भारतीय नौदलाची झांकी १९४६ च्या नौदल बंडाचे चित्रण करण्यासाठी सज्ज !

भारतीय नौदलाचे सादरीकरण २६ जानेवारी रोजी प्रजासत्ताक दिनाच्या परेडमध्ये विविध राज्ये, मंत्रालये आणि सरकारी विभागांद्वारे सादर करण्यात येणाऱ्या २५ झलकांचा एक भाग असेल. ही झांकी नौदलाच्या ‘कॉम्बॅट रेडी, विश्वासार्ह आणि एकसंध’ या थीमवर आधारित आहे. वैशिष्ट्यांबद्दल बोलताना, लेफ्टनंट मयंक भगौर म्हणाले की, झलकचा पुढचा भाग १९४६ च्या नौदल उठावाचे चित्रण करतो, एक घटना ज्याने भारताच्या स्वातंत्र्याच्या लढ्यात योगदान दिले होते, तर झलकचा मागील भाग भारतीयांच्या 'मेक इन इंडिया' उपक्रमांचे चित्रण करतो. नौदलाने जारी केलेल्या निवेदनानुसार, सध्या सुरू असलेल्या ‘आझादी का अमृत महोत्सव’ समारंभाच्या प्रतिध्वनीची थीम आणि भारतीय स्वातंत्र्यलढ्यातील नौदलाच्या योगदानावर प्रकाश टाकते.

झांकी व्यतिरिक्त, भारतीय नौदल एअर स्क्वॉड्रन (INAS) ३१४ मध्ये तैनात असलेले निरीक्षक अधिकारी लेफ्टनंट कमांडर आंचल शर्मा यांच्या नेतृत्वाखाली ९६ जवान, तीन प्लाटून कमांडर यांचा समावेश असलेली नौदल तुकडी प्रजासत्ताक दिनाच्या सोहळ्याचा भाग असेल. विशेष म्हणजे, ७२-पुरुषांचा बँड, ज्यांचे रिहर्सल व्हिडिओ लोकप्रिय गाण्यांच्या ट्यूनिंगसाठी सोशल मीडियावर बझमध्ये भर घालत आहेत, ते देखील परेडमध्ये हजेरी लावतात.

 

फेब्रुवारी १९४६ मध्ये सैनिकांना दिल्या जाणाऱ्या अन्नाच्या गुणवत्तेवरून बॉम्बेमध्ये रॉयल इंडियन नेव्हल रिव्हॉल्टचा भडका उडाला. तथापि, काही वेळातच जहाजे आणि किनार्‍यावरील आस्थापनांवर खलाशांनी पूर्ण ताबा घेतल्याने हा बंड अधिक उफाळून आला. रॉयल इंडियन नेव्हीच्या खलाशांनी ब्रिटीश अधिकाऱ्यांच्या मागण्यांचे पालन करणे थांबवले. समन्वित प्रयत्नांची बातमी मुंबई शहरात पसरली आणि अनेक सरकारी कर्मचाऱ्यांसह विद्यार्थी, औद्योगिक कामगार नौदलाच्या बंडखोरांना पाठिंबा देण्यासाठी संपावर गेले.

२० फेब्रुवारी १९४६ रोजी घडलेल्या बंडानंतर देशातील प्रमुख हार्बर हॉटस्पॉटवर अशांतता पसरली. कलकत्ता आणि कराची येथील खलाशीही बंडात सामील झाले. रॉयल इंडियन नेव्हीमध्ये ७८ जहाजे, वीस किनाऱ्यावरील आस्थापने आणि सुमारे २०,००० खलाशी, नौदल विद्रोहात सहभागी होते. तथापि, नौदल बंडाला भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस आणि मुस्लिम लीगच्या पूर्वीच्या राजकीय नेतृत्वाकडून पाठिंबा मिळाला नसला तरी अखेरीस या बंडाचा परीणाम ब्रिटिश साम्राज्यावर झाला. त्यांना कळून चुकले की भारतातील सैन्य आपल्या विरोधात गेले आहे,त्यामुळे हजारो वर्ष इथे राज्य करण्याचे त्यांचे स्वप्न खंडित झाले. आणि पुढील वर्षी म्हणजे १९४७ ला भारताला पूर्ण स्वातंत्र्य मिळाले.