरटे आज दि. २६ आॅक्टोबर रोजी राजापूर तालुक्यातील वेत्ये किनाऱ्यावर सापडले. ( sea turtle )..

गोंदिया जिल्ह्यातील देवरी तालुक्यामध्ये विजेचा धक्का देऊन तीन बिबट्याची शिकार केल्याची घटना समोर आली आहे. सोमवार दि. २८ आॅगस्ट रोजी समोर आलेल्या प्रकारणामधील आरोपींना मंगळवार दि. २९ आॅगस्ट रोजी अटक करण्यात आली. (gondia leopard) ..

जगात केवळ अंटार्क्टिका खंडावरच ’एम्परर पेंग्विन’ ही पक्ष्याची प्रजात आढळते. संकटग्रस्त प्रजातींच्या यादीत असणारी ही प्रजात अंटार्क्टिका खंडाला प्रदेशनिष्ठ आहे. गेल्या काही वर्षांपासून बर्फातच अधिवास करणार्‍या या प्रजातीच्या वसाहतींना हवामान बदलाचा ..

साताऱ्यातील कराड तालुक्यात उसाच्या शेतात सापडलेल्या वाघाटीच्या ( rusty spotted cat ) दोन पिल्लांना मुंबईत पाठविण्यात येणार आहे. बोरिवलीच्या 'संजय गांधी राष्ट्रीय उद्याना'त वाघाटी प्रजनन आणि संवर्धन केंद्र तयार करण्यात आले आहे. या केंद्रात दुर्मीळ ..

महाराष्ट्रात ‘कूर्म’ नावाने प्रसिद्ध असलेली एक प्रजात म्हणजे ‘लेदरबॅक’ कासव (leatherback turtle). महाराष्ट्राच्या सागरी परिक्षेत्रामधील ‘लेदरबॅक’चा (leatherback turtle) वावर हा संशोधनाचा विषय बनला आहे. जगातील सागरी कासवांमधील सर्वात मोठी असलेली ..

सह्याद्रीच्या खोऱ्यातील जैवविविधतेची खाण असणाऱ्या आंबोली गावात आढळणाऱ्या चतुर आणि टाचण्यांची ( odonate ) यादी प्रसिद्ध झाली आहे. या अभ्यासामुळे महाराष्ट्रातील चतुर आणि टाचण्यांच्या ( odonate ) यादीत २५ नव्या प्रजातींची भर पडली आहे. जैवविविधतेने ..

महाराष्ट्रामध्ये दुर्मीळ असलेल्या 'सोशेबल लॅपविंग' ( sociable lapwing ) या पक्ष्यांची रत्नागिरीमधून नोंद करण्यात आली आहे. 'क्रिटिकली एनडेंजर्ड' म्हणजेच 'नष्ट्रप्राय' श्रेणीमध्ये नोंद असलेल्या या पक्ष्याची ही महाराष्ट्रातील दुसरीच नोंद आहे. रत्नागिरी ..

वनसेवेत जंगलांच्या संरक्षणाबरोबरच लोकसंवाद महत्त्वाचा असतो. मनमोकळेपणा हा स्वभावगुण असलेले वनसंरक्षक नानासाहेब सीताराम लडकत यांच्याविषयी.....

विदर्भातील हत्तींच्या पुनर्वसनाला प्रामुख्याने विरोध झाला तो म्हणजे त्यांना प्राणीसंग्रहालयात प्रदर्शित करण्याच्या दृष्टिकोनाने. ‘रिलायन्स उद्योग’ समूहाकडून जामनगर येथे उभारण्यात येणार्‍या सर्वात मोठ्या प्राणीसंग्रहालयात हे हत्ती प्रदर्शित होणार ..

वाचनातून निर्माण झालेला पक्षीनिरीक्षणाचा छंद जोपासून त्याला शास्त्रीय नोंदीची जोड देणारे हाडाचे पक्षि निरीक्षक अश्विन लिलाचंद पाटील यांच्याविषयी.....

कालानुरुप समुद्राच्या पातळीत होणारी वाढ ही भारतातील किनारपट्टीनजीकच्या शहरांच्या र्‍हासाला कारणीभूत ठरणार आहे. २०५०सालापर्यंत याचा प्रभाव जाणवणार असल्याची माहिती ‘आरएमएसआय’ या जागतिक संस्थेने दिली आहे..

जागतिक हवामान बदल ही केवळ एक परिस्थिती राहिली नसून तिचे परिणाम जाणवू लागले आहेत. महाराष्ट्रातील सागरी जीवांच्या विणीवरदेखील त्याचे परिणाम होत असल्याची बाब समोर आली आहे..

कोल्हापुरातील हत्तींच्या संवर्धनासाठी झटणारा हा वन कर्मचारी. हत्तींच्या मृत्यूमुळे मनाला वेदना झाल्याने हत्ती संवर्धनाच्या कार्याचा विडा उचललेल्या वनपाल दत्तात्रय पाटील यांच्याविषयी.. ..

सिंधुदुर्ग जिल्ह्यात तिसऱ्या 'ग्रीन सी टर्टल' ( green sea turtle ) कासवाच्या घरट्याची नोंद झाली असून यातून बाहेर पडलेल्या पिल्लांना समुद्रात सोडण्यात आले आहे. देवबाग आणि वायंगणी किनाऱ्यानंतर आता वायरी किनाऱ्यावरुन 'ग्रीन सी' ( green sea turtle ) ..

जळगाव जिल्ह्यातील पक्षीविविधतेची नोंद करून हतनूर धरण जलाशयातील पक्षीविविधता अबाधित राखण्यासाठी झटणारे पक्षीनिरीक्षक अनिल महाजन यांच्याविषयी... ..

गेल्या महिन्यात वन विभाग आणि भारतीय वन्यजीव संस्थानअंतर्गत (डब्लूआयआय) आंजर्ले किनाऱ्यावर ( konkan sea turtle ) सॅटलाईट ट्रान्समीटर लावलेल्या 'सावनी' नामक मादी कासवाने पुन्हा एकदा विण केली आहे. शुक्रवारी पहाटे केळशीच्या किनाऱ्यावर 'सावनी' अंडी ..

‘तानसा’ अभयारण्यातील जैवविविधतेचे संवर्धन करुन तिथल्या पक्षीजगताची माहिती जगासमोर आणणारे पक्षीनिरीक्षक रोहिदास नामदेव डगळे यांच्याविषयी... ..

रत्नागिरी जिल्ह्यातील गुहागर किनाऱ्यावर मंगळवारी (१५ फेब्रुवारी) सागरी कासवाला सॅटलाईट ट्रान्समीटर लावून पुन्हा समुद्रात सोडण्यात आले. मॅंग्रोव्ह फाऊंडेशन आणि भारतीय वन्यजीव संस्थान (डब्लूआयआय) यांच्या माध्यमातून सुरू असलेल्या विशेष अभ्यास प्रकल्पाअंतर्गत ..

यंदाच्या सागरी कासव विणीच्या हंगामात संरक्षित करण्यात आलेल्या अंड्यांमधून पिल्लांनी डोके वर काढण्यास सुरूवात केली आहे. ही पिल्लं वाळूतून मार्गक्रमण करत समुद्रात रवाना होण्यास सुरुवात झाली आहे. सागरी कासव विणीच्या यंदाच्या हंगामात जन्मास आलेली पहिले ..

‘वेला’ प्रदेश म्हणजेच सागरी किनारा आणि त्या आसपासचा भरती-आहोटीच्या क्षेत्रात येणारा परिसर. या परिसरामध्ये समुद्र आणि जमीन यांची सरमिसळ असते. याच परिसरामधील एक परिसंस्था म्हणजे खाडीची. महाराष्ट्राला समृद्ध खाड्यांचा प्रदेश लाभला आहे. यामधील काही ..

भारताच्या पश्चिम किनारपट्टीवर प्रथमच एखाद्या सागरी कासवाला ‘सॅटेलाईट ट्रान्समीटर’ लावण्याचा प्रयोग महाराष्ट्रात पार पडला. दि. २५ जानेवारी रोजी वेळास आणि आंजर्ले किनार्‍यावरील मादी कासवांना ‘सॅटेलाईट ट्रान्समीटर’ लावून त्यांना पुन्हा समुद्रात सोडण्यात ..

कोकण किनारपट्टीवर विणीसाठी येणाऱ्या सागरी कासवांना (Konkan Sea Turtle) 'सॅटेलाईट ट्रान्समीटर' लावून त्यांच्या स्थलांतराचा अभ्यास करण्यास सुरुवात झाली आहे. या अभ्यासाकरिता २५ जानेवारी रोजी मध्यरात्री दोन कासवांना सॅटलाईट ट्रान्समीटर लावून त्यांना ..

नाशिक (पूर्व) वन विभागाकडून मंगळवारी जखमी गिधाडाला उपचाराअंती नैसर्गिक अधिवासामध्ये सोडण्यात आले. हे गिधाड 'युरेशियन ग्रिफाॅन' जातीचे असून सोडण्यापूर्वी 'बाॅम्बे नॅचरल हिस्ट्री सोसायटी'च्या (बीएनएचएस) मार्गदर्शनाअंतर्गत या गिधाडाच्या पायाला 'रिंग' ..

भारतीय शास्त्रीय नृत्यशैलीतील ‘कथ्थक’ शैलीचे आचार्य आणि लखनौच्या ‘कालका-बिंदादिन’ घराण्याचे प्रमुख प्रतिनिधी नृत्यशिरोमणी ‘पद्मविभूषण’ पं. बिरजू महाराज यांचे सोमवारी निधन झाले. कथ्थक नृत्याचा जगभर प्रसार करण्यासाठी आयुष्य वेचणार्‍या या कलाकाराचे ..

सिंधुुदुर्ग जिल्ह्यात पर्यटकांनी गजबजलेल्या तारकर्ली आणि देवबाग किनाऱ्यावर समुद्री कासवाची ( sea turtle ) अंडी आढळून आली आहेत. मंगळवार ११ जानेवारी आणि बुधवार, १२ जानेवारी रोजी याठिकाणी स्थानिकांना समुद्री कासवाची ( sea turtle ) दोन घरटी सापडली. ..

देशसेवेच्या एका अंकावर पडदा पडल्यानंतर वनसेवेचे व्रत उचलून आयुष्याचा दुसरा अंक जगत असलेले वनरक्षक रमेश गणपत खरमाळे यांच्याविषयी.....

पर्यावरणातील विविध परिसंस्थांकडे विज्ञानवादी दृष्टीने पाहण्याचा विचार मांडणारा एक द्रष्टा विचारवंत, लेखक, संशोधक, शास्त्रज्ञ आपल्यामधून हरपला. जगाचा अंत होण्यापासून रोखण्यासाठी विज्ञान आणि धर्मनिष्ठ लोकांनी एकत्र येण्याचे आवाहन करणारे डॉ. एडवर्ड ..

हंस प्रजातीमधील बीन गूज (bean goose) या स्थलांतरित पाणपक्ष्याचे महाराष्ट्रात प्रथमच दर्शन घडले आहे. भिगवण येथील पाणथळ क्षेत्रात सध्या हा पक्षी मुक्कामाला आहे. भारतातून बीन गूझ (bean goose) पक्ष्यांच्या हाताच्या बोटावर मोजण्याइतक्या नोंदी असून महाराष्ट्रात ..

पक्षी स्थलांतराच्या अभ्यासाकरिता चीनमध्ये रिंग केेलेला 'कर्ल्यू सॅण्डपायपर' (बाकचोच तुतारी) (curlew sandpiper) पक्षी नवी मुंबईच्या पाणथळ क्षेत्रात आढळून आला आहे. 'बाॅम्बे नॅचरल हिस्ट्री सोसायटी'च्या (बीएनएचएस) संशोधकांच्या निदर्शनास हा पक्षी आला ..

वनसेवेच्या माध्यमातून जंगलावर अवलंबून असणाऱ्या लोकांच्या भल्याचा विचार करुन वन्यजीवांच्या रक्षणासाठी झटणारे कळसुबाई-हरिश्चंद्रगड अभयारण्याचे साहाय्यक वनसंरक्षक गणेश रामहरी रणदिवे यांच्याविषयी.....

रायगड जिल्ह्यातून ढाल किड्याच्या (बीटल) नव्या प्रजातीचा शोध लावण्यात वन्यजीव संशोधकांना यश मिळाले आहे. 'क्लिक बीटल' (click beetle) वर्गातील या प्रजातीचे नामकरण 'क्रिप्टलॉस एलव्हीओलेटस' असे करण्यात आले आहे. 'क्लिक बीटल' (click beetle) दुलर्क्षित ..

सह्याद्रीतील व्याघ्र अधिवासाचे संवर्धन करण्यासाठी महाराष्ट्र, गोवा आणि कर्नाटक राज्याच्या वन विभागाने संयुक्त व्यवस्थापनाने काम करणे आवश्यक झाले आहे. कारण, महाराष्ट्रातील वाघिणीने (sahyadri tiger) आणि कर्नाटकातील वाघाने गोव्याच्या म्हादई अभयारण्यात ..

कोल्हापूर जिल्ह्यातील चंदगड संवर्धन राखीव वनक्षेत्रात वाघाचा (sahyadri tiger) अधिवास आढळून आला आहे. नुकताच या वनक्षेत्रात वाघाने शिकार केल्याची घटना घडली आहे. त्यामुळे सह्याद्रीच्या दक्षिणेकडील वनक्षेत्रांमध्ये वाघांचा अधिवास (sahyadri tiger) असल्याचे ..

फणसासारख्या दुर्लक्षित फळाला बाजारपेठ मिळवून त्याचे लौकिक आंतरराष्ट्रीय स्तरावर नेणाऱ्या मिथिलेश हरिश्चंद्र देसाई याच्याविषयी.....

श्रीवर्धन (shrivardhan) तालुक्यात घरट्यामधून पडून जखमी किंवा अशक्त झालेल्या गिधाडांच्या (vulture) पिल्लांना उपचाराअंती नैसर्गिक अधिवासात मुक्त करण्यात आले आहे. मात्र, मुक्त करण्यापूर्वी भविष्यात त्यांच्याविषयी शास्त्रीय माहितीचे संकलन करण्यासाठी ..

गोड्या पाण्यामधील दुर्लक्षित जैवविविधता अधोरेखित करणारे एक संशोधन समोर आले आहे. पश्चिम घाटामधून गोड्या पाण्यात अधिवास करणाऱ्या खेकड्यांच्या पाच नव्या प्रजातींचा शोध लावण्यात आला आहे. यामधील चार प्रजाती या महाराष्ट्रातील सह्याद्रीमधील प्रदेशनिष्ठ ..

ठाण्याला पश्चिम उपनगराशी जोडणाऱ्या घोडबंदर ते गायमुख रस्त्याच्या प्रस्तावाला तुर्तास स्थगिती देण्यात आली आहे. मुख्यमंत्री उद्धव ठाकरे यांच्या अध्यक्षतेखाली मंगळवारी पार पडलेल्या 'राज्य वन्यजीव मंडळाच्या बैठकी'मध्ये या रस्त्याच्या रूंदीकरणामध्ये ..

रायगड जिल्ह्याच्या जिल्हा नियोजान समितीच्या बैठकीमध्ये जिल्ह्याच्या पक्षी म्हणून तिबोटी खंड्या (oriental dwarf kingfisher) या पक्ष्यांची घोषणा करण्यात आली आहे. अमरावती, कोल्हापूरनंतर जिल्हा पक्षी घोषित करणारा रायगड हा तिसरा पक्षी आहे. तिबोटी खंड्या ..

रंगांना सुंगधित करून दृष्टिबाधितांना रंगकलेचे वेगळे विश्व निर्माण करून देणाऱ्या डॉ. सुमित संजय पाटील यांच्याविषयी.....

नव्वदच्या दशकात भारतातील गिधाडांची ९९ टक्के संख्या नष्ट होण्याचे प्रमुख कारण ठरले ते ‘डायक्लोफेनॅक.’ मात्र, बंदी असूनही, ‘डायक्लोफेनॅक’चा अजूनही भारतात पशुवैद्यकीय क्षेत्रात वापर होताना दिसतो. अशातच ‘एसेक्लोफेनॅक’ आणि ‘केटोप्रोफेन’ ही दोन पशुवैद्यकीय ..

राष्ट्रीय उद्यान किंवा वन्यजीव अभयारण्यासारख्या संरक्षित क्षेत्रांमधून जाणारे अनेक विकास आणि पायाभूत सुविधा प्रकल्प उभारण्यात येतात. हे प्रकल्प उभारण्यासाठी प्रकल्प निर्माण संस्थांना ‘केंद्रीय वन्यजीव मंडळा’ची परवानगी घ्यावी लागते. ही परवानगी देताना ..

जगातून लुप्तप्राय होण्याच्या उंबरठ्यावर उभ्या असणार्‍या प्रजाती या लुप्त होण्याच्या किती जवळ आहेत, यावर लक्ष केंद्रित करण्यासाठी शास्त्रज्ञांनी कंबर कसली आहे. त्यासाठी ’इंटरनॅशनल युनियन फॉर दि कॉन्झर्व्हेशन ऑफ नेचर’ने (आययुसीएन) ’ग्रीन स्टेट्स ऑफ ..

पुणे आणि रायगडला जोडणाऱ्या ताम्हिणी घाटामधील वन्यजीव अभयारण्यामधून पालीच्या नव्या प्रजातीचा शोध लावण्यात आला आहे. 'हेमिडॅक्टिलस' कुळातील ही पाल या परिसराला प्रदेशनिष्ठ असल्यामुळे तिचे नामकरण 'हेमिडॅक्टिलस ताम्हिणीएन्सिस', असे करण्याते आले आहे. भारतामध्ये ..

सिंधुदुर्ग जिल्ह्यातील दोडामार्ग तालुक्यामध्ये जगातील सर्वात मोठा विषारी साप असणाऱ्या 'किंग कोब्रा' सापाला जीवदान देण्यात आले आहे. दोडामार्ग तालुक्यात प्रथमच 'किंग कोब्रा' सापाच्या बचावाची घटना घडली आहे. पश्चिम घाटामध्ये या सापाचा अधिवास असून महाराष्ट्रामध्ये ..

बोरिवलीच्या 'संजय गांधी राष्ट्रीय उद्याना'च्या व्याघ्र विहारातील 'मस्तानी' नामक वाघिणीचा आकस्मिक मृत्यू झाला आहे. गेल्या पाच महिन्यांमध्ये राष्ट्रीय उद्यानाच्या पिंजराबंद अधिवासातील पाच प्राण्यांचे अचानक मृत्यू झाले आहेत. त्यामुळे उद्यानातील पिंजराबंद ..

सह्याद्री व्याघ्र प्रकल्प (एसटीआर) आणि राधानगरी वन्यजीव अभयारण्याला जोडणाऱ्या वनपट्ट्यामध्ये अस्वलांचा अधिवास नसल्याची माहिती नुकत्याच एका सर्वेक्षणामधून समोर आली आहे. या वनपट्टयामध्ये झालेले खाणकाम आणि खासगी मालकीतील वन जमिनींच्या बदलणाऱ्या उपयोगितेमुळे ..

मुंबई-गोवा महामार्गाच्या चौपदरीकरणामध्ये वन्यजीव उपाययोजनेचा भाग म्हणून पनवेलनजीकच्या 'कर्नाळा पक्षी अभयारण्य' परिसरात माकड आणि वानरांना महामार्ग ओलांडण्यासाठी पूल (मंकी लॅडर) बांधण्यात आला आहे. यामुळे या प्राण्यांना बिनदिक्कत महामार्ग ओलांडणे सोयीचे ..

त्यादरम्यानच्या भागात मानवी अतिक्रमण वा वसाहती झाल्याने वन्यजीव हे आपल्या अस्तित्वासाठी मानवी अधिवास असणार्‍या क्षेत्रावर अवलंबून राहिले आहेत.जगातील दुसर्‍या क्रमांकाची लोकसंख्या ही भारताची आहे. अशा परिस्थितीत बंगाल टायगर, आशियाई हत्ती, एकशिंगी ..

वाघ-बिबट्यांसारख्या मोठ्या जीवांभोवती आपल्या देशातील वन्यजीव संवर्धनाचे धोरण केंद्रित असल्याने गोगलगाईंसारख्या सूक्ष्मजीवांच्या संशोधनाकडे कानाडोळा केला जातो. गोगलगाईंसारख्या सूक्ष्मजीवांच्या संवर्धनाचे नेमके हेच दु:ख आहे. म्हणूनच गोगलगाईसारख्या ..

कोल्हापूर जिल्ह्यातील 'राधानगरी वन्यजीव अभयारण्या'मधून गोगलगायीच्या नवीन प्रजातीचा शोध लावण्यात संशोधकांना यश मिळाले आहे. 'पेरोटेटीया' या पोटजातीमधील ही प्रजात असून ११७ वर्षांनंतर या पोटजातीमधून एखाद्या प्रजातीचा उलगडा झाला आहे. राज्यातून याच आठवड्यात ..

ईशान्य भारतामध्ये आढळणाऱ्या चतुराची प्रथमच पश्चिम घाटामधून नोंद करण्यात आली आहे. सिंधुदुर्ग जिल्ह्यातील सावंतवाडी तालुक्यामध्ये हा चतुर आढळून आला आहे. याशिवाय केरळमधील अधिवास असणारी टाचणीदेखील सिंधुदुर्गात सापडल्याने जिल्ह्यासह महाराष्ट्रामध्ये ..

वनविभागासारख्या पुरुषांची मक्तेदारी असणार्‍या क्षेत्रात एक सक्षम महिला वनाधिकारी म्हणून कार्यरत असलेल्या वनपरिक्षेत्र अधिकारी राजश्री चंद्रकांत कीर यांच्याविषयी.....

‘ग्रीनहाऊस’मधील गॅस उत्सर्जनामुळे पूर्व-औद्योगिक काळापासून जागतिक तापमानामध्ये अंदाजे एक अंश सेल्सिअस वाढ झाली आहे. परिणामी, प्रवाळांच्या (कोरल) आम्लीकरणाच्या घटनांमध्ये वाढ झाल्याचे निदर्शनास आले आहे. त्यामुळे ‘प्रवाळ रीफ’ ही जगातील एक संकटग्रस्त ..

मुलुंडमध्ये व्हेल या सागरी सस्तन प्राण्याच्या उलटीची तस्करी (एम्बर्ग्रिस) उघडकीस आणण्यात आली. मंगळवारी सायंकाळी मुंबई पोलीस गुन्हे शाखा आणि कांदळवन कक्षाच्या अधिकाऱ्यांनी ही कारवाई केली. या कारवाईमध्ये तीन आरोपींना अटक करण्यात आली आहे...

सरिसृपांविषयी गैरसमजुतींचे वलय असणार्‍या भारतीय समाजात या जीवांवर संशोधनाचे काम करून त्यांच्या संवर्धनासाठी धडपडणार्‍या सौनक पवित्र पाल यांच्याविषयी.....

पक्षी स्थलांतराच्या अभ्यासाअंतर्गत नवी मुंबईच्या पाणथळीवर रिंग केलेला कर्ल्यु सॅण्डपायपर (बाकचोच तुतारी) पक्षी चीनमध्ये सापडला आहे. 'बाॅम्बे नॅचरल हिस्ट्री सोसायटी'अंतर्गत हा अभ्यास सुरू असून त्याअंतर्गत या पक्ष्याच्या पायाला रिंग लावण्यात आले होते. ..

गेल्या ३० वर्षांमध्ये मुंबई महानगराच्या खाडीतील १०७ चौ.किमी क्षेत्र नैसर्गिकरित्या लुत्प होऊन त्याठिकाणी दलदलीचा (मडफ्लॅट) आणि कांदळवन आच्छादित अधिवास निर्माण झाला आहे. परिणामी अरुंद झालेले खाडीक्षेत्र हे शहरी भागातील पूरपरिस्थितीला आणि सुपीक जमिनीच्या ..

मुंबई महानगरक्षेत्रात र्‍हास पावणार्‍या पाणथळ जागांचा आणि कांदळवनांचा आवाज असलेल्या नंदकुमार पवार यांच्याविषयी... ..

सह्याद्री व्याघ्र प्रकल्पामध्ये युरेशियन ग्रिफाॅन गिधाडाची प्रथमच नोंद करण्यात आली आहे. महत्त्वाचे म्हणजे या गिधाडाच्या स्थलांतराचा अभ्यास करण्यासाठी लावण्यात येणारा टॅग त्याच्या शरीरावर आढळून आला आहे. हा टॅग केरळमध्ये लावल्याची माहिती मिळाली असून ..

भायखळ्यातील राणीच्या बागेत प्रदर्शनीतील अधिवासात असलेल्या प्राण्यांची काळजी घेऊन विविध कलाकृती साकारणार्‍या अभिषेक नंदकिशोर साटम याच्याविषयी.....

भारतीय समाजात पालींविषयी अनेक गैरसमज आणि अंधश्रद्धा आहेत. त्यांचे संशोधनही दुर्लक्षित राहिले आहे. मात्र, गेल्या काही वर्षांमध्ये देशात पालींविषयी अभ्यास करणारी तरुण संशोधकांची फळी तयार झाली असून संशोधक अक्षय खांडेकर त्यामधील एक प्रतिनिधी आहेत. ते ..

कर्नाटक आणि तामिळनाडू राज्यातून देखील संशोधकांनी पालीच्या नव्या प्रजाती शोधून काढल्या आहेत. पश्चिम घाटामध्ये अधिवास करणाऱ्या या नव्या पाली 'निमास्पिस' कुळातील असून त्या या भागाला प्रदेशनिष्ठ आहेत. या शोधामुळे भारतातील पालींच्या संख्येत भर पडली आहे...

सह्याद्रीमधील वाघांच्या अधिवासाकडे बर्‍याचदा संशयाच्या नजरेने पाहिले जाते. अशा परिस्थितीत गेल्या आठवड्यात सह्याद्रीमध्ये नर वाघांचा अधिवास समोर आला. त्यामुळे आता हा अधिवास सुरक्षित करण्याचे आव्हान वन विभागासमोर आहे. सह्याद्रीमधील व्याघ्र अधिवास ..

रुग्णसेवा करण्याबरोबरच निसर्गाची सेवा करण्याचे व्रत घेऊन कीटकशास्त्रात मोलाची भर घालणार्‍या डॉ. श्रीराम उर्फ मिलिंद दिनकर भाकरे यांच्याविषयी.....

कल्याण आणि आसपासच्या परिसरातील वन्यजीवांच्या बचावासाठी झटणारा कार्यकर्ता सुहास संजय पवार याच्याविषयी.....

गेल्या वर्षीच्या तुलनेत यंदा कोकण किनारपट्टीवर सापडलेल्या समुद्री कासवांची घरट्यांमध्ये दुप्पटीने वाढ झाली आहे. वन विभागाच्या आकडेवारीनुसार यंदा एकूण 451 घरटी कासवमित्रांनी संवर्धित केली आहेत. सध्या या घरट्यांमधून बाहेर पडलेल्या पिल्लांना समुद्रात ..

भारतातील पक्ष्यांच्या यादीत भर पडली आहे. कारण, 'थ्री - बॅन्डेड रोजफिंच' या पक्ष्याची भारतामधून प्रथमच छायाचित्रित नोंद करण्यात आली आहे. 'बॉम्बे नॅचरल हिस्ट्री सोसायटी'च्या (बीएनएचएस) शास्त्रज्ञांच्या पथकाने अरुणाचल प्रदेशमधील जंगलामधून या पक्ष्याची ..

रायगडमधील वन्यजीव संरक्षण आणि संशोधन क्षेत्रामध्ये कार्यरत असणारा हाडाचा कार्यकर्ता कुणाल नितीन साळुंखे याच्याविषयी.....

सह्याद्रीतील कड्याकपार्‍यांमध्ये गुप्तपणे अधिवास करणार्‍या वाघांचा शोध घेणारा हा संशोधक. येथील वाघांच्या भ्रमणमार्गावर सूक्ष्मपणे अभ्यास करणारा. या भ्रमणमार्गावरील प्रत्येक गाव, डोंगर, नदी, ओहळ तोंडपाठ असलेला. या भूभागावरील त्यांच्या आजवरच्या अभ्यासामुळेच ..

सिंधुदुर्ग जिल्ह्यातील आंबोलीमधील महादेव मंदिर परिसर हे 'शिस्टुरा हिरण्यकेशी जैविक वारसा स्थळ' म्हणून घोषित करण्यात आले आहे. महादेव मंदिरासमोरील छोट्या कुंडामधून नव्याने शोधलेल्या 'शिस्टुरा हिरण्यकेशी' माशाच्या संवर्धनासाठी हा निर्णय घेण्यात आला ..

भारतातील फुलपाखरांच्या प्रजातींमध्ये नव्या फुलपाखराची भर पडली आहे. पश्चिम घाटामधील केरळच्या अगस्तमलाई डोंगररांगांमधून 'नाकाडूबा' कुळातील नव्या प्रजातीच्या फुलपाखराचे संशोधन उलगडले आहे. महत्त्वाचे म्हणजे इतिहासात प्रथमच पश्चिम घाटामधून संपूर्णपणे ..

‘शार्क’ आणि ‘स्टिंग रे’च्या १,२००पेक्षा अधिक वेगवेगळ्या प्रजाती आपल्या जागतिक महासागरात वास्तव्यास आहेत. हे वैविध्यपूर्ण जीव डायनासोरच्या काळापासून साधारण ४०० दशलक्ष वर्षांहूनही अधिक काळ समुद्रात वास्तव्य करत आहेत. ‘शार्क’ आणि ‘स्टिंग रे’ समुद्रातील ..

बोरिवलीच्या ‘संजय गांधी राष्ट्रीय उद्याना’त महिनाभरापूर्वी ‘सॅटेलाईट कॉलर’ लावलेल्या दोन बिबट्यांचा प्रवास समोर आला आहे. यामधील ‘सावित्री’ नामक बिबट्या ने उद्यानातील तुळशी तलावाला एका रात्रीत प्रदक्षिणा घातली, तर ‘महाराजा’ नामक बिबट्याने महिनाभरात ..

दिल्लीत ‘डब्ल्यूएचओ’ने आखून दिलेल्या प्रदूषणाच्या वार्षिक लक्ष्याचे उल्लंघन १४ वेळा झाले आहे. जानेवारी २०१९ मध्ये भारताने ‘नॅशनल क्लीन एअर प्रोग्राम’ची (एनसीएपी) घोषणा केली. ज्यामध्ये देशातील १२२ शहरांमध्ये ‘पीएम २.५’ कणांच्या संख्येत २० ते ३०टक्के ..

जीवनावश्यक वस्तूंचे उत्पादन करणाऱ्या कंपन्यांना ‘लॉकडाऊन’ काळातही आपल्या उत्पादनांची मशाल पेटती ठेवावी लागली. संक्रमणाचा धोका असूनही या कंपन्यांमधील कर्मचारी आणि प्रशासनामधील मंडळी उत्पादन प्रक्रियेत खंड पडू न देता अविरतपणे कार्यरत होती. यामधीलच ..

’महाराष्ट्र प्रदूषण नियंत्रण मंडळा’ने (एमपीसीबी) २०१९-२० या वर्षात केलेल्या भूगर्भातील पाण्याच्या तपासणीत राज्यातील एकूण २७ केंद्रांवरील पाणी प्रदूषित असल्याचे समोर आले आहे. तर कोल्हापूर, रत्नागिरी आणि पुणे जिल्ह्यातील एकूण तीन केंद्रांवरील पाणी ..

  उद्योगाची कोणतीही पार्श्वभूमी नसलेल्या दत्तात्रय आदाटेंनी गेल्या ३० वर्षांमध्ये स्वबळावर आणि स्वकर्तृत्वावर बांधकाम क्षेत्रात गगनभरारी घेतली आहे. कोरोनाचा कठीण काळ हा त्यांच्यासाठीदेखील इतर उद्योजकांप्रमाणेच तितकाच आव्हानात्मक होता. ..

‘बुडत्याला काडीचा आधार’ असे म्हटले जाते. मात्र, कठीण प्रसंगात ती काडी सापडणे आणि त्या काडीने किनारा गाठण्याचे कौशल्य संकटात सापडलेल्या माणसातही असावे लागते. ‘लॉकडाऊन’च्या काळात ठप्प पडलेल्या पर्यटनामुळे हॉटेल व्यावसायिकांची गाडी रुळावरून उतरली. ..

मुंबई महानगर प्रदेशामध्ये (एमएमआर) २०१९-२० साली तयार झालेल्या एकूण सांडपाण्यामधील केवळ ५० टक्के सांडपाण्याचे शुद्धीकरण झाल्याची धक्कादायक माहिती समोर आली आहे. ‘महाराष्ट्र प्रदूषण नियंत्रण मंडळा’ने (एमपीसीबी) प्रसिद्ध केलेल्या ‘जलप्रदूषण गुणवत्ता ..

सागरी संशोधन क्षेत्रात यशाची शिखरे गाठून अपृष्ठवंशीय सागरी जीवांवर संशोधन करणार्‍या ‘बॉम्बे नॅचरल हिस्ट्री सोसायटी’च्या शास्त्रज्ञ रेश्मा दिलीप पितळे यांच्याविषयी.....

पूजा चव्हाण आत्महत्येप्रकरणी संशयाच्या भोवऱ्यात असलेले राज्याचे वनमंत्री संजय राठोड यांच्यावर भाजपच्या नेत्या चित्रा वाघ हल्लाबोल केला आहे. पूजाच्या आत्महत्येनंतर व्हायरल झालेल्या आॅडियो क्लिप मधील आवाड संजय राठोड यांच्याच असल्याचा दावा वाघ यांनी ..

सागरी कासव विणीच्या किनाऱ्यांवरील 'सुरू'ची झाडे काढून टाकण्याबरोबरच त्याची लागवड न करण्याचे आदेश केंद्र सरकारने राज्यांना दिले आहेत. त्या पार्श्वभूमीवर आता महाराष्ट्र वन विभागाच्या 'कांदळवन कक्षा'ने (मॅंग्रोव्ह सेल) सामाजिक वनीकरण विभाग आणि जिल्हाधिकाऱ्यांना ..

किनारपट्टीलगत आढळणाऱ्या गोबीडी माशांविषयी..

ग्रामस्थांच्या रोजगार निर्मितीसाठी उपक्रम ..

जैविक विविधता कायद्याअंतर्गत घोषणा..