अफगाणिस्तानात हिंदू आणि शीख महिलांना बुरखा घालण्याची सक्ती!

 

नवी दिल्ली : अफगाणिस्तानात बिगर मुस्लिमांना नाममात्र उरले आहे. पण त्यांनाही तालिबानच्या राजवटीत कठोर निर्बंधांचा सामना करावा लागत आहे. हिंदू-शीख महिलांना बुरखा आणि निकाब घालण्याची सक्ती केली जात आहे. त्यांना सार्वजनिक ठिकाणी सणही साजरे करता येत नाहीत.

रेडिओ फ्री युरोप/रेडिओ लिबर्टी (RFE/RL) च्या अहवालात अफगाणिस्तानमधील गैर-मुस्लिमांची दयनीय स्थिती उघड करण्यात आली आहे. त्यात म्हटले आहे की, तालिबानच्या ताब्यानंतरच शेवटच्या ज्यू कुटुंबाला देश सोडून पळून जावे लागले. आता फक्त मोजकी हिंदू आणि शीख कुटुंबं उरली आहेत. परंतु त्यांनाही कठोर निर्बंधांचा सामना करावा लागतो.

RFE/RL च्या अहवालानुसार, अफगाणिस्तानमध्ये आता फक्त नाममात्र हिंदू आणि शीख उरले आहेत. त्याचबरोबर तालिबान त्यांना त्यांचे सण साजरे करण्यास आणि इस्लामिक पोशाख घालण्यास भाग पाडत आहे. अशा परिस्थितीत लोकांकडे अफगाणिस्तान सोडून भारतात परतण्याशिवाय पर्याय उरला नाही.अफगाणिस्तानची राजधानी काबूलमध्येही शिखांची संख्या खूपच कमी राहिली आहे. काबुलमध्ये राहणाऱ्या फरी कौर म्हणतात, “मी माझ्या मर्जीने बाहेर कुठेही जाऊ शकत नाही. जेव्हा मी बाहेर जाते तेव्हा मला मुस्लिमांसारखे कपडे घालण्यास भाग पाडले जाते. तालिबानला मी शिखांसारखे दिसावे असे वाटत नाही.

२०१८ मध्ये, जलालाबादमध्ये हिंदू आणि शीखांना लक्ष्य करणाऱ्या आत्मघातकी हल्ल्यात फरीच्या वडिलांचा मृत्यू झाला होता. यानंतर त्याच्या आई आणि बहिणींसह सुमारे १५०० शीख अफगाणिस्तान सोडून गेले होते. पण वडिलांचे स्वप्न पूर्ण करण्यासाठी ती अफगाणिस्तानात राहिली. तालिबानने ताबा घेतल्यानंतरही शेकडो शीखांनी अफगाणिस्तान सोडले आहे. पण फरी कौर कुठेच गेली नाही. पण आता तो म्हणतो की तालिबान राजवटीत परिस्थिती अशी झाली आहे की त्याला अफगाणिस्तान सोडावे लागेल. तालिबान परत आल्यापासून त्यांनी सण साजरे केलेले नाहीत.

तालिबानच्या भीतीने अफगाणिस्तानातून पळून भारतात आलेला चबुल सिंग आणि त्याचे कुटुंब सध्या दिल्लीत राहत आहे. चाबुल सारखी अनेक हिंदू, शीख कुटुंबे अफगाणिस्तानातून भारतात स्थलांतरित झाली आहेत. त्यांना आता इथल्या गरिबीचा सामना करावा लागत आहे. चाबुलने सांगितले की, नाराज झाल्याने त्याला अफगाणिस्तान सोडावे लागले. तो भाऊ आणि मुलासोबत विचित्र नोकरी करून उदरनिर्वाह करत आहे.

लक्षणीय बाब म्हणजे, तालिबानने पहिल्यांदा अफगाणिस्तानवर (१९९६-२००१) कब्जा केल्यावर अशाच प्रकारचे निर्बंध लादले होते. त्यांनी हिंदू आणि शीखांना ओळखण्यासाठी पिवळे बॅज घालण्यास सांगितले. मंदिराच्या बांधकामावर बंदी घालण्यात आली. एवढेच नव्हे तर इस्लामी आक्रमकांकडून गैरमुस्लिमांवर लादलेला जिझिया करही हिंदू आणि शीखांवर लादला.

२००१ मध्ये अमेरिकेने आपले सैन्य उतरवून तालिबानचा पाडाव केला होता. तेव्हा हिंदू आणि शीखांचे जीवनमान खूप सुधारले होते. त्याला अनेक प्रकारचे अधिकार देण्यात आले. संसदेतही जागा मिळाल्या. पण ऑगस्ट २०२१ मध्ये तालिबानने पुन्हा ताबा घेतल्यानंतर अल्पसंख्याकांचे जीवन पुन्हा एकदा कठीण झाले आहे.