पश्चिम रेल्वे करणार वार्षिक ७५ टक्के ऊर्जाबचत

मुंबई, दि.१५ : पश्चिम रेल्वेच्या मुंबई सेंट्रल विभागाच्या कोचिंग डेपोने नवीन द्वि-मार्गी स्विच कंट्रोल पिट प्रदीपन प्रणाली म्हणजेच पिट इल्यूमिनेशन कंट्रोल यशस्वीरित्या कार्यान्वित केली आहे. या नव्या प्रणालीमुळे ऊर्जा संवर्धनामध्ये महत्त्वपूर्ण प्रगती साधन भारतीय रेल्वेला शक्य होणार आहे. या आधुनिक प्रणालीमध्ये, १६ व्हॅट किंवा ४८ व्हॅटचे एकूण १२० एलइडि पिट दिवे आहेत. हे खड्डे दिवे एकाच ठिकाणाहून नियंत्रित केले जाऊ शकतात आणि दोन सर्किट्समध्ये विभागले जातात, जे ऊर्जा संरक्षणास हातभार लावतात.

पश्चिम रेल्वेने दिलेल्या माहितीनुसार, रोषणाई व्यवस्थेत या बदलापूर्वी, कामाची केंद्रे वेगळी असतानाही हे दिवे एकाच वेळी चालू असायचे, त्यामुळे मोठ्या प्रमाणात ऊर्जेचा अपव्यय होत असे. ऊर्जा एलईडी लाइट्सचा दीर्घकाळ अनावश्यक वापर केल्यामुळे, फिटिंग्ज देखील वारंवार बदलणे आवश्यक होते. ऊर्जेचा हा अपव्यय टाळण्यासाठी, एक द्वि-मार्ग स्विच स्थापित केला आहे.

पिट इल्यूमिनेशन कंट्रोल बदलामुळे, पिट लाईन कर्मचाऱ्यांकडून २५% पायऱ्यांमध्ये पिट लाइट्स नियंत्रित (चालू/बंद) करता येतात आणि आवश्यकतेनुसार ५०%, ७५% आणि १००% देखील ठेवता येतात. प्रत्येक खड्डा आवश्यक क्षेत्रावर प्रकाश टाकण्यासाठी ८ सर्किटमध्ये विभागलेला आहे. त्यांचे ऑपरेशन नियंत्रणात असताना, प्रकाशाचा वापर कमी केल्याने लाईट फिटिंग्जचे आयुष्य वाढविण्यात मदत होईल. परिणामी, दीर्घकालीन देखभाल आणि बदलीचा खर्च कमी होईल. भारतीय रेल्वेमध्ये ही पहिलीच वेळ आहे की, संपूर्ण खड्ड्याऐवजी पिट लाईनमध्ये कार्यरत क्षेत्र प्रकाशित करण्यासाठी अनेक द्विमार्गी स्विचेस प्रदान करण्यात आले आहेत.

ही नवीन प्रणाली सुमारे ७५% ऊर्जा वापरात बचत करेल. जे ७.३ मेगावॅटप्रतितासच्या समतुल्य आहे आणि डेपोला वार्षिक १ लाख रुपयांची बचत करेल. या ऊर्जा-कार्यक्षम प्रकाश प्रणालीच्या मदतीने, कार्बन उत्सर्जन वार्षिक ६टनांनी कमी होण्याचा अंदाज आहे, जे स्वच्छ पर्यावरणाच्या विकासास हातभार लावेल. पिट लाइनवर १२५ मीटर अंतराने लावलेल्या द्वि-मार्ग स्विचच्या मदतीने, वापरकर्ते ऑपरेशनल आवश्यकतांनुसार प्रकाश नियंत्रित करू शकतात.