उद्योगांना आकर्षित करणारी ‘ऑरिक सिटी’

दिल्ली-मुंबई औद्योगिक कॉरिडोर निर्मितीसाठी ‘दिल्ली-मुंबई औद्योगिक कॉरिडोर विकास महामंडळा’ची (ऊचखउ) स्थापना केंद्र शासनातर्फे करण्यात आली आहे. या औद्योगिक कॉरिडोरमध्ये उत्तर प्रदेश,राजस्थान, गुजरात आणि महाराष्ट्र या राज्याचा समावेश आहे. सध्या छत्रपती संभाजीनगर जिल्ह्यातील शेंद्रा बिडकीन औद्योगिक प्रक्षेत्राचा या कॉरिडोरमध्ये समावेश झालेला असल्याने राज्याच्या औद्योगिक विकासाचा सुवर्णमध्य येथील उद्योग नगराने साध्य झाला आहे.

औद्योगिक विकासाचा सुवर्णमध्य - ‘ऑरिक सिटी’ या प्रक्षेत्रावर विकास होण्याच्या दृष्टीने महाराष्ट्र राज्याच्या औद्योगिक विकास महामंडळ व ‘दिल्ली- मुंबई औद्योगिक महाद्वार महामंडळा’चे यात ५१ : ४९ प्रमाणात भांडवली गुंतवणूक करण्याच्या हेतूने ‘महाराष्ट्र इंडस्ट्रीयल टाऊनशिप लि.’ छ. संभाजीनगर ‘औद्योगिक महानगर लि.’(चखढङ) ही कंपनी स्थापन झाली आहे. शेंद्रा बिडकीन प्रक्षेत्रासाठी ‘ऑरिक’ नावाचा ब्रॅण्ड म्हणून वापर होत आहे. यातील ‘ऑरिक’ नावामध्ये ‘औरंगाबाद औद्योगिक शहर’ (Auranabad Industrial City) ही अक्षरे समाविष्ट आहेत. ‘शेंद्रा बिडकीन औद्योगिक क्षेत्र’ म्हणजेच ‘ऑरिक सिटी’ ही औद्योगिक विकासाचे भविष्यातील सोनेरी द्वार ठरणार आहे.

 

शेंद्रा बिडकीन औद्योगिक प्रक्षेत्रासाठी पहिल्या टप्प्यामध्ये सुमारे दहा हजार एकर जमिनीवर औद्योगिक विकास करण्याचा हेतू आहे. यातून मराठवाड्यातील लघु उद्योगासदेखील चालना मिळत आहे. रोजगाराच्या संधी स्थानिक पातळीवर निर्माण झाल्या आहेत.

‘ऑरिक सिटी’चा हा ‘स्मार्ट इंडस्ट्रीयल सिटी’च्या धर्तीवर होत आहे. यामध्ये ६० टक्के जमीन ही इंडस्ट्रीयल तर राहिलेल्या ४० टक्के जमिनीवर व्यावसायिक व औद्योगिक वापर, दवाखाने, शॉपिंग कॉम्पलेक्स, मॉल्स, हॉटेल इत्यादीचा समावेश करण्यात आला आहे. यामुळे एकत्रित विकासाची साधने एकाच ठिकाणी उपलब्ध झाली. यामुळे जागतिक दर्जाची वाणिज्यदूतांची परिषदही या ठिकाणी संपन्न झाली. ‘जी २०’च्या गटाची महिला गटाची परिषद आणि दौरादेखील येथील उद्योगातील महिलांचा सहभाग वाढवणारी ठरणार आहे.

या औद्योगिक प्रक्षेत्रामध्ये सर्व पायाभूत बरोबरच सुविधा (पाणी, विद्युत, सांडपाणी, फायर लाईन, इंटरनेट लाईन इ.) या भूमिगत स्वरुपात असून या सर्व सुविधा प्रत्येक भूखंडधारकाच्या भूखंडापर्यंत देण्यात आलेल्या आहेत. यामुळे एकात्रित विकासाची साधने एकाच ठिकाणी उपलब्ध झाली. यामुळे जागतिक दर्जाची वाणिज्य दूतांची परिषदही या ठिकाणी संपन्न झाली. ‘जी २०’ सारख्या गटाची माहिला कार्यागटाची परिषद आणि दौरादेखील येथील उद्योगातील महिलांचा सहभाग वाढवणारी ठरणार आहे. प्रकल्पासाठी लागणारे सुमारे ४२ टक्के पाणी हे सांडपाणी प्रक्रिया करून वापरण्यात येणार आहे. त्याचप्रमाणे उद्योगासाठी नवीन पाणीपुरवठा योजनाअंतर्गत अतिरिक्त पाण्याची सुविधादेखील उपलब्ध करून देण्यात येत आहे. यामुळे पारदर्शी पद्धतीने भूखंडवाटपासाठी ‘ई-गव्हर्नस’ व ‘ई-लॅण्ड मॅनेजमेंट’ याचा वापर करून २०० भूखंड वाटप करण्यात आलेले आहेत. याचा उपयोग विविध उद्योग समूह नवीन उद्योग आणून विविधता आणली गेली.

‘ऑरिक’ येथील भूखंडधारकांना सर्व प्रश्नासाठी ‘सिंगल विंडो’ सुविधा आहे. ‘मैत्री’सारख्या उपक्रमातून उद्योगास राज्यात विविध लागणारे परवाने एकाच ठिकाणी तसेच ‘एससीडीए’ सिस्टिम ‘सीसीटीव्ही’ कॅमेरे, प्रदूषण मापक सेन्सॉर, ट्राफिक कंट्रोल सिस्टिम इ. देण्यात आल्याने वेळ आणि खर्च यामध्ये बचत झाली आहे. अनेक अत्याधुनिक वापरासाठी याचा उपयोग गुणवत्तापूर्णऔद्योगिक वापरासाठी व सेवा उपलब्धतेसाठी होऊ शकतो.  सार्वजनिक ठिकाणी वायफाय, एकत्रित सेंट्रल नियंत्रण कक्ष, भूमिगत संरचना, स्मार्ट स्ट्रीट लाईट आवश्यक सार्वजनिक सुविधांची पाहणी करण्यासाठी सेन्सर समाविष्ट असतील. यामुळे जागतिक दर्जाच्या सुविधा उपलब्ध करण्यात ‘ऑरिक सिटी’चा महत्त्वपूर्ण वाटा आहे. ‘ऑरिक’च्या प्रशासकीय कामासाठी ठेवण्यात आलेले, तसेच इतर चार मजले हे ‘आयटी’ कंपनीज किंवा ‘ऑरिक’मधील कंपन्याचे ऑफिसेस इ.साठी राखीव ठेवण्यात आलेले आहेत.

‘ऑरिक सिटी’मध्ये देशाबाहेरील कंपन्यांनी गुंतवणूक केली असून, यामध्ये मुख्यत्वे ‘ह्योसुंग’ (साऊथ कोरिया), ‘फुजी सिल्व्हरटेक’ (जपान), ‘एनएलएमके’ (रशिया), ‘ओयरलिकॉन बाल्झार’ (स्विस) ‘पर्किन्स’ अशा मोठ्या कंपन्या आलेल्या आहेत.

आजपर्यंत ‘ऑरिक सिटी’मध्ये २०० कंपन्यांनी ५ हजार, ४३० कोट्यवधी रुपयांची गुंतवणूक केली असून, यामधून ७ हजार, ८९५ रोजगारनिर्मिती झाली आहे. या प्रक्षेत्राच्या पूर्ण विकासातून सुमारे तीन लाख लोकांना रोजगार मिळणार आहे. छ. संभाजीनगर जिल्ह्याच्या औद्योगिक विकासासाठी ‘ऑरिक सिटी’ ही प्रमुख आकर्षणाचे केंद्र बनले असून, शासनाच्या विकासात्मक योजनेचा प्रमुख भाग बनली आहे. पंचतारांकित औद्योगिक वसाहतीला रस्ते, विमान, रेल्वे वाहतुकीनेदेखील जोडले गेले आहे. यामुळे उद्योजकाचे प्रमुख आकर्षणाचे आणि गुंतवणुकीचे आकर्षणचे ठिकाण ‘ऑरिक सिटी’ ठरले आहे. बाळासाहेब ठाकरे समृद्धी महामार्गामुळे नागपूर ते मुंबईही राज्यांतर्गत वाहतूक सुविधा उद्योगांचा कच्चामाल पुरवठा करण्यासाठी साह्यभूत झाला आहे. शेतकरी ते उद्योजक या प्रवासातील ‘ऑरिक’ उद्योगक्षेत्र एक वेगावान प्रगती पथावरील दिशादर्शक ठिकाण आहे.