परतफेडीची हीच ती संधी!

माझे एक सर जवळजवळ ९१ वर्षांचे आहेत. त्यांची पत्नी ८८ वर्षांची आहे. तिला स्मृतिभ्रंश झाला आहे. त्यामुळे त्यांना वर्तमान गोष्टी पटकन कळत नाही. थोड्या वेळापूर्वी केलेल्या गोष्टीही त्यांना काही केल्या आठवत नाहीत. दोन दिवसांपूर्वी मी सरांना फोन केला तेव्हा त्यांनी सांगितले की, पिण्याच्या पाण्याच्या पिंपात त्यांनी दूधाची पिशवी रिकामी केली. सर बिचारे इतके गोंधळले आणि रागावलेसुद्धा. कारण, ते बिचारे पिंप कसे साफ करतील? पुन्हा त्यांना दूध कुठून मिळेल? खरंच खूपच जटिल समस्या आहेत आणि त्या दैनंदिन जगण्यासाठी आवश्यक परिघात आहेत. ‘सोशल डिस्टन्सिंग’ किंवा ‘दो गज दुरी’ या गोष्टी आज कोरोनापासून बचाव करण्यासाठी आवश्यक आहेत. आपल्याला कोरोनापासून आपला, आपल्या परिवाराजा, समाजाचा बचाव करायलाच पाहिजे. किंबहुना, ते आपले आजचे मुख्य ध्येय आहे. शरीरविज्ञानशास्त्र विषयक तत्त्वानुसार एकटेपणा आणि सामाजिक अंतर माणसांची रोगप्रतिकारकशक्ती कमी करू शकते. ताणतणाव आणि चिंतेमुळे शरीरात अधिक संसर्गजन्य आजार निर्माण होऊशकतात. यासाठी आपल्याला ‘लॉकडाऊन’च्या काळात कोरोनापासून संभवणार्‍या मनोसामाजिक बदलांचा विचार केला पाहिजे.

भौगोलिक अंतर असले तरी ज्येष्ठ नागरिकांसाठी मानसिक आणि सामाजिक जवळीक साधण्यासाठी टेलिफोन-मोबाईलची, अर्थात संपर्क आणि संवादाची गरज आहेच. आपण सगळ्यांनाही त्यांची सतत विचारपूस करणे आवश्यक आहे. आपण त्यांना आज प्रेमाने सांभाळणे हे तर परम कर्तव्यच. त्यांना खूप एकाकी तर वाटतेच. पण, आपण आपल्या माणसांपासून तुटलो आहोत, याची व्यथा त्यांना खूप अस्वस्थ करुन जाते. ही मंडळी आतापर्यंत स्वाभिमानी आयुष्य जगली आहेत. कोरोनाच्या या आव्हानात्मक स्थितीत आपण कोणाचे तरी ओझे झालो आहोत, ही भावना त्यांना मनोमनी पोखरत असते. त्यामुळे मग त्यांचे अपराधी मन ‘आपण या जगात राहू नये,’ असा नकारात्मक, निराशाजनक विचार करणे अगदी स्वाभाविक. सगळी वयोवृद्ध मंडळी आपलेच माता-पिता आहेत, गुरू आहेत, आजी-आजोबा आहेत. त्यांना जपणं हे आपलं खरंतर प्रथम कर्तव्य आहे. आज त्यांनी आपल्याला आयुष्यभर जे प्रेम दिलं, त्याची एक सुंदर साजिरी परतफेड करायची मौल्यवान संधी आपल्याला लाभली आहे. चला, आपण ती आनंदाने स्वीकारुया!