युरोप दुष्काळ छायेखाली?

 

विशेष म्हणजे, १३३ मीटर इतकी खोली असलेला हा गार्डा तलाव इटलीमधील पिण्याच्या पाण्याचे सर्वांत महत्त्वाचा जलाशय म्हणून ओळखला जातो. परंतु, पाण्याच्या पातळीत होणारी घट सामान्य असल्याचे पर्यटन मंडळाचे म्हणणे आहे. इटालियन हवामानशास्त्रज्ञ मातिया जुसोनी म्हणतात, “उत्तर इटलीमध्ये दोन वर्षांपासून दुष्काळाची परिस्थिती कायम आहे. हिवाळ्यात थंडीसोबत पावसाचे प्रमाणही घटले आहे. आल्प्समध्ये सरासरीपेक्षा कमी पाऊस आणि हिमवर्षाव झाल्याने उत्तर इटलीत दुष्काळाची परिस्थिती गंभीर होत चालली आहे. इटलीतील सर्वात लांब नदी पो हिला पाऊस आणि पर्वतांमध्ये बर्फवृष्टीमुळे पाणी मिळते. इटलीतील शेतीचा मोठा भाग सिंचनासाठी या नदीवर अवलंबून आहे.” आल्प्सच्या उत्तरेकडील स्वित्झर्लंड आणि जर्मनीमधील पर्यटन व्यावसायिक दुष्काळाचा सामना करत असून, या वर्षीही काही ठिकाणी पर्यटकांना क्रूझ फेरीऐवजी बसने प्रवास करावा लागेल. तलावाची पाणीपातळी खालावल्याने मोठा अपघात होऊ नये, म्हणून काळजी घेतली जात आहे.

हिवाळ्यात कमी बर्फवृष्टीमुळे युरोपमधील अनेक रिसॉर्ट्सवरही संक्रांत आली असून अनेक ठिकाणी अर्धा स्की स्लोप कृत्रिम बर्फाने झाकून टाकावा लागला. पूर्व फ्रान्सच्या जुरा प्रदेशात, दोन हजार मीटरपेक्षा कमी उंचीच्या पर्वतांवर अनेक स्की रिसॉर्ट्स आहेत. गेल्या पाच वर्षांतील सरासरीच्या तुलनेत आता ६९ टक्के कमी पर्यटक तेथे पोहोचत आहेत. स्पेनच्या कॅटालोनिया प्रांतही अनेक वर्षांपासून दुष्काळाचा सामना करत आहे. फॅब्रा हवामान केंद्रातील हवामानशास्त्रज्ञ अल्फोन्सो पुएर्टास यांच्या मते, बार्सिलोनातील परिस्थिती गंभीर असून १९१४ नंतर हा भाग सर्वात भीषण दुष्काळाचा सामना करत आहे. गेल्या दोन वर्षांपासून पाऊस सरासरीच्या (६२१ मिमी प्रति वर्ष) निम्माही पडलेला नाही. बार्सिलोनासारख्या महानगराला पिण्याचे पाणी पुरविणार्‍या अनेक जलाशयांची पातळी खालावत चालली आहे. पाणीबचतीसाठी अनेक उपाययोजना राबविण्यास सुरुवात झाली आहे.

कॅटालोनियाच्या प्रशासनाने काही महिन्यांपूर्वीच पाणी वाचवण्यासाठी नियम लागू केले आहेत. बार्सिलोनाच्या प्रसिद्ध फाँटा मॅजिका फाऊंटनमधील म्युझिक लाईट शो, कारंजे रद्द करण्यात आले आहे. स्पेनमधील मयोर्कामध्येही दुष्काळाचे सावट जाणवत आहे. दरम्यान, पुढील काही दिवसांत पाऊस पडला नाही, तर मात्र युरोपातील अनेक भागांना दुष्काळाची झळ बसू शकते. फ्रान्समध्ये एक महिन्यांपासून पाऊस पडलेला नाही. १९५९ नंतर प्रथमच पावसाने हिवाळ्यात हुलकावणी दिली आहे. फ्रान्सची सर्वांत मोठी नदी लुआर मार्चमध्येच कोरडी पडली आहे.एप्रिल महिन्यात पाणीबचतीची राष्ट्रीय योजना आणली जाणार असून सध्या काही भागांत स्विमिंग पूल भरण्यासह गाड्या धुण्यावर बंदी घालण्यात आली आहे. उत्तर इटली दुष्काळाच्या उंबरठ्यावर असून गेल्यावर्षीचा दुष्काळ मागील ७० वर्षांतील सर्वात मोठा दुष्काळ होता. यंदाही दुष्काळ कायम राहिला, तर युरोपातील पर्यटनासह अनेक क्षेत्रांना मोठा फटका बसू शकतो. युरोपातील अनेक देशांतील भाग दुष्काळाच्या उंबरठ्यावर आहे. निसर्गसंपन्न या देशांनाही आता आफ्रिका आणि आशिया खंडाला परिचित असणार्‍या दुष्काळाची झळ बसत आहे. जागतिक तापमानवाढ हा महत्त्वाचा मुद्दा असला तरीही पर्यटनाच्या आड होणारा निसर्गाचा र्‍हास हादेखील तितकाच महत्त्वाचा मुद्दा आहे.