बालगंधर्व कला अकादमी परिवार

 

 

कला ही समाजाला जागवणारी आणि सुसंस्कृत करणारी एक शक्ती आहे, या दृढ श्रद्धेने ‌‘बालगंधर्व कला अकादमी‌’ परिवार संस्था कार्यरत आहे. एक भव्य सांस्कृतिक महोत्सव सोहळा यामध्ये विशेषतः भव्य शास्त्रीय नृत्य स्पर्धा, लोककला, गायन, मॉडेलिंग सौंदर्य स्पर्धा तसेच मुशायरा आणि कविसंमेलन नुकताच उत्तर प्रदेश येथे संपन्न झाला. ‌‘बालगंधर्व कला अकादमी परिवार, मुंबई‌’ यांच्या संकल्पनेतून साकारलेला हा कार्यक्रम साहित्यप्रेमी, रसिक आणि कवी यांच्यासाठी एक अविस्मरणीय पर्व ठरला. भारतीय काव्यसंस्कृतीचे सौंदर्य, सामाजिक वास्तवाची धारदार जाणीव, मानवी भावनांची सूक्ष्मता आणि साहित्यातील सौंदर्यवाद यांचे एका मंचावर प्रकटणारे हे संमेलन म्हणजे आधुनिक काळातील संस्कृती आणि साहित्याचा सणच म्हणायला हरकत नाही. या साहित्यिक कार्यक्रमाला उत्तर प्रदेशने दिलेला जबरदस्त प्रतिसाद ही एक उल्लेखनीय बाब होती. शेकडो रसिकांच्या उपस्थितीने आणि कवींच्या ओजस्वी, संवेदनशील व प्रभावी रचनांनी सभागृहात अशी ऊर्जा निर्माण झाली की प्रत्येक क्षण साहित्यिक भावविश्वाने उजळून निघत होता. पारंपरिक उर्दू मुशायऱ्यांची शान, हिंदी कवितेची आधुनिक संवेदना आणि मराठी कवितेतील लयिकता या सर्वांचा सुंदर संगम येथे पाहायला मिळाला.

 

कार्यक्रमाची सुरुवात प्रगल्भ आणि कलासंस्कृतीला समर्पित भाषणांनी झाली. ‌‘बालगंधर्व कला अकादमी‌’चे संचालक किशोर कुमार यांनी श्रोत्यांना उद्देशून सांगितले की, कला ही फक्त छंद, करिअर किंवा नाव कमावण्याचे साधन नसून ती एक नैतिक शिस्त आहे. कलेतील स्वच्छता राखणारा कलाकारच समाजाच्या बदलाचा वाहक ठरू शकतो. कार्यक्रमातील कवींनी समाजातील विविध समस्या, आधुनिक संघर्ष, नात्यांमधील गुंतागुंत, देशभक्ती, आध्यात्मिकता, स्त्रीशक्ती, तरुणाईची धडपड आणि प्रेमाच्या सूक्ष्म छटा या सर्व विषयांवर प्रभावी रचना सादर केल्या. त्यांच्या शब्दांमध्ये जिथे कोमल भावना होत्या, तिथेच सामाजिक जाणिवेची अस्सल कडवटता आणि परिवर्तनाची इच्छादेखील स्पष्ट दिसत होती. काव्याच्या माध्यमातून त्यांनी समाजाचे आरसे दाखवले, विसंगतींवर प्रहार केला आणि मानवी मनातील अनकथित वेदना शब्दबद्ध केल्या. मुशायरा आणि कविसंमेलनाच्या वातावरणात एक अनोखी उंची आणि सौंदर्य होते. मंचावर येणाऱ्या प्रत्येक कवीचे स्वागत अत्यंत सन्मानपूर्वक झाले.

 

सूत्रसंचालनाची धुरा सांभाळणारे सूत्रसंचालक यांनी कार्यक्रमाला एकाग्र, सुसंस्कृत वातावरणाचा आधार दिला. या कार्यक्रमाचे वैशिष्ट्य म्हणजे येथे फक्त सादरीकरण नव्हते, तर कलावंत, कवी आणि श्रोते यांच्यातील संवादाची एक अदृश्य परंपरा सतत प्रवाहित होती. ‌‘बालगंधर्व कला अकादमी‌’ने या कार्यक्रमातून कलाकारांना एक स्पष्ट संदेश दिला.

 

कलाक्षेत्रातील प्रामाणिकता आणि नैतिकतेला तडा जाऊ नये. कला म्हणजे जबाबदारी आणि ही जबाबदारी स्वीकारणारा कलाकारच खरा कलावंत मानला जातो. अकादमीशी जोडलेल्या कलाकारांसाठी उपलब्ध असलेल्या संधी आणि लाभांबद्दल कार्यक्रमात विशेष माहिती देण्यात आली. राष्ट्रीय व आंतरराष्ट्रीय स्तरावरच्या कविसंमेलने, साहित्यिक प्रशिक्षण वर्ग, अभिनय व नाट्यकला कार्यशाळा, प्रमाणित कोर्सेस, माध्यमांमधील ओळख, तसेच साहित्यिक व सांस्कृतिक कार्यक्रमांचे आयोजन या सर्वांमध्ये कलाकारांना सक्रिय सहभाग मिळतो. संस्था तरुण कवी, कलाकार आणि विद्यार्थ्यांना मार्गदर्शन करते, त्यांना पुढे नेते आणि त्यांना राष्ट्रीय स्तरावरचे व्यासपीठ पुरवते.

 

कार्यक्रमाच्या समारोपाच्या वेळी संस्थेच्या संचालकांनी साहित्यकलेबद्दलची कृतज्ञता व्यक्त केली आणि सांगितले की, कविता ही केवळ शब्दांची रचना नसून ती राष्ट्राच्या आत्म्याचा श्वास आहे. कवीची लेखणी समाजातील अंधार दूर करण्याची क्षमता बाळगते. म्हणूनच अकादमीचे ध्येय आहे की भारतातील प्रत्येक प्रतिभावंत कलाकाराचा हात धरून त्याला योग्य प्रकाशापर्यंत घेऊन जाणे. बरेलीतील हा ऐतिहासिक मुशायरा आणि कविसंमेलन भारतीय साहित्याला नवसंजीवनी देणारा ठरला. काव्य, साहित्य, शब्द आणि संवेदना यांच्या माध्यमातून भारतीय सांस्कृतिकतेचा श्वास पुन्हा जागा करणारा हा महोत्सव बरेलीच्या सांस्कृतिक इतिहासात सुवर्णाक्षरांनी नोंदला जाईल. ‌‘बालगंधर्व कला अकादमी‌’ परिवार, मुंबई यांनी पुन्हा एकदा सिद्ध केले की कला ही केवळ परंपरेची देणगी नाही, तर समाजाच्या मनाची धडधड आहे आणि ही धडधड जिवंत ठेवण्यासाठी अशा कार्यक्रमांची गरज आज पूर्वीपेक्षा अधिक आहे.

 

तसेच या महोत्सवांतर्गत राष्ट्रीय स्तरावरील मॉडेलिंग आणि मेकअप स्पर्धेचे भव्य आयोजन अकादमीच्या ऑडिटोरियमधे मोठ्या दिमाखात पार पाडले. आधुनिक तंत्रज्ञान, भव्य प्रकाशयोजना, सुसज्ज मंच आणि प्रीमियम ध्वनिव्यवस्थेने समृद्ध असलेल्या या ठिकाणी या स्पर्धेने एक वेगळेच सांस्कृतिक वातावरण निर्माण केले. कार्यक्रमाचे नेतृत्व आणि मार्गदर्शन ‌‘बालगंधर्व कला अकादमी‌’ परिवार, मुंबईचे प्रबंध संचालक सन्माननीय किशोर कुमार यांनी केले. या भव्य स्पर्धेत उत्तर प्रदेश, बरेली आणि आसपासच्या प्रदेशातील युवा मॉडेल्स, मेकअप आर्टिस्ट्स आणि फॅशन डिझाइनर्स यांनी आपल्या कौशल्यांचे उत्कृष्ट प्रदर्शन करत उपस्थित प्रेक्षक आणि मान्यवरांचा मनमोहक अनुभव घडवला.

 

इंडो-वेस्टर्न, एथनिक, फ्यूजन आणि मॉडर्न थीम्सवर आधारित आकर्षक रॅम्पवॉक आणि मेकअप प्रेझेंटेशनमुळे संपूर्ण कार्यक्रमाची रंगत अधिकच वाढली. या स्पर्धेत शो-स्टॉपर्सनी आपल्या प्रभावी कामगिरीद्वारे रॅम्पवर अविस्मरणीय छाप पाडली. कार्यक्रमाच्या समारोपावेळी विजेत्यांना आणि सर्व सहभागी कलाकारांना पुरस्कार, सन्मानचिन्ह आणि प्रशस्तिपत्र देण्यात आले. या राष्ट्रीय स्तरावरील मॉडेलिंग आणि मेकअप स्पर्धेमुळे बरेलीमधील तरुणांना स्वतःच्या क्षेत्रात आणखी उंची गाठण्याची नवी प्रेरणा मिळाली. ‌‘बालगंधर्व कला अकादमी‌’ परिवार, मुंबई यांनी सर्व सहभागी, जुरी सदस्य, विशेष अतिथी, कर्मचारी, तांत्रिक टीम आणि संपूर्ण आयोजनात सहभागी असलेल्या सर्वांचा मनःपूर्वक आभार मानले. त्यांनी भविष्यात अशा प्रकारचे अधिक व्यापक, गुणवत्तापूर्ण आणि प्रेरणादायी कार्यक्रम आयोजित करण्याची इच्छा व्यक्त केली.

 

हा राष्ट्रीय स्तरावरील कार्यक्रम केवळ एक स्पर्धा न राहता, एक सांस्कृतिक, कलात्मक आणि व्यावसायिक मंच ठरला. युवा प्रतिभांना राष्ट्रीय पातळीवर स्वतःची ओळख निर्माण करण्याची संधी प्रदान करणारा हा उपक्रम कला संस्कृतीच्या संवर्धनासाठी आणि नव्या पिढीच्या विकासासाठी अत्यंत महत्त्वपूर्ण ठरला आहे. ‌‘बालगंधर्व कला अकादमी‌’ परिवाराच्या कार्यातून भारतीय सांस्कृतिक परंपरा आधुनिक व्यासपीठावर अधिक तेजस्वीपणे झळकत असून अशा उपक्रमांमुळे देशातील कला-संस्कृतीचा पाया अधिक मजबूत होत आहे.

 

 - निशांत जाधव