भारतातील बंदरांची ऐतिहासिक कामगिरी वर्ष २०२४-२५ मध्ये वाढ आणि जागतिक स्पर्धात्मकतेला चालना

 

 

मुंबई: ( Historic performance of Indian ports ) गेल्या दशकात भारतातील प्रमुख बंदरांनी सातत्याने उल्लेखनीय प्रगती दर्शविली आहे. भारतीय बंदर पायाभूत सुविधा आणि मालवाहतुकीसाठी आर्थिक वर्ष २०२४-२५ हे कार्गो हाताळणी, कार्यक्षमता आणि पायाभूत सुविधांच्या आधुनिकीकरणाच्या बाबतीत एक मैलाचा दगड ठरले आहे.

 

आर्थिक वर्ष २०२४-२५ मध्ये भारतातील प्रमुख बंदरांनी मालवाहतुकीत ४.३% चा प्रभावी वार्षिक वाढ नोंदवली, जी आर्थिक वर्ष २०२३-२४ मधील ८१९ दशलक्ष टनांवरून आर्थिक वर्ष २०२४-२५ मध्ये ८५५ दशलक्ष टनांपर्यंत वाढली. ही वाढ वाढत्या व्यापाराच्या प्रमाणाला सामावून घेण्याच्या प्रमुख बंदरांच्या लवचिकता आणि क्षमतेवर प्रकाश टाकते. मागील आर्थिक वर्षाच्या तुलनेत कंटेनर थ्रूपुट (१०%), खत मालवाहतूक (१३%), पीओएल कार्गो हाताळणी (३%) आणि विविध वस्तूंची हाताळणी (३१%) यामुळे सागरी वाहतुकीत वाढ झाली.

 

प्रमुख बंदरांच्या इतिहासात प्रथमच, पारादीप बंदर प्राधिकरण (पीपीए) आणि दीनदयाळ बंदर प्राधिकरण (डीपीए) यांनी १५० दशलक्ष टन मालवाहतुकीचा टप्पा ओलांडला, ज्यामुळे सागरी व्यापार आणि ऑपरेशनल उत्कृष्टतेचे प्रमुख केंद्र म्हणून त्यांचा दर्जा आणखी मजबूत झाला. दरम्यान, जवाहरलाल नेहरू बंदर प्राधिकरण (जेएनपीए) ने ७.३ दशलक्ष टीईयू हाताळण्याचा विक्रम प्रस्थापित केला, जो वार्षिक १३.५% वाढ दर्शवितो.

 

आर्थिक वर्ष २०२४-२५ मध्ये, भारतीय बंदरांनी एकत्रितपणे बंदर-नेतृत्वाखालील औद्योगिकीकरणासाठी ९६२ एकर जमीन वाटप केली, ज्यामुळे आर्थिक वर्ष २०२४-२५ मध्ये ₹७,५६५ कोटी उत्पन्न मिळण्याचा अंदाज आहे. शिवाय, भाडेपट्टेदारांनी वाटप केलेल्या जमिनीवर भविष्यात ₹६८,७८० कोटींची गुंतवणूक करण्याची अपेक्षा आहे. प्रमुख बंदरांमधील पीपीपी प्रकल्पांमधील गुंतवणूक तिप्पट वाढली आहे.

 

आर्थिक वर्ष २०२२-२३ मधील ₹१,३२९ कोटींवरून आर्थिक वर्ष २०२४-२५ मध्ये ₹३,९८६ कोटींपर्यंत पोहोचली आहे, ज्यामुळे गुंतवणूकदारांचा विश्वास मजबूत झाला आहे. आर्थिकदृष्ट्या, प्रमुख बंदरांच्या एकूण उत्पन्नात आर्थिक वर्ष २०२४-२५ मध्ये ८% वाढ झाली, जी आर्थिक वर्ष २०२३-२४ मधील ₹२२,४६८ कोटींवरून ₹२४,२०३ कोटींवर पोहोचली. त्याचप्रमाणे, ऑपरेटिंग अधिशेष आर्थिक वर्ष २०२३-२४ मधील ₹११,५१२ कोटींवरून आर्थिक वर्ष २०२४-२५ मध्ये ७% वाढून ₹१२,३१४ कोटींवर पोहोचला.

 

"आर्थिक वर्ष २०२४-२५ मध्ये भारतातील प्रमुख बंदरांच्या उल्लेखनीय कामगिरीबद्दल मला खूप अभिमान आहे. हे वर्ष आपल्या माननीय पंतप्रधानांच्या परिवर्तनकारी दृष्टीकोन आणि नेतृत्वाचे प्रतीक आहे. त्यांच्या मार्गदर्शनाखाली, मंत्रालयाने बंदर पायाभूत सुविधांचे आधुनिकीकरण, ऑपरेशनल कार्यक्षमता वाढवणे आणि खाजगी क्षेत्राच्या सहभागाला चालना देण्यासाठी अथक परिश्रम केले आहेत. ज्यामुळे भारताच्या सागरी क्षेत्रात अभूतपूर्व वाढ झाली आहे.

 

आपण नवीन उंची गाठत असताना मी सर्व भागधारकांचे त्यांच्या अटळ पाठिंब्याबद्दल आणि योगदानाबद्दल मनापासून आभार मानतो. जागतिक स्तरावर स्पर्धात्मक, शाश्वत आणि भविष्यासाठी सज्ज बंदरे जी येत्या काळात भारताच्या आर्थिक वाढीला आणि जागतिक व्यापाराच्या ठसा उमटवण्यास बळकटी देतील."

 

-सर्वानंद सोनोवाल, केंद्रीय बंदरे, जहाजबांधणी आणि जलमार्ग मंत्री