डेल्टा प्लस विषाणूचा महाराष्ट्रालाही धोका अधिक!

नवी दिल्ली : डेल्टा प्लस रूपाचे AY.१ आणि AY.२ हे प्रकार आतापर्यंत महाराष्ट्र, तामिळनाडू,आणि मध्य प्रदेशमधील ५५ ते ५० रुग्णांमध्ये आढळून आले आहेत. नेपाळ, पोर्तुगाल, स्वित्झर्लंड, पोलं आणि जपान या देशांमध्ये AY.१ हा प्रकार अधिक प्रमाणात दिसून आला असून त्यामानाने AY.२ हा प्रकार कमी वेळा दिसून आला आहे, असे मत द इंडिअन सार्स-को व्ही–2 जिनोमिक्स कॉन्सॉर्टीयमचे सह-अध्यक्ष डॉ.एन.के.अरोरा यांनी नुकत्याच दिलेल्या एका मुलाखतीत व्यक्त केले आहे.

कोरोना विषाणूच्या विविध प्रकारांच्या चाचण्या आणि नंतरचा पाठपुरावा यासाठी आखून दिलेल्या प्रमाणित कार्यान्वयन पद्धती (SOP) डेल्टा प्रकाराला मोठ्या प्रमाणात संक्रमणकारी करण्यासाठी कारणीभूत घटक, त्याचा प्रसार रोखण्यासाठी जनुकीय परीक्षणाचा उपयोग याबद्दल तपशीलवार माहिती दिली आहे.

 

 

B.१.६१७.२ म्हणजे डेल्टा हे कोविड-१९ विषाणूचे एक रूप आहे. ऑक्टोबर २०२० मध्ये भारतात सर्वात प्रथम या प्रकाराचा शोध लागला आणि हा प्रकार भारतातील कोरोनाच्या दुसऱ्या लाटेसाठी जबाबदार मानला जातो, नव्या रुग्णांपैकी ८०%रुग्ण विषाणूच्या याच प्रकाराने बाधित झालेले दिसून आले. या रूपाचा उगम महाराष्ट्रात झाला आणि त्याने उत्तरेला, देशाच्या पश्चिम भागाला धरून वाटचाल केली, आणि नंतर देशाच्या मध्यवर्ती आणि पूर्वेकडील देशांमध्ये त्याचा संसर्ग आढळून आला.

 

 

या विषाणूच्या पुष्ठ्भागावरील टोकदार भागातील प्रथिनांमध्ये झालेल्या उत्परिवर्तनामुळे ते विषाणूला पेशीच्या पुष्ठ्भागावरील ACE२ रिसेप्टर्सशी अधिक घट्टपणे बांधून ठेवतात त्यामुळे त्याचे अधिक उत्तम संक्रमण होते आणि हा विषाणू मानवी प्रतिकारक्षमतेला चांगल्या प्रकारे चकवा देऊ शकतो. कोरोना विषाणूच्या पूर्वी प्रचलित असलेल्या अल्फा प्रकारापेक्षा हा डेल्टा प्रकार ४० ते ६० टक्के अधिक संक्रमणकारी आहे आणि आता तो युनायटेड किंगडम, अमेरिका आणि सिंगापूरसह जगातील ८० हून अधिक देशांमध्ये पोहोचला आहे.

 

 

 

डेल्टा प्रकारामध्ये झालेली काही उत्परिवर्तने अनेक केंद्रबिंदू असलेला प्रजीव समूह निर्माण कारी शकतात असे अभ्यासाअंती दिसून आले आहे. त्याशिवाय, मनुष्य पेशीवर हल्ला केल्यावर तो वेगाने स्वतःची प्रतिरूपे तयार करतो. त्यामुळे फुफ्फुसांसारख्या अवयवांमध्ये शक्तिशाली दाह निर्माण होतो. मात्र, डेल्टा प्रकाराने अधिक गम्भेर आजार होतो अस निश्चितपणे सांगणे कठीण आहे. या प्रकाराने भारतात, दुसऱ्या लाटेमुळे बाधित वयोगट आणि मृत्यू यांचे एकूण चित्र पहिल्या लाटेसारखेच आहे.

 

 

 

होय, सध्या देण्यात येणाऱ्या लसी डेल्टा प्रकारांविरुद्ध प्रभावी असल्याचे ICMR ने यासंदर्भात केलेल्या अभ्यासावरून दिसून आले आहे.

 

 

 

 

देशाच्या बहुतेक भागात आता कोविड रुग्णांच्या संख्येत लक्षणीय घट दिसून येत आहे, काही भागांमध्ये,विशेषतः ईशान्येकडील भागात आणि दक्षिणेकडील राज्यांमध्ये चाचण्यांचे पॉझिटीव्हिटी दर जास्त दिसत आहेत, त्यापैकी बरेचसे डेल्टा रूपाने बाधित असू शकतील असे आहेत.

 

 

 

 

हा विषाणू संवेदनक्षम आणि संसर्गाची जास्त प्रमाणात शक्यता असलेल्या लोकांना बाधित करतो. लोकसंख्येचा मोठा भाग बाधित केल्यावर या विषाणूचा संसर्ग कमी होताना दिसतो मात्र कोविड झाल्यामुळे लोकांमध्ये निर्माण झालेली नैसर्गिक प्रतिकारशक्ती कमी झाल्यावर तो पुन्हा हल्ला करतो.विष्णूच्या अधिक संसर्गक्षम प्रकारांची निर्मिती झाली तर बाधितांची संख्या वाढते. याचाच अर्थ असा की, लोकसंख्येचा मोठा भाग या विषाणूच्या ज्या रूपाप्रती अधिक संवेदनशील आहे त्या रूपाने हल्ला केला तर पुढची लाट येणे क्रमप्राप्त आहे.

 

 

दुसरी लाट अजून ओसरली नाही. अधिकाधिक लोकांचे लसीकरण झाले आणि सगळ्यात महत्त्वाचे म्हणजे आपल्या लोकसंख्येच्या लक्षणीय भागाचे लसीकरण होईपर्यंत सर्वांनीच कोविड-योग्य वर्तणुकीचे आचरण केले तर भविष्यात येणाऱ्या लाटांवर नियंत्रण मिळविता येईल आणि त्या थोपविता येतील. कोविड-१९ संसर्गाला थांबविण्यासाठी लोकांनी लसीकरण करून घेणे आणि कोविड-योग्य वर्तणुकीचे आचरण करणे आवश्यक आहे.