मुंबई : (Geeta Press) गोरखपूरच्या विश्वप्रसिद्ध आणि जगातील सर्वात मोठ्या धार्मिक ग्रंथ प्रकाशन संस्थांपैकी एक 'गीता प्रेस'साठी (Geeta Press) आनंदाचा क्षण आहे. 'गोरखपूर इंडस्ट्रियल डेव्हलपमेंट अथॉरिटी' संस्थेने सेक्टर–२७ मध्ये 'गीता प्रेस'ला (Geeta Press) १० एकर जमीन मंजूर केली असून, ही घोषणा संस्थेच्या स्थापना दिवसाच्या कार्यक्रमात करण्यात आली. गीता प्रेसचे (Geeta Press) व्यवस्थापक डॉ. लाल मणी तिवारी यांनी सांगितले की, संस्था बराच काळ जागेच्या कमतरतेचा सामना करत होती. सध्या प्रेसकडे १.४५ लाख चौरस फूट जमीन आहे, जी पूर्णपणे वापरात असल्याने उत्पादन वाढविणे कठीण झाले होते. जमीन मिळाल्याची बातमी ऐकताच सर्व कर्मचारी आणि संचालक मंडळी अतिशय आनंदित झाली असून या विस्तारामुळे उत्पादन वाढेल आणि वाढत्या मागणीनुसार पुस्तकांचा पुरवठा अधिक चांगल्या प्रकारे करता येईल. (Geeta Press)
नव्या परिसरात गीता प्रेस (Geeta Press) सुमारे ८१ कोटी रुपयांची गुंतवणूक करणार असून, यामुळे ३०० नवीन रोजगार निर्माण होतील. सध्या संस्था दरवर्षी सुमारे ३ कोटी पुस्तके छापते, परंतु मागणी यापेक्षा खूप जास्त आहे. स्वतःच्या २० शाखांनाही पुरेशा प्रती पाठविण्यात अडचणी येत आहेत. त्यामुळे हा विस्तार धार्मिक ग्रंथांच्या वाढत्या मागणीची पूर्तता करण्यासाठी अत्यंत आवश्यक आहे. जमिनीवर काम सुरू करण्यासाठी संस्थेला ४ वर्षांची मुदत मिळाली आहे. तरीही, गीता प्रेस शक्य तितक्या लवकर उत्पादन सुरू करण्याचा प्रयत्न करणार आहे. (Geeta Press)
हेही वाचा : Dandakrama Vikramaditya : 'दण्डक्रम विक्रमादित्य' देवव्रत रेखे; अहिल्यानगरच्या वेदमूर्तीने रचला इतिहास
प्रथम जमीन नोंदणी, नंतर बाउंड्रीवॉल आणि शेवटी यंत्रसामग्री बसविण्याचे काम हळूहळू सुरू होईल. डॉ. तिवारी यांच्या मते, हा विस्तार केवळ आजच्या गरजांसाठी नसून आगामी १०० वर्षांच्या मागण्या लक्षात घेऊन केला जात आहे. गोरखपूरमध्ये गीता प्रेसचे (Geeta Press) महत्त्व गोरखनाथ मंदिर इतकेच मानले जाते. प्रेसमध्ये वातावरण मंदिरासारखेच शांत, अनुशासित आणि भक्तीपूर्ण असते. अंतिम बाइंडिंगच्या वेळी कर्मचारी आपल्या पायातील चपला काढतात, जेणेकरून धार्मिक ग्रंथांचा आदर कायम राहील. येथील प्रसिद्ध कला गॅलरीचा उद्घाटन भारताचे पहिले राष्ट्रपती डॉ. राजेंद्र प्रसाद यांनी केले होते. (Geeta Press)
१५ भाषांमध्ये १,८४८ प्रकारची पुस्तके
गीता प्रेस (Geeta Press) सध्या १५ भाषांमध्ये १,८४८ विविध ग्रंथ प्रकाशित करते. दररोज सुमारे ७० हजार पुस्तके छापली जातात, तर मागणी १ लाख प्रतिदिन आहे. दर महिन्याला ५०० टन कागद वापरला जातो. जपान, जर्मनी आणि इटलीहून मागवलेल्या अत्याधुनिक मशीनरीवर सर्व काम होते. विशेष म्हणजे पुस्तकांचे कव्हर मशीनने न लावता हातानेच लावले जातात. (Geeta Press)
डिजिटल उपलब्धतेतही संस्थेची मोठी प्रगती
वेबसाइटवर सुमारे ५०० पुस्तके विनामूल्य उपलब्ध असून, भविष्यात सर्व पुस्तके मोफत उपलब्ध करण्याची योजना आहे. ‘गीता सेवा’ अॅपद्वारे अनेक भाषांमधील धार्मिक ग्रंथ मोफत वाचनासाठी उपलब्ध आहेत. गोरखपूर इंडस्ट्रियल डेव्हलपमेंट अथॉरिटीकडून जमीन मंजुरी मिळणे यासाठी ऐतिहासिक पाऊल मानले जात आहे की, उत्पादन वाढेल, रोजगार उपलब्ध होतील, डिजिटल व तांत्रिक विस्तार सुलभ होईल, धार्मिक साहित्याची उपलब्धता देशभर अधिक व्यापक होईल. हे पाऊल पुढील अनेक दशकांसाठी गीता प्रेसला भारतीय समाजाच्या धार्मिक आणि आध्यात्मिक गरजा पूर्ण करण्यास अधिक सक्षम करणार आहे. (Geeta Press)