फणसाड अभयारण्यामधून प्रथमच रानकुत्र्यांची नोंद

रानकुत्रे हे अन्नसाखळीतील एक महत्त्वाचा घटक आहेत. सह्याद्रीच्या खोऱ्यात त्यांचा वावर प्रामुख्याने दक्षिणेकडील पट्ट्यांमध्ये आहे. परंतु, आता रानकुत्र्यांच्या अधिवासाची नोंद प्रथमच उत्तर पश्चिम घाटामधून करण्यात आली आहे. 'फणसाड वन्यजीव अभयारण्या'त या प्राण्याचा वावर आढळून आला आहे. संशोधक अनिश परदेशी, रोहन जोगळेकर आणि राज्याचे अपर प्रधान मुख्य वनसंरक्षक, वन्यजीव (पश्चिम) सुनील लिमये यांनी रानकुत्र्यांच्या अधिवासासंबंधीची शास्त्रीय नोंद केली आहे. फणसाड अभयारण्यातील जीवांचे वैविध्य आणि त्यांचे या परिसरातील वर्गीकरणाचा अभ्यास सुरु आहे. याअंतर्गत अभयारण्य क्षेत्रात कॅमेरा ट्रॅप लावण्यात आले होते. या कॅमेरा ट्रॅपमध्ये दोन वेळा रानकुत्र्यांचे छायाचित्र टिपण्यात आले आहे. 

रायगड जिल्ह्यात ५२ चौ.किमी क्षेत्रावर 'फणसाड वन्यजीव अभयारण्य' पसरलेले आहे. या अभयारण्यामधून गेल्यावर्षी प्रथमच रानगव्यांची नोंद करण्यात आली होती. सह्याद्रीच्या डोंगर रांगापासून हा भागा दुरावलेला आहे. शिवाय कोणत्याही संरक्षित वन क्षेत्राचा पट्टा या भागाशी जोडलेला नाही. २०१८ साली मुळशी धरण परिसरातील ताम्हिणी वन्यजीव अभयारण्यात रानकुत्र्यांचा वावर निदर्शनास आला होता. त्यामुळे याच परिसरातून फणसाडमध्ये रानकुत्रे स्थलांतर करुन आल्याचा कयास परदेशी यांनी व्यक्त केला आहे. त्यामुळे ताम्हिणी ते फणसाड दरम्यानच्या भ्रमणमार्गाचा अभ्यास होणे आवश्यक आहे. 

 

 

फणसाडच्या उत्तर भागात रानकुत्र्यांचा वावर आढळून आल्याने या प्राण्याचा स्थलांतराचा अभ्यास होणे आवश्यक आहे. ताम्हिणीमधून हा प्राणी फणसाडमध्ये स्थलांतरित झाल्याचा अंदाज आहे. त्यामुळे ताम्हिणी ते फणसाड दरम्यानच्या वन्यजीव भ्रमणामार्गाच्या सर्वेक्षणाचे काम आम्ही हाती घेणार आहोत. - सुनील लिमये, अपर प्रधान मुख्य वनसंरक्षक, वन्यजीव (पश्चिम)