म्यानमार - सर्वसाधारण माहिती

    01-Apr-2018   
Total Views | 1110


सौजन्य : Nations Online Project


म्यानमारचे अधिकृत नाव 'म्यानमार प्रजासत्ताक संघ' (The Republic of the Union of Myanmar). पूर्वी 'बर्मा'* (भारतीय 'ब्रह्मदेश' म्हणत) म्हणून ओळखला जात होता. भौगोलिकदृष्ट्या म्यानमारचे अक्षांश ०९° ३२' उत्तर व २८° ३१' उत्तर व रेखांश ९२° १०' पूर्व व १०१° ११' पूर्व आहे. १९८९ मध्ये बर्माचे अधिकृतरित्या 'म्यानमार' असे व पूर्वीची राजधानी 'रंगून'चे 'यांगोन' असे नामांतर करण्यात आले. २००६ला 'नेपिडो' ही म्यानमारची राजधानी घोषित करण्यात आली.

म्यानमारचे क्षेत्रफळ ६.७७ लक्ष चौ.किमी असून पूर्व ते पश्चिम ९३६ किमी व उत्तरे ते दक्षिण २०५१ किमी पसरला आहे. त्याच्या उत्तर व ईशान्येला चीन (२२०४ किमी), पूर्व व आग्नेयला लाओस (२३८ किमी) व थायलंड (२१०७ किमी), पश्चिमेला बांगलादेश (२७१४ किमी) व भारत (१६४३ किमी) हे देश आहेत व दक्षिणेला अंदमान सागर व बंगालचा उपसागर आहे. म्यानमारला २२२८ किमीची किनारपट्टी लाभलेली आहे.

'बर्मी' ही म्यानमारची अधिकृत भाषा आहे. हा प्रमुखतः थेरवादी बौद्ध देश आहे. थेरवादी बौद्धमध्ये थुद्दम किंवा सुधम्म (संस्कृत- सुधर्म) निकाय** प्रचलित आहे. त्याव्यतिरिक्त श्वेगीन निकाय व द्वार निकाय सुद्धा अस्तित्वात आहेत.

म्यानमार शासनाने १३५ राष्ट्रीय वांशिक गटांना अधिकृतरित्या मान्यता दिली आहे; ज्यामध्ये बर्मन (किंवा बमर) ६८%, शान ९%, कारेन ७%, रखिन ४%, चायनीज ३%, भारतीय २%, मॉन २% व इतर ५% आहेत.

ब्रिटिश ईस्ट इंडिया कंपनीने सन १६१२ला म्यानमारमध्ये (तेव्हाचा बर्मा/ब्रह्मदेश) दूत पाठवले. १८८६ला ब्रिटिशांनी म्यानमारचा आपल्या भारतावरील साम्राज्यात समावेश केला व १९३७ला स्वतंत्र वसाहतीचा दर्जा दिला. १९४८ला म्यानमार स्वतंत्र झाला.

*'बर्मा' हे नाव संस्कृतमधील 'ब्रह्मदेश' वरून उद्भवलेले आहे. 'ब्रह्मदेश' म्हणजे चराचराला व्यापलेली हिंदू देवता.

**निकाय- संप्रदाय, गट, संग्रह; एखाद्या बौद्ध संप्रदायाला किंवा बौद्ध सूत्रांच्या संग्रहाला हा शब्द वापरला जातो; मुख्यत्वेकरून थेरवादी बौद्ध भिख्खू विभागासाठी उपयोगात आणला जातो.
धार्मिक लोकसंख्या




सौजन्य : Census Atlas Myanmar- The 2014 Myanmar Population & Housing Census, Department of Population- Ministry of Labour, Immigration & Population with technical assistance from UNFPA, पृष्ठ २७


*२०१४ च्या जनगणनेत गणना केलेल्या लोकसंख्येवर आधारित टक्केवारी. (५०,२७९,९००)

**एकूण लोकसंख्येवर आधारित अंदाजे टक्केवारी म्हणजेच गणना केलेली व गणना न केलेली लोकसंख्या (५१,४८६,२५३). रखिन राज्यासंदर्भात गणना न केलेली लोकसंख्या लक्षणीय आहे, गणना न केलेली लोकसंख्या प्रामुख्याने इस्लामशी संबंधित आहे असे गृहित धरले आहे. गणना केलेल्या जनगणनेच्याआधी गोळा केलेल्या मॅपिंग माहितीवरून गणना न केलेली लोकसंख्या अंदाजे १,०९०,००० आहे व हा विश्वसनीय स्रोत ठरतो,

***०.१% पेक्षा कमी

गणना न केलेली लोकसंख्या विचारात घेतल्यास मुस्लिम लोकसंख्या २% वाढलेली दिसते. २२.४ लक्ष (२,२३७,४९५) मुस्लिम लोकसंख्येपैकी ११.२ लक्ष मुस्लिम रखिन राज्यात राहतात. तानीनथार्यी, यांगोन, मॉन व कायिन राज्यात ४.३% किंवा त्यापेक्षा जास्त मुस्लिम आहेत.

हिंदू लोकसंख्या गेल्या ४० वर्षापासून ०.५% च्या भोवती स्थिर आहे. देशात सर्वाधिक २.१% हिंदू बागो राज्यात राहतात व यांगोन व मॉन राज्यात १% हिंदू आहेत.

म्यानमारमध्ये बौद्धांनंतर ख्रिश्चन लोकसंख्या सर्वाधिक आहेत म्हणजेच अल्पसंख्यांकामध्ये बहुसंख्य आहेत. चिन राज्यात ते बहुसंख्य (८५.४%) आहेत. नव्वदच्या दशकापासून सैनिकी राजवट ख्रिश्चनांचे बळाने बौद्धधम्मात धर्मांतर करून चिन राज्यात बौद्धांची लोकसंख्या वाढवत असल्याचा आरोप आहे. त्यातील काही ख्रिश्चन भारतातील मिझोरम व मणिपूर राज्यात निर्वासित म्हणून राहत आहेत.३ कारेन ख्रिश्चन व शान बौद्ध म्यानमारच्या सैनिकी राजवटीविरुद्ध अधूनमधून सशस्त्र उठाव करत होते. ४

संदर्भ :

१. CSO- Central Statistical Organization, Ministry of Planning & Finance

२. The 2014 Myanmar Population & Housing Census- The Union Report: Religion, Census Report Volume 2-C, Department of Population- Ministry of Labour, Immigration & Population, Myanmar, July 2016, Page 5

३. गोडबोले, डॉ.श्रीरंग; बौध्द-मुस्लिम संबंध- आजच्या संदर्भात, तक्षशिला प्रबोधिनी प्रकाशन, २००९, पृष्ठ १०१

४. उपरोक्त, पृष्ठ १११

- अक्षय जोग 

अक्षय जोग 

सावरकर, हिंदुत्व, राष्ट्रवाद, भारतीय स्वातंत्र्यलढा व क्रांतिकारक ह्या विषयाचे अभ्यासक. www.savarkar.org संकेतस्थळाच्या कार्यात सहभाग.

विश्व संवाद केंद्र, पुणे कार्यकारिणी सदस्य..

अग्रलेख
जरुर वाचा
अंधेरी तहसील कार्यालय : ‘लोकाः समस्ताः सुखिनो भवन्तु।’

अंधेरी तहसील कार्यालय : ‘लोकाः समस्ताः सुखिनो भवन्तु।’

लोकमाता पुण्यश्लोक अहिल्यादेवी होळकर यांचे हे जन्म त्रिशताब्दी वर्ष, तर संविधानाचे हे अमृत महोत्सवी वर्ष. या विशेष काळात मुंंबईतील अंधेरी तहसीलच्या कार्यालयाला भेट देण्याचा योग आला. प्रशासकीय कार्य गतिशील, पारदर्शक, सुकर आणि लोकाभिमुख व्हावे, यासाठी मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी क्षेत्रीय शासकीय व निमशासकीय कार्यालयांसाठी 100 दिवसांच्या कृती आराखड्याचे निर्देश दिले होते. या सगळ्या पार्श्वभूमीवर अंधेरी तहसीलचे प्रशासकीय चौकटीतले, पण लोकाभिमुख, संवेदनशील, कार्यक्षम स्वरूप अनुभवले. त्या प्रेरणादायी अनुभवाच..

Email

admin@mahamtb.com

Phone

+91 22 2416 3121