मुंबई : मध्य रेल्वेने आपल्या रूफटॉप सोलर उपक्रमाद्वारे शाश्वत ऊर्जा समाधानाच्या दिशेने भरीव वाटचाल सुरू ठेवली आहे. मध्य रेल्वेने आपल्या पायाभूत सुविधांमध्ये सौरऊर्जेमध्ये ८.११९ मेगावॅटची एकत्रित क्षमता यशस्वीरित्या स्थापित केली आहे. नूतनीकरणीय उर्जा स्त्रोतांचा वापर करण्यासाठी वचनबद्ध असलेल्या मध्य रेल्वेने छतावरील सौर प्रतिष्ठापनांमध्ये अतिरिक्त ४ मेगावॅटच्या लक्ष्याकडे वाटचाल सुरू केली आहे.
ऑक्टोबर २०२३ पर्यंत, मध्य रेल्वेने एका महिन्यात ८५ किलोवॅटचा स्थापित करण्याची प्रगती साधून, विविध स्थानकांवर ६७५ किलोवॅटची एकत्रित स्थापना चिन्हांकित करून महत्त्वपूर्ण प्रगती केली आहे. मध्य रेल्वेने ऑक्टोबर २०२३ मध्ये आपल्या विभागांमधील अनेक महत्त्वाच्या स्थानकांवर छतावरील सौरऊर्जा संयंत्रे यशस्वीरित्या स्थापित केली आहेत.
मुंबई विभाग
कळंबोली - २० किलोवॅट
पुणे विभाग
रुकडी - २० किलोवॅट
मसूर - २५ किलोवॅट
नागपूर विभाग
चांदूर बाजार - २० किलोवॅट
मध्य रेल्वेने आपल्या कार्यक्षेत्रातील ८१ ठिकाणी १ मेगावॅटच्या सौरऊर्जा प्रकल्पासाठी काम देऊन आपल्या प्रयत्नांना आणखी गती दिली आहे. उल्लेखनीय म्हणजे, वीज खरेदी कराराद्वारे (पीपीए) नागपूर विभागातील नवीन इलेक्ट्रिक लोको शेड अजनी येथे १ मेगावॅट क्षमतेच्या प्रकल्पासाठी निविदा यशस्वीपणे मंजूर झाल्या आहेत आणि काम सुरू झाले आहे.
१ मेगावॅट सौर ऊर्जा प्रकल्प बिहार मधेपुरा इलेक्ट्रिक लोकोमोटिव्ह प्रायव्हेट लिमिटेड (एमईएलपीएल)द्वारे बांधला जात आहे, जो भारतीय रेल्वे आणि M/s Alstom यांचा संयुक्त उपक्रम आहे.
पुणे विभागातील १ मेगावॅटचा प्रकल्प पीपीए मोड अंतर्गत सुरू करण्यात आला आहे. शिवाय, मध्य रेल्वेमध्ये विविध ठिकाणी १ मेगावॅटचा प्लांटदेखील पीपीए मोडद्वारे प्रगतीपथावर आहेत.
आपल्या नवीकरणीय ऊर्जेचा ठसा आणखी वाढवण्याच्या प्रयत्नात, मध्य रेल्वेने रेल्वे एनर्जी मॅनेजमेंट कंपनी लिमिटेड (आरईएमसीएल) आणि रेल्वे बोर्डाला रिकाम्या आणि न वापरलेल्या रेल्वे जमिनींवर सौरऊर्जा प्रकल्पांचे प्रस्ताव सादर केले आहेत. एकूण २,६९४ एकर मोकळ्या/वापर न झालेल्या रेल्वेच्या जमिनीवर सोलर प्लांट बसवण्यासाठी प्रस्ताव प्रस्तावित केले आहेत.
प्रस्तावांना महाव्यवस्थापकांची मान्यता मिळाल्यानंतर होणाऱ्या गोष्टी :
- रिकाम्या/न वापरलेल्या रेल्वे जमिनीच्या पार्सलवर सोलर प्लांट्स प्रस्तावित : ३०९ एकर
- ट्रॅकच्या कडेला असलेल्या मोकळ्या/न वापरलेल्या रेल्वेच्या जमिनीवर सोलर प्लांट्स प्रस्तावित: ५९५ एकर
- जीडी आणि जीक्यू मार्गांमध्ये रेल्वेची जमीन रिकामी आणि वापरात नसलेली: १,७९० एकर