विवेक उद्योगस्वामिनी : महिलांनी महिलांसाठी महिलांकडून चालवलेलं उद्योगपीठ

आज दि. ८ मार्च... दरवर्षी हा दिवस ‘जागतिक महिला दिन’ म्हणून साजरा केला जात असला तरी, त्याचं औचित्य साधून संपूर्ण मार्च महिनाच महिलांसाठीच्या काही ना काही कार्यक्रमांनी भरलेला असतो. यावर्षी महिला दिनाचं औचित्य साधून ‘विवेक समूह’ महिला उद्योजकांसाठी ‘विवेक उद्योगस्वामिनी’ हा एक अभिनव उपक्रम घेऊन आला आहे.

शनिवार दि. १६ मार्च रोजी बॉम्बे स्टॉक एक्स्चेंज, मुंबई येथे दुपारी ३ ते ६ या वेळात या उपक्रमाचा भव्य उद्घाटन सोहळा संपन्न होणार आहे. नीती आयोगाचे उपाध्यक्ष डॉ. राजीव कुमार आणि ‘बॉम्बे स्टॉक एक्स्चेंज’चे व्यवस्थापकीय संचालक आणि मुख्य कार्यकारी अधिकारी आशिषकुमार चौहान यांची प्रमुख उपस्थिती या कार्यक्रमाला लाभणार आहे. महाराष्ट्राच्या विविध भागांतल्या महिला उद्योजकांचा असा हा एक आनंदमेळाच...

‘विवेक उद्योगस्वामिनी’ हे महिला उद्योजकांना एकत्र आणणारं एक हक्काचं व्यासपीठ. भारतात सुमारे ५ कोटी, ८५ लाख उद्योजक आहेत. त्यांपैकी केवळ ८० लाख उद्योजक या महिला आहेत. म्हणजेच, भारतात महिला उद्योजकांचं प्रमाण हे फक्त १३.७६ टक्के आहे. महिला उद्योजकांनी सुमारे दीड कोटी लोकांना रोजगार दिला आहे. भारताच्या एकंदर लोकसंख्येचा विचार करता हे प्रमाण तसं खूपच कमी म्हणावं लागेल. गेल्याच महिन्यात पंतप्रधान नरेंद्र मोदींनी एका मुलाखतीत म्हटलं की, “Women are Natural Entrepreneurs..”

महिला या निसर्गतःच उद्योजक असतात. याचा अर्थ असा होतो की ‘उद्योगशीलता’ हा गुण महिलांमध्ये निसर्गतःच असतो. मात्र ‘उद्योगशीलता’ असणं आणि ‘उद्योजक’ होणं या दोन वेगळ्या गोष्टी आहेत. स्वयंपाक करणं, घराची आवराआवर करणं, मुलांना सांभाळणं ही रोजची घरगुती कामे करताना महिलांची उद्योगशीलता आणि व्यवस्थापनकौशल्य प्रत्ययास येतं. कामातली शिस्त, सचोटी, निष्ठा, तत्परता, अंगमेहनत, इ. गुण कुठल्याही स्त्रीकडे निसर्गतःच असतात. मात्र, भारतीय स्त्रीचं विश्व हे घरगुती कामांपुरतंच मर्यादित राहिल्यामुळे उद्योजकतावाढ आणि देशाची आर्थिक प्रगती यासाठी महिलांकडे असणार्‍या या नैसर्गिक गुणांचा आणि क्षमतांचा पुरेसा वापर आपल्याकडे झाला नाही. आज मात्र परिस्थिती बदलली आहे. सर्व प्रकारच्या शिक्षणाचे दरवाजे महिलांसाठी खुले झाले आहेत. शिक्षणामुळे महिला आत्मनिर्भर झाल्या आहेत. उद्योजकतेचं क्षेत्रही महिलांना खुणावू लागलं आहे. आपल्यातल्या क्षमतांना पूर्ण वाव देण्याच्या संधी निर्माण झाल्या आहेत. वर नमूद केलेला ८० लाख महिला उद्योजकांचा आकडा हा याचीच फलश्रुती दर्शवतो.

‘विवेक उद्योगस्वामिनी’ हे उद्यमी महिलांनी उद्यमी महिलांसाठी उभारलेलं एक हक्काचं उद्योगपीठ. या उपक्रमाद्वारे महाराष्ट्रातील तमाम महिला उद्योजकांना एका व्यासपीठावर येण्याची संधी मिळेल. उद्योजक महिलांना उद्योगविस्तारासाठी आणि उद्योजक होऊ इच्छिणार्‍या महिलांना नव्या उद्योगांच्या निर्मितीसाठी आवश्यक ते सर्व मार्गदर्शन आणि मदत इथे मिळेल. ‘विवेक समूह’च्या अंतर्गत सुरू करण्यात आलेल्या ‘उद्योगविवेक’ या संकेतस्थळावर ‘विवेक उद्योगस्वामिनी’ हे एक ऑनलाईन सल्ला केंद्र असेल, जे महिला उद्योजक आणि उद्योगक्षेत्रातली तज्ज्ञ मंडळी यांच्यात परस्पर संवादाचं एक कायमस्वरूपी माध्यम म्हणून काम करेल. महिला उद्योजकांचे मेळावे, परिसंवाद, मुलाखती, कर्तृत्ववान महिला उद्योजकांचे सन्मान, असे अनेकविध कार्यक्रम ‘विवेक उद्योगस्वामिनी’ उपक्रमांतर्गत भविष्यात हाती घेतले जातील. ‘उद्यमशील महिलांचा महाराष्ट्र’ घडविण्याची ‘विवेक उद्योगस्वामिनी’ ही नांदी ठरो, हीच आंतरराष्ट्रीय महिला दिनी सदिच्छा!